TIẾNG PH�O GIAO THỪA

htth

Tết năm n�o cha cũng về qu� thăm nội. Cha l�m một danh s�ch c�c thứ cần mua sấm, rồi chia cho mẹ một nửa. Dự tr� l� phải trải qua những ng�y quan trọng b�n nội, m�i đến mồng hai mới về b�n ngoại.

Qu� nội nằm tr�n con rạch nh�nh của s�ng Cửu Long, chảy s�u v�o đồng ruộng ở ph�a Bắc Cần Thơ chừng ba bốn chục c�y số ng�n. Đường v�o nh� nội chỉ c� một ng� duy nhất l� đường thủy, v� đường bộ c� qu� nhiều cầu phải bắt qua v� số mương, n�n chỉ c� cầu cho xe gắn m�y hay xe đạp m� th�i. D� c� xe hơi, cũng phải dừng từ ngo�i thị x�, rồi từ đ� mới xuống đ� về qu�. Qu� c�p th� t�y năm, nhưng năm n�o cũng phải mua đủ số ph�o m� cha t�i ho�n to�n phụ tr�ch. C�c bạn thường biết l� dịp Tết l� cơ hội để c�c gia đ�nh ph� trương sự phồn thịnh của m�nh so với l�ng giềng, v� nhất l� so với những đối thủ l�m ăn của m�nh nếu c�. Nghe tiếng ph�o b�n n�y sung m�n, b�n kia ngắn gọn th� đủ biết nh� b�n nay kh� hơn nh� b�n kia. Tục lệ đ� vẫn duy tr� cho m�i đến sau n�y, d� x� hội Việt Nam ta đ� trở th�nh x� hội "x� hội chủ nghĩa". Trong l�c cả gia đ�nh lo việc c�ng �ng b� th� nhiệm vụ của cha t�i l� kế hoạch l�m sao cho cuộc đốt ph�o vĩ đại trong năm của �ng, năm nay kh� hơn năm trước.

Ch�ng t�i th� mới l�n bốn l�n s�u, chưa được chơi ph�o đại. Chỉ được d�ng loại ph�o chuột b� nh�, hay vớt v�t ph�o x� m� người ta đốt văng tứ tung chưa kịp nổ, hay tịt ng�i kh�ng nổ được, ch�ng t�i bẻ l�m đ�i, chỏng miệng chứa thuốc l�n trời rồi lấy nhang chăm lửa cho n� ph�t x� m� cười rộ l�n với nhau. Quần �o đứa n�o cũng đều mới tinh, mới đến độ vải c�n hồ nghe x�o xạc khi chạm v�o nhau. Hết đốt ph�o, ch�ng t�i chơi đ�o lạc, hay "bầu cua c� cọp". Mấy anh lớn hơn th� đặt b�i ba l�. Tới giờ c�ng, cả đ�m ch�u đều v�o lạy b�n thờ sau người lớn. Nh� ba gian, c� đặt ba b�n thờ mung đen cẩm sa cừ, một ở giữa, một ở mỗi gian mỗi b�n. Bắt đầu l� �ng b� nội. Kế đến B�c Ba, rồi B�c Tư, sau c�ng mới tới cha mẹ l� con �t trong nh�. Sau đ� l� đến anh chị con của B�c Ba, anh chị con của B�c Tư, rồi đến ch�ng t�i. C� Năm ch�ng t�i l�m d�u ở nh� Dượng Năm n�n phải c�ng b�n chồng trước. C� th� giờ mới về b�n nay. Sau khi lạy b�n thờ xong, những người đ�n �ng th� ngồi v�o ghế tr�ng kỷ, nghĩa l� loại ghế cẩn mung đen rất d�i, xếp hai b�n một b�n d�i ở gian nh� giữa, để h�t thuốc l�, uống tr�. Những b� l�m xong nhiệm vụ th� sang ngồi b�n hai bộ ngựa gỏ mung, xếp ở hai b�n gian nh� b�n tr�i hay b�n phải. Họ ăn trầu, xĩa thuốc, n�i cao n�i thấp, n�i xi�ng n�i xỏ lẫn nhau. Nhất l� mấy c� d�u nh� gi�u m� lại �t học th� rất ganh gh�t mẹ t�i l� g�i t�n thời, c� tr�nh độ học vấn ngang với chồng, nhưng thuộc gia đ�nh ngh�o rớt mồng tơi.

