...Bai nay anh HTrườngSa nhờ t�i đăng gi�m... Nhật k� rồng rắn
Trần Độ

BBT: Nhật k� Rồng Rắn của cố Trung tướng Trần Độ, một nh� tranh đấu d�n chủ nổi tiếng đ� bị c�ng an Việt Nam tịch thu, đến nay, hơn 2 năm sau khi tướng Trần Độ qua đời mới lấy lại được. Tuy vậy mọi suy nghĩ của �ng đều vẫn đang mang đậm t�nh thời sự đối với t�nh h�nh đất nước hiện nay. Đ�n Chim Việt xin giới thiệu một phần của t�i liệu qu� gi� n�y. Bạn đọc c� nhu cầu đọc to�n bộ Nhật k� Rồng Rắn xin gửi thư cho Luuvu@danchimviet.com.

Để tặng c�c bậc l�o th�nh v� c�c cựu chiến binh hai cuộc kh�ng chiến, c�ng c�c nh� tr� thức v� tất cả những ai quan t�m đến tiền đồ đất nước.

Lời đầu

Bản viết n�y để tặng c�c bậc l�o th�nh c�ch mạng, c�c bậc tr� giả v� c�c người c� trọng tr�ch l�nh đạo hiện nay.

Đ�y kh�ng phải l� c�c luận văn, v� kh�ng phải c�c b�i văn chương. Đ�y l� một tấc l�ng �để tặng người đời v� cuộc đời�.

Đ�y l� những � nghĩ nung nấu trong những th�ng cuối năm Rồng v� đầu năm Rắn, v� cũng l� những � nghĩ nung nấu trước đ� h�ng chục năm v� sẽ c�n nung nấu tiếp đến cả khi sang thế giới b�n kia.

Đ�y l� nỗi niềm cay đắng của một cuộc c�ch mạng, v� của một kiếp người.

Đ�y chỉ l� những � nghĩ được ghi lại trong những ng�y cuối năm Th�n v� đầu năm Tỵ n�n được gọi l� nhật k� v� nhật k� Rồng Rắn.

I. Hiện nay, c�i g� l� quan trọng nhất?

14.11.2000

Thử nghĩ về t�nh h�nh đất nước Việt Nam hiện nay.

Thử n�u một c�u hỏi?

Điều g� l� điều quan trọng nhất cho đất nước hiện nay, điều g� l� quan trọng cốt tử?

Đ� l� t�m ra con đường ph�t triển đất nước cho mau ch�ng để tho�t khỏi ngh�o khổ, lạc hậu, để b� lại 50 năm gian khổ v� 30 năm chiến tranh, gọi tắt l� t�m đường ph�t triển.

Nay lại c� vấn đề quan trọng hơn, quan trọng nhất, l�: giải quyết bằng được c�i gọi l� Chủ nghĩa x� hội, đề cao v� giữ vững vai tr� của Đảng cộng sản??

H�y nh�n lại xem: từ năm 1975 đến 1985, mười năm x�y dựng x� hội chủ nghĩa trong cả nước v� nước c� t�n l�: �Cộng ho� x� hội chủ nghĩa� th� đất nước ra thế n�o? C� phải su�t chết đ�i, su�t rơi xuống vực thẳm rồi kh�ng? Thắng lợi 1975, ta đ� thu lại một nửa nước no đủ v� đầy h�ng ho�, thế m� ta đ� ph�t huy thắng lợi đ� ra sao, m� đến những năm đầu của thập kỷ 80, cả nước đ�i ngh�o, ngắc ngoải. Đ� c� phải l� một sự thật hiển nhi�n kh�ng?

Đảng cộng sản ch�n ch�nh th� coi việc �ph�t triển đất nước� l� quan trọng hơn l� cố giữ vững v� đề cao vai tr� của Đảng.

Mọi tư duy phải xuất ph�t từ điểm n�y. Hồ Ch� Minh cũng lu�n n�i về Đảng rằng Đảng kh�ng c� lợi �ch n�o kh�c ngo�i lợi �ch của đất nước v� d�n tộc. Thế l� rất đ�ng.

17.11.2000

Nếu chỉ lấy y�u cầu ph�t triển đất nước l� mục ti�u quan trọng nhất để xem x�t, th� thử hỏi:

C� nhất thiết chỉ c� chủ nghĩa M�c- L�nin, chỉ c� chủ nghĩa x� hội, mới l�m cho đất nước ph�t triển hay kh�ng? Nếu chỉ cần n�u cao vai tr� của Đảng, th� c� nghĩa l� đất nước ph�t triển hay kh�ng ph�t triển l� kh�ng quan trọng.

Vậy h�y cứ xem quanh ta: Đ�i Loan, Đại H�n, Singapore v� th�m nữa, Th�i Lan v� Malaysia, mấy nước n�y c� do chủ nghĩa M�c- L�nin hướng dẫn kh�ng? Những nước ấy c� cần c� một Đảng cộng sản l�nh đạo tuyệt đối theo chủ nghĩa x� hội kh�ng? Thế m� cả 5 nước ấy, khi bắt đầu c�n ngh�o khổ, vậy m� chỉ sau khoảng 20-30 năm họ đ� trở th�nh những nước ph�t triển r� r�ng, nh�n d�n đa số c� đời sống kh� phong lưu. Họ kh�ng c� một Đảng cộng sản �t�i t�nh�, �s�ng suốt�, m� chỉ c� những ch�nh kh�ch, c� được ch�nh s�ch kinh tế x� hội th�ng minh v� c� hiệu quả. C�n Việt Nam, kể từ khi to�n thắng trong cuộc chiến tranh đến nay đ� hơn 25 năm v� sắp sửa c� ho� b�nh 30 năm, d�i bằng thời gian chiến tranh rồi, m� vẫn chưa tho�t khỏi ngh�o n�n lạc hậu. Chậm hay nhanh kh�ng quan trọng, cứ phải l� x� hội chủ nghĩa đ�. Thế tại sao hiện nay đất nước lại c� những mặt ph�t triển r� rệt l� n�ng nghiệp, thương mại. L� v� n�ng d�n được tự do l�m ăn, tiểu thương được tự do bu�n b�n, l� nhờ sau Đại hội VI, hai mặt đ� được mở ra. Mới chỉ thế th�i, đất nước đ� chuyển m�nh mạnh mẽ. Nhưng c�n nhiều người, nhiều c�i kh�ng được tự do, c�n nhiều trở ngại. Muốn cho đất nước ph�t triển nhanh th� cần phải l�m sao cho mọi người d�n đều được tự do l�m ăn, n�ng d�n, thương nh�n, nh� doanh nghiệp (nh� doanh nghiệp sẽ k�o theo c�ng nh�n), c�c nh� khoa học, tr� thức văn nghệ sĩ. Tất cả đều phải được tự do.