Nh� �ng b� nội tương đối c� ăn c� mặc, c� vựa l�a, c� nh� để ghe tam bản, ghe hầu ở dưới m� s�ng. Từ nh� xuống đến s�ng cũng độ v�i chục thước, đi ngang một s�n rộng c� trồng c�y t�ng, c� đường đi l�t gạch n�n tuy trong vườn nhưng d� trời mưa hay nắng kh�ng hề sợ dơ bẩn. Cổng nh� thật cao, tr�n đ� c� ghi t�n họ của B�c Ba, coi như gia trưởng thời đ�. Ra khỏi cổng l� tiếp x�c với con đường đất nện, c� thể d�ng cho xe hơi, xe ngựa, hay xe cở nhỏ chạy được nếu c� được cầu bắt ngang qua v� số mương đ� kể ở tr�n. Rồi b�n kia đường l� s�ng rạch, c� cầu bắt ra xa để ghe chở l�a đến cặp v�o m� v�c l�a xuống ghe. Cạnh b�n cầu c� nh� ghe, giống như garage xe b�y giờ. Ghe tam bản giống như xe hơi nhỏ để cho người l�m ra chợ mua sắm. Ghe hầu, giống như xe limousine, để người nh� đi đ�u xa th� c� chổ m� nằm nghỉ suốt dọc đường, c� cơm nước, rượu ch�, m�n che s�o phủ. Đi đ�m cưới hay đ�m tang lớn ở qu� t�i, gia đ�nh cũng d�ng đến ghe hầu, kết hoa hay treo vải tang t�y từng trường hợp.

Quang cảnh nh� b�n nội m� ch�ng t�i c�n nhớ được, quan trọng nhất l� nơi m� cha t�i thi thố t�i năng v�o dịp Tết. Đ� l� ngo�i đường, trước cổng nh�, kế b�n trại ghe. Theo �ng b� nội, c�i trại ghe đ� l� nơi m� cha t�i thường d�ng khi mới biết m�o mỡ. Đ�m n�o cha cũng về khuya, từ x�m tr�n cũng c� v�i c�, x�m dưới cũng c� v�i c�. Chơi khuya về trễ th� đ�i bụng, cha thường lượm lặt xo�i ch�n c�y do dơi ăn l�m rụng rơi xuống đất, rồi v�o ghe hầu nằm ngủ cho đến s�ng. Tức nhi�n l� �ng b� rất thương con �t, tự do đi, tự do về. B�y giờ th� cha mẹ đ� c� hai con, g�i l�n bốn, trai l�n s�u, vợ đẹp con ngoan, n�n cha cũng tỏ ra ngoan hơn trước nhiều. Tết n�o cha cũng nhớ mua qu� cho �ng b� nội, nhất l� �ng nội phải c� c�i g� đặc biệt. Năm nay, cha chọn cho �ng một đĩa nhạc vui cười theo điệu cổ nhạc Nam phần. Kh�ng biết �ng nội kho�i bao nhi�u, chứ thằng ch�u t� hon n�y nghe l�c n�o cũng kho�i v� cười h�ng với nội. C�n b� nội th� chẳng cần g�, chỉ cần tối lại cha phải nằm với b� nội trong m�ng của b� m� tỉ t� to nhỏ. B� rất "cưng cha" v� rất ganh với mẹ. Đ� l� gia đ�nh b�n nội ch�ng t�i. Nh� đ� l� do B�c Ba ch�ng t�i quản l�, hồ c�, vựa l�a, người l�m,...B�c Tư ở ngay b�n cạnh, c� g� đều sang gi�p đỡ cho B�c Ba, nhưng khi ch�ng t�i biết được gia đ�nh như thế n�o th� B�c Tư trai đ� qua đời, chỉ c�n B�c g�i m� th�i....

Tối ba mươi, trời đen như mực. Nh� nh� cười cười n�i n�i, kể cho nhau nghe cả năm l�m ăn ra sao, sức khỏe thế n�o, con ch�u học h�nh c� kh� kh�ng. Tr� b�nh kẹo mứt đầy b�n, chủ c� phần của chủ, tớ c� phần của tớ. C�c t� điền th� ở nh� họ ăn Tết, c�n những người l�m c�ng trong nh� th� c� người ở lại ăn Tết, c� người về nh� của họ, nhưng thường nh� nội cũng giữ lại mấy con sen chưa đến lứa lấy chồng để sai bảo. Ch�nh mấy con sen n�y t�i th�ch nhất, v� ch�ng đơn giản thật th�, n�n hay hỏi nhiều c�u ngớ ngẩn vui tai:"Bộ cậu kh�ng tắm s�ng sao da trắng nỏn vậy!" Phần t�i th� th�ch để cho mấy con sen tắm, nhưng thỉnh thoảng thấy mẹ rầy con sen, kh�ng biết v� sao. Trong nh� ngo�i ngỏ kh�ng ngớt tiếng cười tiếng n�i vui đ�a, gi� trẻ, b� lớn, chủ tớ đều vui. Sau n�y, kh� m� t�m được kh�ng kh� đ�ng đủ tr�n dưới vui vẻ như vậy. Tại sao x� hội tiến m�i, m� tiến đến một c�i g� k�m vui hơn trước th� tiến l�m g�. T�i chỉ th�ch x� hội thụt l�i lại như hồi xưa, xưa lắm rồi...

Trước giờ giao thừa th� xa xa đ� nghe một v�i tiếng ph�o lẻ tẻ, như những v� sao rơi rớt trong đ�m tối. Nhưng dần dần tiếng vang r� rệt, từ xa đến gần, từ một v�i hướng đến c�ng khắp, v� tiếng lớn tiếng nhỏ đều rộ l�n một lượt khi giờ đ� điểm. Cha t�i đ� c� mặt ngo�i đường, tay cầm c�y rọi d�i chừng một thước rưỡi. Rọi của cha quơ qua quơ lại nhanh như chớp m� vẫn kh�ng tắt. Ngay ở cổng nh� l� mấy gi�y ph�o d�i khoảng hai thước, b�n tr�i c�, b�n phải c�, ch�nh giữa cũng c�. Cha đốt gi�y b�n nay, rồi lại c�y ph�a b�n kia đường đốt v�o một b�nh ph�o treo cao hai thước, đ� l� ph�o nồi. Mỗi c�y đều treo một nồi ph�o. C�c gi�y ph�o đang nổ d�n th� cha chăm v�o một ph�o tre đặt giữa đường l�m một tiếng "đ�ng" long trời lỡ đất. T�i n�p trong r�o nh�n ra, lo cho cha bị nổ tung theo ph�o, nhưng cha đ� l�nh từ l�u ra m�i đ�ng xa kia rồi, v� cha lui lại mấy bước th� nghe một tiếng "đ�ng" kh�c vang l�n. Hết ph�o gi�y tới ph�o nồi, hết trung tới đại, rồi tới ph�o tre, ph�o nổ to nhất v� n� bọc bằng tre v� to bằng một đ�n b�nh t�t. Em g�i t�i sợ qu� b�n chạy v�o n�p b�n mẹ. C�n t�i với mấy anh con nh� B�c t�i th� mắt kh�ng rời khỏi cha t�i. Trước mặt ch�ng t�i, cha t�i l� một người h�ng, kh�ng phải người h�ng chiến binh v� �ng l� nh� gi�o, m� l� người h�ng ph�o Tết. Rọi của cha quơ qua quơ lại, x�c ph�o bay tung t�e trong �nh kh�i mờ. Cha bước tới bước lui như thi�n thần l�c ẩn l�c hiện theo �nh s�ng chập chờn của rọi. Tiếng nổ h�a lẫn với m�i thuốc ph�o, chẳng kh�c như người h�ng tr�n chiến trận. Nhưng đ� chỉ l� người cha m� t�i t�n s�ng. Nh� n�o cũng đốt ph�o v� năm đ� l�m ăn ph�t đạt, tr�ng m�a. Kh�ng phải l� l�a đầy bồ m� nay đ� b�n l�a n�n phải n�i l� v�ng đầy hủ. C�ng được m�a, b�n l�a c�ng c� gi�, th� nh� nh� ăn Tết lớn, ph�o nổ d�n t�nh. C� người cho l� mang của đi đốt, nhưng ai cũng biết l� nước n�o cũng thế, l�m ăn ph�t đạt th� phải ăn mừng, phải n�i l�n sự sung t�c của m�nh, v� cũng l� sự sung sướng của m�nh. Nh� ch�ng t�i năm ấy kh� giả n�n vui tươi. Cha vừa hiếu với �ng b� nội, vừa y�u thương ch�ng t�i, vừa vui vẻ với l�ng x�m, với mọi người, nhưng phải n�i, cha tốt với g�i nhiều hơn với trai, l�m cho mẹ t�i nhiều l�c nổi tam b�nh....