Tự do l� ch�a kho� của ph�t triển.

T�i nghĩ thế n�y: nước Việt Nam ta hiện nay, sau bao nhi�u năm đấu tranh v� chiến tranh gian khổ, cần phải ho� b�nh ph�t triển v� cần phải ph�t triển nhanh, để b� lại những thời gian đ� mất, v� để theo kịp c�c nước chung quanh. Đ� l� mục đ�ch v� y�u cầu quan trọng nhất của đất nước. Những c�i kh�c l� phụ. Do đ�, để ph�t triển đất nước th� r� r�ng ta phải t�m đường lối n�o, học thuyết n�o phục vụ được y�u cầu đ�.

Nếu thật sự coi ph�t triển đất nước l� quan trọng nhất th� Đại đo�n kết d�n tộc l� quan trọng hơn đấu tranh giai cấp; tr� thức quan trọng hơn c�ng nh�n v� n�ng d�n; ph�t triển sức sản xuất l� quan trọng hơn mọi thứ; để d�n l�m chủ mọi lĩnh vực quan trọng hơn c�c tr� chuy�n ch�nh đ�n �p; nghe v� thu thập được nhiều � kiến kh�c nhau v� tr�i ngược nhau kể cả về đường lối ch�nh s�ch, quan trọng hơn l� bắt mọi người phải tu�n theo một quan điểm, một � kiến.

22.11.2000

Thật ra, kh�ng cần phải tranh c�i l� luận nhiều. Cứ nh�n một số sự thật hiển nhi�n thế n�y:

- Cả thế giới, cả cuộc đời cứ vận động v� cứ diễn biến, kh� c� thể dự liệu trước được.

- Tr�n thế giới c� đến hơn 100 nước kh�ng cần chủ nghĩa M�c- L�nin v� chủ nghĩa x� hội, kh�ng cần c� Đảng cộng sản �t�i t�nh� v� �s�ng suốt� m� cứ ph�t triển đến tr�nh độ gi�u c�, văn minh cao. Gần 100 nước kh�c c�n đang ngh�o đ�i cực kỳ, nhưng họ cũng kh�ng ph�t triển theo chủ nghĩa x� hội.

- B�y giờ chỉ c�n lại c� 4 nước theo chủ nghĩa M�c- L�nin v� chủ nghĩa x� hội. Trong đ� nước lớn nhất v� quan trọng nhất th� miệng n�i chủ nghĩa M�c-L�nin, nhưng họ đưa đất nước tiến l�n theo kiểu �c� m�u sắc Trung Quốc�. Họ phải chơi với Mỹ, x�c định vai tr� kinh tế tự do v� vai tr� kinh tế tư nh�n. C�n Bắc Triều Ti�n cũng đang buộc phải mở cửa, phải ho� hợp với Nam Triều Ti�n để tho�t khỏi cảnh đ�i ngh�o v� kh� khăn.

- Nửa đầu thế kỷ, C�ch mạng Th�ng 10 Nga th�nh c�ng, rồi Li�n X� ra đời v� sau đ�, cả một thế giới x� hội chủ nghĩa h�nh th�nh, c� sự ph�t triển một thời rất mạnh. Nhưng sau 70 năm th� chủ nghĩa x� hội kh�ng ph�t triển kịp với thế giới, bị sụp đổ v� tan r�. Tiếp theo đ�, nhiều Đảng cộng sản phải thay đổi t�n chỉ v� đường lối. Nh�n d�n c�c nước x� hội chủ nghĩa kh�ng hề tỏ ra nhớ tiếc.

- C�ng ng�y c�ng r� ra l� chủ nghĩa M�c - L�nin kh�ng dự đo�n đ�ng được mọi việc, kh�ng giải quyết được tất cả mọi vấn đề mới nảy sinh của cuộc sống.

- C� người n�i c�ch mạng x� hội chủ nghĩa ở Nga th�nh c�ng v� Li�n X� ra đời l� sự kiện quan trọng nhất của thế kỷ 20. Vậy th� sự sụp đổ của c�i �quan trọng� ấy lại c�ng �si�u quan trọng�.

- Ở Việt Nam, từ 1975 đến 1985 ta chủ trương x�y dựng chủ nghĩa x� hội tr�n cả nước. Điều đ� đ� l�m đất nước v� nh�n d�n khốn khổ. May m� năm 1986, Đảng cộng sản phải nghe theo d�n v� phải đổi mới, nhưng sự đổi mới ấy lại cứ nửa vời, chập chờn, l�m cho sự ph�t triển đất nước cũng cứ chập chờn, cứ nh�ng nhằng, do đ� đ� qua đi 25 năm m� tương lai chưa hứa hẹn g� nhiều. Trong khi đ� sự tụt hậu cứ c�ng ng�y c�ng tụt xa, ta kh�ng sao theo kịp c�c nước kh�ng x� hội chủ nghĩa. Như vậy �x� hội chủ nghĩa� chỉ l� một l� thuyết của một học thuyết chưa được chứng thực (chỉ mới c� sự chứng thực của sự thất bại v� đổ vỡ sau 70 năm tưởng rằng đ� th�nh c�ng).

Như vậy n� kh�ng thể l� con đường duy nhất để ph�t triển đất nước. C�ch mạng v� x�y dựng, v� tiến ho�.