[...]

Ng�y mồng hai, ch�ng t�i về nh� ngoại ở tận b�n kia tr�n d�ng s�ng Cửu Long. Nh� nội gi�u bao nhi�u th� b�n ngoại lại ngh�o bấy nhi�u.

Nh� ngoại chỉ c� hai người, �ng v� b� ngoại. Rất l� hiu quạnh. Nh� gồm một căn d�i, v�ch v�n lợp ng�i, nền l�t gạch t�u. B�n cạnh nh� ngoại l� nh� �ng Năm, anh ruột của �ng ngoại, l� một nh� gi�u, ba gian nh� đ�c bằng gạch, trước c� s�n c�y cảnh, sau c� nh� bếp lớn, c� hồ nước, v� bao nhi�u tiện nghi kh�ng k�m t�n thời. B�n hong nh� �ng Năm c�n c� nh� xe hơi, chứa một xe mới toanh hiệu �. Cha mẹ t�i về đ� phải qua nh� �ng Năm để thưa trước. �ng Năm đ�y l� �n nh�n của mẹ, l� người bỏ tiền nu�i mẹ ăn học để trở th�nh gi�o vi�n. Nhờ vậy, mẹ mới c� cơ hội gặp cha v� mới c� ch�ng t�i. Tr�n nh� �ng Năm cũng đầy đủ ba b�n thờ lớn, một b�n tr�i, một ở giữa v� một b�n phải. To�n l� những b�n thờ cẩn xa cừ, l�m bằng gổ mung đen l�nh, giống như ở b�n nh� nội vậy. V� thế, khi cha mẹ lập gia đ�nh, ch�nh �ng Năm đứng ra l�m chủ h�n, cho "m�n đăng hộ đối". Nh� �ng Năm đ�y l� để cho b� vợ thứ ba của �ng ở, c�n b� thứ nh� ở nh� kh�c ở x�m tr�n. Xong xu�i lễ lạc, thấp nhang tất cả b�n thờ v� lạy xong, cha mẹ t�i mừng tuổi b� Năm xong mới xuống nh� ngoại để l�m những thủ tục trong nh�.

B� ngoại cứ kh�c, tay lấy khăn rằng che mặt, lau nước mắt, xem thật l� bi thương. Thấy con m�nh về th� vui mừng, vui mừng đến độ kh�ng cầm được nước mắt, v� cả năm l�m lụng vất vả m� b�ng con chẳng thấy. Mẹ cũng nh�o v�o l�ng b� ngoại m� kh�c, hai mẹ con kh�c th�c th�ch m� kh�ng n�i n�n lời. Cha b�n dẫn ch�ng t�i ra nh� trước th� thấy �ng ngoại nằm tr�n v�n gỏ, tay cầm c�y rọi. Ch�ng t�i ngạc nhi�n kh�ng biết �ng định l�m g�. Cha th� dắt ch�ng t�i đi nhanh ra cửa trước. �ng quay rọi đốt dưới gầm v�n một c�y ph�o tre. Ph�o nổ tung ngay dưới v�n l�m tung v�n l�n. �ng cười ha hả, r�t rượu v�o ly n�c một hơi. Rồi cứ thế, một ly rượu, một ph�t ph�o tre dưới gầm giường. �ng buồn n�n lấy rượu giải khu�y. �ng buồn v� cả năm nhọc nhằn lao động m� chẳng được bao nhi�u th� lao, trong khi đ� th� �ng Năm hưởng hết, v� �ng Năm c� tiền. �ng buồn v� người ta c� con, �ng cũng c� con, nhưng sao Tết đến m� con �ng kh�ng về. Những c�i buồn m� l�c đ� t�i n�o hiểu được, chỉ đến khi lớn kh�n rồi mới nhận ra nỗi buồn thấm th�a của �ng. Năm hết Tết đến, nh� ngoại ch�m trong đau buồn tuyệt vọng. Năm đ�, �ng ngoại ra đi v� sầu khổ. Năm đ�, v�o dịp b�i trường, t�i trở về sống với b� ngoại. C� ng�y cậu t�i về. Người con bất hiếu đ� về. Người con lưu linh say m� đ�n h�t v� cải lương đ� trở về tổ. Người con lang bạc kỳ hồ ngồi trước b�n thờ cha m�nh, vừa kh�c vừa xuất khẩu b�i ca vọng cổ n�o nuột, ai o�n, c� nghe mới biết c�i buồn n� chảy trong tim. Nhưng c� hối hận th� cũng đ� muộn m�n...