H�nh như mỗi x� hội, mỗi đất nước trong tiến tr�nh ph�t triển của m�nh đều phải trải qua những thời kỳ c�ch mạng v� thời kỳ x�y dựng. C�ch mạng l� đập ph�, đ�nh đổ. N� c� � nghĩa x�y dựng ở chỗ n� đập ph� v� đ�nh đổ những c�i g� l� lỗi thời cũ kỹ để tạo điều kiện cho những c�i mới mẻ, c�i tiến bộ ra đời v� ph�t triển.

Khi x�y dựng th� vẫn tiếp tục phải loại bỏ những c�i g� lạc hậu, lỗi thời, cũ kỹ, phản động, nhưng x�y dựng th� chủ yếu phải c� việc x�y đắp v� tạo ra những gi� trị mới cả tinh thần vật chất l�m cho x� hội tiến bộ v� ph�t triển cao hơn.

Nhưng cho đến ng�y nay, với sự ph�t triển rất cao của khoa học tự nhi�n, khoa học kỹ thuật, khoa học x� hội v� nh�n văn, th� h�nh như ỏ tất cả c�c x� hội nh�n d�n đều mong muốn đất nước ph�t triển ho� b�nh v� mong muốn tr�nh bớt những bạo lực, những lật đổ v� chiến tranh. Phải chăng lịch sử lo�i người đ� bước sang kỷ nguy�n mới, đ� l� kỷ nguy�n ho� b�nh v� loại trừ bạo lực, loại trừ chiến tranh? Nh�n d�n chỉ muốn tiến ho�, chứ kh�ng muốn c�ch mạng bạo lực! Đất nước ta đ� trải qua một thời kỳ lịch sử k�o d�i gồm những cuộc chiến đấu chống x�m lược gi�nh độc lập, ho� b�nh x�y dựng, rồi lại bị x�m lược. V� lại chiến tranh chống x�m lược. Qua qu� tr�nh đ� m� đất nước ta trưởng th�nh v� ph�t triển. Cho đến nay, đất nước đ� được ho� b�nh độc lập, thống nhất.

Kh�ng biết tương lai lo�i người sẽ ph�t triển, tiến bộ thế n�o v� do đ� đất nước ta sẽ gặp những t�nh huống thế n�o? Nhưng chắc chắn l� những bước đi sắp tới của ta cũng kh�ng c� thể lặp lại y nguy�n những t�nh h�nh trước đ�y. Tuy nhi�n, trước mắt ta thấy rất r� l� đất nước ta đang ở chỗ đ� thực hiện được 3 chữ trong 5 chữ của chủ tịch Hồ Ch� Minh đưa ra: đ� l� một nước Việt Nam ho� b�nh, độc lập, thống nhất, d�n chủ v� gi�u mạnh.

Ta đ� đạt 3 chữ ho� b�nh, độc lập, thống nhất. Ta đang phải thực hiện cho được 2 chữ d�n chủ v� gi�u mạnh.

Theo c�ch kh�c, cũng do Hồ Ch� Minh n�u ra 3 chữ:

1. Độc lập,

2. Tự do,

3. Hạnh ph�c.

Ta đ� đạt được độc lập v� phải tiếp tục thực hiện nốt tự do v� hạnh ph�c, cũng tức l� hai chữ d�n chủ v� gi�u mạnh.

Hồ Ch� Minh đ� n�i một c�u m� b�y giờ rất nhiều người biết v� nhắc đến: �Độc lập m� kh�ng c� tự do, hạnh ph�c th� độc lập cũng v� nghĩa�.

Như thế cũng c� nghĩa l� phải c� d�n chủ v� gi�u mạnh. Nhiều người cho rằng: c� x� hội chủ nghĩa th� tất nhi�n c� tự do hạnh ph�c. Nhưng sự thật lớn của thế giới đ� chứng thực l� kh�ng phải vậy. Chiến tranh lớn v� c�c hoạt động bạo lực, lật đổ c�ng ng�y c�ng trở n�n lạc hậu lỗi thời.

Để c� tự do v� hạnh ph�c, kh�ng nhất thiết phải c� bạo lực, kh�ng nhất thiết phải đ�nh đổ ai. Thậm ch� ng�y nay c� những nền độc lập gi�nh được cũng kh�ng cần c� bạo lực v� chiến tranh. Hiện nay nước ta đang bước v�o x�y dựng, m� x�y dựng th� phải ho� b�nh, m� ho� b�nh x�y dựng th� đất nước cũng ho� b�nh ph�t triển, tiến ho� ng�y c�ng cao.

Kh�ng n�n lạm dụng chữ c�ch mạng. Ta b�y giờ kh�ng phải l� c�ch mạng chống ai cả, kh�ng phải đ�nh đổ ai cả. X�y dựng ho� b�nh th� phải đo�n kết, c� g� trở ngại th� ho� giải n� để tiến l�n. Ta đ� l�m chủ đất nước. Vậy th� ta thực hiện c�i nguy�n l� m� Đảng cộng sản đ� n�u ra v� đề cao chất ngất. Đ� l� ph� b�nh v� tự ph� b�nh. Ta c� thể tự ph� b�nh d�n tộc, tự ph� b�nh ch�nh quyền, tự ph� b�nh c�c cơ quan. Tự ph� b�nh th� sẽ tiến bộ v� c� d�n chủ. Tự ca ngợi, lại tự ca ngợi qu� nhiều, qu� đ�ng, th� đ� l� chỉ dấu b�o hiệu sự t�n tạ.

Kh�ng được lạm dụng chữ c�ch mạng. Ta đang x�y dựng th� chỉ c� x�y dựng: x�y dựng x� hội chủ nghĩa, chứ kh�ng phải l�m c�ch mạng x� hội chủ nghĩa, kh�ng thể l�c n�o cũng phải c� chương tr�nh hoạt động c�ch mạng, l�c n�o cũng phải h�nh động c�ch mạng.

Sản xuất kh�ng phải l� c�ch mạng. Gi�o dục kh�ng phải l� c�ch mạng. Đại hội cũng kh�ng phải l� c�ch mạng. Hội nghị li�n hoan văn nghệ c�ng kh�ng phải l� c�ch mạng. Chống lụt chống b�o, cứu trợ từ thiện cũng kh�ng phải l� c�ch mạng. Ở rất nhiều nơi, nhiều l�c, kh�ng cần đến c�ch mạng. Nhưng ở tất cả c�c nơi đều cần c� tự do, v� lớn nhất l� �tự do l�m ăn� phải c� tự do hưởng lợi �ch của kết quả sự l�m ăn đ�.

Ch�nh quyền b�y giờ kh�ng phải l� ch�nh quyền c�ch mạng. Điều đ� chỉ c� � nghĩa khi c�ch mạng vừa mới th�nh c�ng.

Ng�y nay ch�nh quyền phải l� ch�nh quyền x�y dựng.

Ch�nh quyền x�y dựng th� phải c� những chủ trương, ch�nh s�ch l�m cho mọi người d�n đều được tự do l�m ăn. V� từ đ� người d�n phải c� tự do n�i, tự do t�m th�ng tin v� trao đổi th�ng tin. Như thế tự do l�m ăn mới thực hiện được. X�y dựng th� h�ng ng�y h�ng giờ phải tạo ra những gi� trị mới, từ nhỏ đến lớn. Nhưng c�ng t�c tư tưởng của Đảng th� lại chỉ quan t�m tới những c�ng việc c� � nghĩa - c� � nghĩa kỷ niệm, c� � nghĩa lịch sử vv�, m� kh�ng quan t�m tới những c�ng việc c� hiệu quả tạo ra những gi� trị mới.

Nguyện vọng tha thiết v� s�u sắc của d�n l� được quyền sống, được quyền tự do kiếm sống nu�i m�nh, được quyền tự do lo cho con c�i, ch�u chắt. Mọi người ai cũng đều mong c� nh�, c� phương tiện đi lại, c� phương tiện học tập giải tr�. Muốn thế phải được tự do l�m ăn, tự do thu nhập hợp ph�p. Đ� l� điều cốt yếu v� l� l� tưởng thiết thực, chứ kh�ng cần một thứ tinh thần c�ch mạng để đ�nh đổ ai, kh�ng cần một l� tưởng c�ch mạng x� hội n�o. Ch�nh quyền của nh�n d�n cần hiểu r� điều đ�. Chỉ c� nh�n d�n được tự do, đất nước mới ph�t triển được. L�m kh�c đi chỉ trở ngại cho sự ph�t triển của đất nước. Ở Việt Nam cuộc c�ch mạng 50 năm đ� đập tan được c�i g� v� x�y dựng n�n c�i g�?

3.12.2000

Quanh đi quẩn lại vẫn phải trả lời cho c�u hỏi: nước ta đ� từ c�i g� bước sang c�i g� v� hiện đang l� c�i g�?

R� r�ng l� ta đ� từ chiến tranh bước sang ho� b�nh, đang từ t�nh trạng c�ch mạng bước sang t�nh trạng b�nh thường.

V� cũng c� thể n�i c�ch kh�c l� ta đ� từ t�nh thế chiến tranh c�ch mạng bước sang cuộc sống ho� b�nh đời thường.

Ai cũng phải nhận thấy rằng t�nh thế chiến tranh v� c�ch mạng l� t�nh thế kh�ng b�nh thường, l� t�nh thế bất thường. V� ho� b�nh x�y dựng l� b�nh thường, l� đời thường. Những ai cả đời, hoặc phần lớn cuộc đời, sống trong chiến tranh v� c�ch mạng l� những người c� cuộc đời phi thường. Nhưng d� như thế những người phi thường đ� cũng phải c� một cuộc sống đời thường: ăn, ngủ, mặc, ốm đau, học tập, giải tr�, nhất l� lấy vợ (chồng) đẻ con, nu�i con vv� Chỉ c� điều những chi tiết cuộc sống đời thường đ� đ� phải giải quyết v� thực hiện một c�ch bất thường.

B�y giờ phải giải quyết v� thực hiện cuộc sống đời thường đ� một c�ch b�nh thường.

Đ� l� lẽ tự nhi�n, v� lẽ tự nhi�n đ� ph� hợp với sự tự nhi�n của tạo ho�. Ai cứ muốn l�m kh�c lẽ tự nhi�n đ� th� trở n�n g�n dở v� đi�n cuồng.

Cuộc sống chiến tranh v� c�ch mạng c� những y�u cầu đặc trưng của n�. Những y�u cầu như:

� C� Đảng l�nh đạo tuyệt đối to�n diện

� C� nguy�n tắc tập trung d�n chủ. C� y�u cầu kỷ luật sắt, chỉ c� chấp h�nh kh�ng b�n c�i.

� Chịu đựng gian khổ, hi sinh.

� Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để chiến thắng.

Đ� l� những y�u cầu cần thiết v� hợp l�, mỗi người v� to�n thể nh�n d�n vui l�ng chấp nhận, tự nguyện chấp nhận v� thực h�nh. V� thực sự, cuộc đấu tranh đ� nhờ những y�u cầu đ� m� c� sức mạnh để gi�nh thắng lợi.

Nhưng khi đất nước đ� chuyển sang ho� b�nh x�y dựng v� cuộc sống đời thường th� kh�ng thể tiếp tục y�u cầu như vậy được nữa.

Trước đ�y phải c� một Bộ chỉ huy, một bộ m�y l�nh đạo mạnh mẽ để l�nh đạo v� chỉ huy chiến tranh v� c�ch mạng. Bộ m�y l�nh đạo c� quyền đề ra những y�u cầu như vậy v� mọi người sẵn s�ng tự nguyện tu�n theo.

Nhưng kh�ng thể cứ k�o d�i những y�u cầu đ� trong ho� b�nh v� x�y dựng.

Nếu cứ tiếp tục cứ y�u cầu như vậy trong ho� b�nh x�y dựng th� đ� l� phản tiến bộ, phản d�n chủ, l� phản động.

Trong điều kiện ho� b�nh x�y dựng, tức l� trong đời thường cần c� một bộ m�y quản l� x� hội ph� hợp với cuộc sống đời thường.