C�n đ�u tiếng ph�o nổ r�m rang ng�y Tết. C� những tiếng ph�o lẫy lừng của th�nh c�ng. C� những tiếng ph�o l�m vỡ tung con tim cho hết đau khổ...

htth

Tết Ất Dậu

2005

-- (Hồng H� @ Y�n Phụ.Net), January 23, 2005

Answers

Response to TIẾNG PHÁO GIAO THỪA

Chi Hong ha hay anh men Đọ cb�i của bạn m� t�i buồn thu�i ruột vi đ� hơn 30 năm r�i t�i kh�ng thể về VN l� vi vậy. T�i chia de nỡi buồn của h�ng triệu người VN. Chung ta đ� m�t ti�ng cươi. Ch� độ kh�ng cho ta vui s�ng kh�ng cho ta được thở. Nhưng bạn hảy hi vọng. Người d�n đ� thưc tỉnh dan t�c khong nghe theo D CS de chia re va ho dang dưng voi nhay để đem lại nụ cời cho dan Viet trong tinh thương, v� bao dung. Toan dan se cung chung la co va CS phai bien mat de lại co chung ta niem vui. Do hi vong cu La co Tinh Thuong m� moi nguoi mong doi Moi ban doc www.mattrantinhthuong.com đ� th�y la co m� hang triệu người đ� thương nhờ Dien Dan Dan Chu

Kinh KTS Minh Luc Nguyen Tuong Thinh

-- Nguyen Tuong Thinh (nguyentuongthinh@skynet.be), February 01, 2005.

Response to TIẾNG PHÁO GIAO THỪA

Chi Hong ha hay anh men Cac anh chi em trong nuoc me^n Đọ cb�i của bạn m� t�i buồn thu�i ruột vi đ� hơn 30 năm r�i t�i kh�ng thể về VN l� vi vậy. T�i chia de nỡi buồn của h�ng triệu người VN. Chung ta đ� m�t ti�ng cươi. Ch� độ kh�ng cho ta vui s�ng kh�ng cho ta được thở. Nhưng bạn hảy hi vọng. Người d�n đ� thưc tỉnh dan t�c khong nghe theo D CS de chia re va ho dang dưng voi nhay để đem lại nụ cời cho dan Viet trong tinh thương, v� bao dung. Toan dan se cung chung la co va CS phai bien mat de lại co chung ta niem vui. Do hi vong cu La co Tinh Thuong m� moi nguoi mong doi Moi ban doc www.mattrantinhthuong.com đ� th�y la co m� hang triệu người đ� thương nhờ Dien Dan Dan Chu

Kinh KTS Minh Luc Nguyen Tuong Thinh

-- nguyen tuong thinh (mattrantinhthuong@skynet.be), February 01, 2005.

Response to TIẾNG PHÁO GIAO THỪA

Chi Hong ha hay anh men Cac anh chi em trong nuoc me^n. Đọ cb�i của bạn m� t�i buồn thu�i ruột vi đ� hơn 30 năm r�i t�i kh�ng thể về VN l� vi vậy. T�i chia de nỡi buồn của h�ng triệu người VN. Chung ta đ� m�t ti�ng cươi. Ch� độ kh�ng cho ta vui s�ng kh�ng cho ta được thở. Nhưng bạn hảy hi vọng. Người d�n đ� thưc tỉnh dan t�c khong nghe theo Dang CS de chia re va ho dang dưng voi nhay để đem lại nụ cời cho dan Viet trong tinh thương, v� bao dung. Toan dan se cung chung la co va CS phai bien mat de lại co chung ta niem vui. Do hi vong cu La co Tinh Thuong m� moi nguoi mong doi Moi ban doc www.mattrantinhthuong.com đ� th�y la co m� hang triệu người đ� thương nhờ Dien Dan Dan Chu

Kinh KTS Minh Luc Nguyen Tuong Thinh

-- nguyen tuong thinh (mattrantinhthuong@skynet.be), February 01, 2005.