T�i được đọc � kiến của một số nh� nghi�n cứu n�u l�n một c�ch c� l� luận l� một x� hội đời thường như vậy cần c� 4 thứ: (coi như 4 b�nh xe của một cỗ xe)



-- Kẻ Sĩ Bắc H� (ke_si_bac_ha@yahoo.com), November 10, 2004

Answers

Response to Nhật ký rồng rắn: Trần Ðộ

1. Một x� hội c�ng d�n.

2. Một nền kinh tế thị trường ho�n chỉnh chứ kh�ng định hướng g� l�i th�i.

3. Một nh� nước ph�p quyền.

4. Một nền d�n chủ đầy đủ.

Như vậy l� một x� hội đời thường phải c�: x� hội c�ng d�n, thị trường, ph�p quyền v� d�n chủ.

Bộ m�y quản l� x� hội ấy l� một bộ m�y d�n chủ. N�i d�n chủ th� cứ phải d�n chủ đ�, kh�ng phải chưa n�i d�n chủ đ� đề ph�ng �d�n chủ qu� trớn�, đề ph�ng �lợi dụng d�n chủ�. Khi d�n c� d�n chủ th� d�n phải �d�ng� c�i quyền d�n chủ đ�, �d�ng� kh�ng phải l� �lợi dụng�. M� d�n chủ n�o cũng l� d�n chủ c� quy chế, c� quy tắc. Ai l�m sai những quy chế, quy tắc đ� th� phải phạt. Người đứng đầu như Chủ tịch, Thủ tướng, Ch�nh �n, Gi�m đốc m� l�m sai quy chế d�n chủ th� cũng phải phế truất, kh�ng thể c� chuyện đổ cho người ta tội �d�n chủ qu� trớn� v� �lợi dụng d�n chủ�. V� tại sao lại chỉ đề ph�ng �lợi dụng d�n chủ� m� kh�ng đề ph�ng �lợi dụng kh�ng d�n chủ�? Bộ m�y quản l� x� hội d�n chủ l� một bộ m�y phải được x�y dựng n�n một c�ch d�n chủ, n� c� đủ quyền hạn m� n� được ph�n c�ng, nhưng quan trọng nhất l� n� phải được gi�m s�t, tức l� phải được nh�n d�n gi�m s�t v� c�c cơ quan trong bộ m�y ấy gi�m s�t lẫn nhau. Muốn thế phải thực hiện tự do ng�n luận v� tự do bầu cử.

Ở ta, những điều đ� đ� được ghi trong Hiến ph�p. Phải r� so�t lại, phải thay đổi tất cả c�c bộ luật v� c�c điều luật để bảo đảm đ�ng tinh thần Hiến ph�p.

Nhưng r� r�ng c� nhiều hiện tượng người dốt người k�m lại cai trị, điều khiển người c� tri thức; người kh�ng biết chuy�n m�n lại c� quyền sai bảo dạy dỗ người c� chuy�n m�n; người c� tr�nh độ rất thấp lại đi dạy dỗ chỉ đạo khắp nơi khắp chốn. Những hiện tượng đ� l� c� thật, c� thật r� r�ng, ai ai cũng thấy, ai ai cũng biết.

Quả l� v�o thập kỷ 80 th� cả nước mong ước tho�t khỏi khủng hoảng to�n diện. Quả l� đất nước l�c ấy ở v�o t�nh trạnh �su�t chết�. Đ� l� chưa kể sau khi thắng lợi, h�ng trăm ngh�n người đ� bỏ nước ra đi. Thế l� h�nh th�nh nhiều trung t�m người Việt ở thế giới gần 2 triệu người.

Vậy l� tại sao? T�nh trạng đ� c� phải do kẻ địch n�o tạo ra, c� kẻ địch n�o bịa ra để n�i xấu ta?

Kh�ng!!.

Tất cả những ai đến nay ở tuổi 40-50 đều chứng kiến, cả �thắng lợi� lẫn �su�t chết�!!!

Vậy l� do đ�u?

Quả thật l� 50-70 năm vừa qua, đất nước ta đ� trải qua nhiều biến động long trời lở đất, đ� biến chuyển vĩ đại từ một đất nước n� lệ kh�ng t�n tuổi tr�n thế giới, cực kỳ đ�i ngh�o, dốt n�t v� lạc hậu, đầy nhục nh�, đầy dối tr�, lừa đảo, đầy tệ nạn v� oan khuất, trở th�nh một đất nước t�n tuổi lừng lẫy, sự đ�i ngh�o đ�i giảm bớt, sự dốt n�t bị ti�u diệt.

Suốt qu� tr�nh đ�, đều c� vai tr� nổi bật của Đảng cộng sản Việt Nam, c� l�c t�n l� Đảng Lao động Việt Nam.

Nhưng tất cả những thắng lợi v� tiến bộ ấy kh�ng thể quy hết v�o c�ng của Đảng cộng sản được, tuy rằng Đảng cộng sản c� c�ng lớn. Cũng kh�ng thể quy hết c�ng v�o chủ nghĩa M�c được.

V� 50 năm v� 70 năm ấy, nhiều nước ở quanh ta cũng c� những biến chuyển lớn, lớn hơn cả nước ta. Họ đ� từ ngh�o n�n lạc hậu trở th�nh những nước gi�u c� v� văn minh, c�n nước ta vẫn c�n ở trạng th�i tụt hậu, đang phải cố gắng đuổi theo, m� sự đuổi theo ấy c�n đang đuối sức.

Những nước ấy kh�ng hề nhờ v�o chủ nghĩa M�c v� Đảng cộng sản. Đ� l� một sự thực hiển nhi�n, bất cứ ai d� c� nhắm mắt cố t�nh cũng kh�ng thể kh�ng nh�n thấy.

Hiện nay những người khoảng tr�n 70 tuổi, tức những người được sinh ra trước năm 1930, cũng tức l� những người đ� được sống trong x� hội trước C�ch mạng Th�ng 8, thường c� sự so s�nh mặt nọ mặt kia của x� hội ng�y nay với x� hội ng�y xưa.

Khi so s�nh như thế, ai nấy cũng đều thấy x� hội ta, đất nước ta ng�y nay được độc lập, đ� �sạch b�ng qu�n x�m lược�. Thật l� r� r�ng, hiển nhi�n ng�y nay d�n ta c� đời sống kh� hơn nhiều so với trước đ�y. Trước đ�y l� đường phố đầy người chết đ�i v� ăn m�y, ng�y nay một người d�n trung b�nh cũng mơ ước v� c� khả năng thực hiện một ng�i nh� cho m�nh, cho con, một xe m�y, một bộ ti vi, tủ lạnh, bếp ga, nhất l� đối với người ở th�nh phố v� đ� thị. Như thế so với thời chết đ�i v� ăn m�y th� đ� l� một trời một vực. C�i chuyện thời nay kh�c thời trước c�ch đ�y 50- 70 năm l� một sự thường v� nhiều nước được như thế v� c�n hơn thế nữa. Kh�ng thể n�i l� nhờ v�o chủ nghĩa M�c v� Đảng cộng sản được.

Nhưng c�n x� hội ng�y nay đ� tốt đẹp chưa? đ� tự do, d�n chủ chưa? th� kh�ng ai thấy được. Nhưng ai cũng thấy rằng:

1. X� hội hiện nay c� một bộ m�y quản l� to lớn kềnh c�ng qu�, nhất l� ở x� phường v� huyện tỉnh. Bộ m�y lại c� nhiều Quan qu�. C� một thời chữ Quan mất đi rồi, thay v�o đ� l� chữ �C�n bộ�, �Đồng ch�. Nhưng ng�y nay chữ �Đồng ch� chỉ c�n tr�n giấy, c�n thường ng�y d�n vẫn n�i �c�c Quan� v� �Quan c�ng to, c�ng nhiều bổng lộc�. Ng�n ngữ ấy trở lại như ng�y xưa, trong x� hội rất nhiều người cũng cố gắng �phấn đấu� để được l�m Quan. Vợ ki�u h�nh v� c� chồng l� Quan, con h�nh diện v� c� bố, mẹ l� Quan. Điểm n�y, x� hội ng�y nay giống trước v� trắng trợn, tệ hại hơn trước.

2. C�ng Quan to th� lễ lạt, biếu x�n c�ng to v� bổng lộc c�ng nhiều.

3. Nhiều Quan to c� mức độ sống kh�ng k�m g� c�c quan ở những nước gi�u c� (nh� cửa, xe cộ, quần �o, ăn uống).

4. Trong bộ m�y, c� nhiều người khiến nh�n d�n phải sợ, phải ki�ng nể, c� nhiều bộ m�y to nhỏ đ�ng sợ. D�n phải sợ c�ng an, sợ c�n bộ Đảng, v� c�n bộ Đảng giống c�ng an qu�, cũng hay d� la, xem x�t, hay doạ nạt. C�ng an ng�y c�ng nhiều v� ng�y c�ng c� nhiều n�t của một h�nh ảnh khủng bố, l� h�nh ảnh doạ trẻ con được �Ấy chết, ch� C�ng an kia k�a!�.

5. C�c cơ quan bảo vệ ph�p luật cũng kh� đ�ng đảo, nhưng kh�ng b�nh vực được nh�n d�n ch�t n�o. Nh�n d�n vẫn phải khiếu kiện nhiều, khiếu kiện vượt cấp, khiếu kiện k�o d�i, khiếu kiện đ�ng người (tức l� biểu t�nh), vừa gửi đơn, vừa muốn trực tiếp đưa đơn, c� rất nhiều trường hợp oan tr�i v� oan khuất từ đời cha, đời �ng đến đời con, đời ch�u.

Những điều đ�, b�o ch� lẻ tẻ đều c� n�i đến, nhưng c�n rất �t. Phải nghe nh�n d�n n�i với nhau ở h� phố, g�c chợ v� khắp nơi mới thấy r� được bức tranh x� hội thật.

Vậy một x� hội m� ta mơ ước, ta l� tưởng ho�, lại tồn tại trong hiện thực như vậy, th� c� thể coi l� ta đ� x�y dựng được một x� hội tốt đẹp hay chưa?

Ta đ� từng mơ ước, v� từng l� tưởng ho�, ta đ� từng chỉ ra l� x� hội tương lai sẽ kh�ng c� thất nghiệp, kh�ng c� cờ bạc, kh�ng c� g�i đĩ, kh�ng trộm cắp vv... Nhưng x� hội ta ng�y nay như thế n�o? Vẫn c� đầy đủ c�c tệ nạn của một x� hội cũ m� ta đ� từng nguyền rủa v� đ� từng đập tan. Trước đ�y ta cho rằng chỉ c� x� hội tư bản mới xấu xa như thế. C�n x� hội x� hội chủ nghĩa th� một trăm phần trăm tốt đẹp, một trăm phần trăm ngược lại với x� hội tư bản.

Thực ra, chủ nghĩa M�c rất nh�n đạo, rất nhiều l�ng tốt, n� chỉ ra cho lo�i người một tương lai s�ng lạn: sẽ kh�ng c� tư hữu, do đ� kh�ng c� b�c lột, thế l� cuộc sống x� hội ho�n to�n c�ng bằng v� d�n chủ.

Nhưng thực tiễn cuộc sống chỉ ra rằng n� kh�ng thể đơn giản như vậy. H�nh ảnh ấy chỉ l� một c�i b�nh vẽ khổng lồ. Thực tiễn cuộc sống kh� khăn, phức tạp hơn rất nhiều. Lo�i người cứ phải t�m kiếm v� t�m kiếm, tạo ra cho m�nh những kinh nghiệm v� những gi� trị tốt đẹp. X� hội tư bản c� những c�i xấu, nhưng trong x� hội đ�, nh�n d�n cũng tạo ra những gi� trị tốt đẹp cho m�nh, miễn l� nh�n d�n được tự do. C�i điều m� chủ nghĩa M�c, cộng sản hay x� hội chủ nghĩa tưởng rằng c� nhờ n� sẽ c� một bộ m�y nh� nước bảo đảm được mọi mặt nhu cầu đời sống của mọi người, chỉ l� một ảo tưởng h�o huyền.

Thế m� Đảng lại cứ bắt mọi người phải tin theo v�o c�i ảo tưởng h�o huyền đ�. Như thế l� phạm v�o một tội �c lớn với nh�n d�n. Đảng cộng sản Việt Nam cứ g�n cổ g�o l�n c�i định hướng x� hội chủ nghĩa theo kiểu như vậy, thật ra l� một sự m� qu�ng, một sự đi�n cuồng.

Nh�n d�n cần được tự m�nh l�m chủ cuộc đời của m�nh, nghĩa l� phải được tự do sống, tự do l�m ăn, rồi mọi việc của cuộc sống sẽ được giải quyết dần, kh�ng cần một l� thuyết, một chủ nghĩa n�o cả.

N�i đ�ng hơn l� nh�n d�n cần đến tất cả c�c học thuyết, c�c chủ nghĩa, rồi nh�n d�n sẽ chọn lọc, c�n nhắc, so s�nh ch�ng với nhau để t�m ra c�i n�o c� lợi cho đường đi của m�nh.

Đảng n�o s�ng suốt v� t�i t�nh l� đảng tạo ra được những tự do như vậy cho nh�n d�n. Chứ c�n đảng n�o m� cứ bắt nh�n d�n phải nghe theo v� sống theo c�c nghị quyết của m�nh th� đảng ấy chỉ l� duy � ch� một c�ch dốt n�t v� t�n bạo.

Đảng ấy quyết kh�ng thể tồn tại.

7.12.2000

Tiếp tục c�u hỏi lớn: cuộc c�ch mạng Việt Nam đ� đem lại được c�i g� cho nh�n d�n Việt Nam?

Cứ xem x� hội Việt Nam hiện nay, cuộc sống Việt Nam hiện nay, th� c� thể thấy một n�t lớn rất đau l�ng l�: tất cả những g� xấu xa, t�n bạo, m� c�ch mạng đ� c� l�c xo� bỏ v� đập tan th� nay đang được kh�i phục lại ho�n to�n, m� kh�i phục lại c�n mạnh hơn, cao hơn, nh�n danh c�ch mạng.

Bộ m�y quản l� x� hội thực hiện một nguy�n tắc chuy�n ch�nh t�n bạo hơn tất cả c�c thứ chuy�n ch�nh.

Đ� l� chuy�n ch�nh tư tưởng, sự chuy�n ch�nh tư tưởng được thực hiện bởi một đội ngũ n�ng cốt l� những �lưu manh tư tưởng�. Chuy�n ch�nh tư tưởng định ra những điều luật t�n khốc để b�p nghẹt mọi suy nghĩ, mọi tiếng n�i�Những điều luật quy v�o c�c tội: c� hại cho lợi �ch c�ch mạng, kh�ng lợi cho sự nghiệp c�ch mạng, n�i xấu chế độ, n�i xấu l�nh đạo vv� để đ�n �p t�n khốc mọi tiếng n�i.

Nền chuy�n ch�nh tư tưởng n�y đang l�m cho tất cả tr� thức kh�ng d�m suy nghĩ g�, hoặc �t nhất cũng kh�ng muốn suy nghĩ g�, n�i năng g�.

Thực ra, nền chuy�n ch�nh v� sản n�y l�m t� liệt to�n bộ đời sống tinh thần của một d�n tộc, l�m t� liệt sự hoạt động tinh thần của nhiều thế hệ, ra sức n� dịch to�n bộ tinh thần của nhiều thế hệ, l�m nhiều thế hệ con người trở th�nh những con rối chỉ biết nhai như vẹt c�c nguy�n l� bảo thủ, gi�o điều. N� l�m cho nền gi�o dục kh� cứng, l�m cho c�c hoạt động văn học nghệ thuật ngh�o n�n, mất hết cơ hội s�ng tạo v� mất hết h�o hứng, n� l�m cho c�c hoạt động khoa học bị kh� cứng v� n� dịch.

N� tạo ra v� n� bắt buộc nh�n d�n phải c� một t�m l� lệ thuộc, lệ thuộc v�o nh� nước, lệ thuộc v�o Đảng, lệ thuộc v�o c�n bộ, v� một t�m l� phải tu�n phục, kể cả người cao nhất cũng phải tu�n phục một c�i g� b� v� hiểm.

Nền chuy�n ch�nh tư tưởng hiện nay ở Việt Nam l� tổng hợp c�c tội �c gh� tởm của Tần Thuỷ Ho�ng v� c�c vua quan t�n bạo của Trung Quốc, cộng với tội �c của c�c chế độ ph�t x�t, độc t�i.

N� t�n ph� cả một d�n tộc, huỷ hoại tinh anh của nhiều thế hệ. X�t đến c�ng, đ� l� tội nặng nhất về sự vi phạm nh�n quyền. V� kh�ng phải n� chỉ x�m phạm đến quyền sống cuả con người m� n� huỷ hoại cuộc sống rất nhiều người, đ� l� cuộc sống tinh thần, cuộc sống tư tưởng của cả d�n tộc.

N� đang l�m hại cả một n�i giống.

9.12.2000

Vẫn c� một c�u hỏi lớn m� kh�ng biết c� t�m được c�u trả lời thoả đ�ng hay kh�ng? C�u hỏi đ� l�:

Nh�n d�n Việt Nam, sau 70 năm đấu tranh gian khổ v� 30 năm chiến tranh �c liệt với những hi sinh rất lớn lao v� s�u sắc đ� mang lại cho m�nh, cho đất nước một chế độ x� hội v� một ch�nh quyền thế n�o? một x� hội kiểu g�?

Ta biết chắc l� c� những c�u trả lời ngon l�nh như sau:

�Ta đang c� một chế độ x� hội chủ nghĩa tốt đẹp v� c� một x� hội x� hội chủ nghĩa cũng rất tốt đẹp. V� nh� nước của ta ng�y nay t�n l� nước cộng ho� x� hội chủ nghĩa Việt Nam, do Đảng cộng sản l�nh đạo. Bản chất của chế độ ta l� c�ng bằng d�n chủ, nh�n d�n rất hạnh ph�c.�

Đ� l� c�u trả lời ch�nh thống.

Ai n�i kh�c đi l� chống lại chủ nghĩa x� hội, chống lại Đảng cộng sản. Nhưng người d�n thường v� nhất l� nhiều bậc l�o th�nh, nhiều nh� tr� thức v� cả nhiều thanh ni�n nữa, đều thấy l� kh�ng phải thế. Những người n�y thường lấy sự thực thường ng�y ra đối chiếu, rồi thấy rằng chữ x� hội chủ nghĩa thật l� v� duy�n v� v� nghĩa. V� vậy đ� c� rất nhiều � kiến cho rằng n�n trở lại với t�n nước m� Hồ Ch� Minh đ� đặt: Việt Nam D�n chủ Cộng ho�.

II. Chế độ x� hội chủ nghĩa v� ch�nh quyền hiện nay l� thế n�o v� l� c�i g�?

H�y nh�n v�o sự thật r� r�ng v� những đặc điểm đang c� m� xem x�t.



-- Kẻ Sĩ Bắc H� (ke_si_bac_ha@yahoo.com), November 10, 2004.

Response to Nhật ký rồng rắn: Trần Ðộ

12.12.2000

Phải thấy một c�ch r� r�ng l� sau C�ch mạng Th�ng 8.1945 ở Việt Nam đ� c� một ch�nh quyền c�ch mạng, t�n l� Việt Nam d�n chủ cộng ho�, với 3 ti�u ngữ: Độc lập, Tự do, Hạnh ph�c, thuận theo t�n chỉ của chủ nghĩa Tam d�n của T�n Trung Sơn: D�n tộc độc lập, D�n quyền tự do, D�n sinh hạnh ph�c.

Ch�nh quyền mới xuất hiện với những bộ m�y, cung c�ch l�m việc v� những con người tr�i hẳn với ch�nh quyền thực d�n phong kiến trước kia. Nh�n d�n n� nức đi bầu ra Quốc hội, được thấy những đại biểu gần gũi v� quen biết của m�nh. Đặc biệt nhất l� h�ng ng�y thấy v� nghe một vị Chủ tịch nước rất b�nh d�n, giản dị, n�i năng dễ hiểu v� th�n gần với tất cả c�c tầng lớp d�n từ n�ng th�n đến th�nh thị, miền ngược đến miền xu�i, từ trẻ nhỏ đến cụ gi�. Mọi người sống trong kh�ng kh� hữu �i, bạn b�, b�nh đẳng, kh�ng c�n ai phải sợ ai. Một kh�ng kh� d�n chủ mới mẻ bao tr�m cả x� hội.

Ch�nh quyền ấy phải l�nh đạo v� bảo đảm sự l�nh đạo to�n d�n đi v�o cuộc chiến tranh.

Cuộc chiến c�ng diễn ra rộng khắp v� �c liệt th� nhiều y�u cầu khắt khe c�ng được đặt ra. Y�u cầu phổ biến nhất l� mọi người, mọi nơi, phải tuyệt đối phục t�ng kế hoạch chung thống nhất, mọi cấp phải chấp h�nh nghi�m chỉnh mọi nhiệm vụ lớn nhỏ của m�nh.

Thế l� một t�nh trạng phổ biến l� phải tập trung cao độ, phải kỷ luật chặt chẽ. Trong thời gian n�y Đảng cộng sản nhấn mạnh sự l�nh đạo d�n tộc của m�nh v� đ�i hỏi c� sự l�nh đạo to�n diện v� tuyệt đối. Đ� l� điều cần thiết v� mọi người đều tự nguyện chấp nhận v� chấp h�nh.

Đảng gi�nh quyền l�nh đạo l�c n�y l� gi�nh quyền chịu gian khổ, chịu thiếu thốn kh� khăn, gi�nh quyền hy sinh trước hết. V� vậy gi�nh quyền l�nh đạo cũng tức l� gi�nh lấy sự vẻ vang hy sinh v� nước.

Do đ�, cả một thời gian chiến tranh d�i dằng dặc, kh�ng ai c� � kiến g� kh�c v� vai tr� Đảng cộng sản ng�y c�ng vững chắc, được c�ng nhận đầy đủ v� s�u xa.

Trong đời sống x� hội, �t c� những y�u cầu d�n chủ, tự do, độc lập c� nh�n. Nếu c� xuất hiện ở bộ phận n�o, c� nh�n n�o đ� th� lập tức y�u cầu của chiến tranh cũng l�m cho bộ phận ấy, c� nh�n ấy phải tự nguyện từ bỏ y�u cầu ấy đi.

14.12.2000

Thế nhưng, sau năm 1975, tr�n một đất nước thống nhất ho�n th�nh, một chế độ ch�nh trị x� hội nghiễm nhi�n buộc tất cả mọi người phải c�ng nhận n�. Thực ra, một nửa nước, tức l� miền Bắc, đ� c�ng nhận n� từ l�u, c�n một nửa miền Nam th� phải miễn cưỡng c�ng nhận. H�ng trăm ng�n người kh�ng c�ng nhận chế độ ch�nh trị x� hội v� cả đời sống ngh�o khổ đ� bỏ đất nước ra đi. Đ� l� một hiện tượng x� hội cần được xem x�t kh�ch quan, kh�ng thể quy hết v�o �m mưu ph� hoại của địch v� l� h�nh động của những phần tử phản động.

C�i chế độ ch�nh trị x� hội được h�nh th�nh ấy l� một chế độ Độc Đảng v� To�n Trị.

V� Đảng cộng sản c�ng khai tuy�n bố l� Đảng l�nh đạo to�n diện v� tuyệt đối, Đảng huy động bộ m�y ch�nh quyền qu�t sạch c�c thứ Đảng kh�c như Việt Quốc, Việt C�ch, hạn chế c�c hoạt động t�n gi�o, vận động (v� thực chất l� �p buộc) hai Đảng đồng minh trong Mặt trận tổ quốc phải tự giải thể v� r�t lui với l� do �đ� ho�n th�nh sứ mệnh�, đ� l� Đảng d�n chủ v� Đảng x� hội. Trong khi đ� th� thực ra Đảng cộng sản cũng đ� ho�n th�nh sứ mệnh độc lập, thống nhất, v� ho�n th�nh một c�ch vẻ vang.

C�n sứ mệnh d�n chủ gi�u mạnh th� thật ra một m�nh Đảng cộng sản kh�ng thể l�m nổi. Đ� độc Đảng th� tất yếu phải k�o theo nhiều thứ �độc� kh�c: độc t�i, độc đo�n, độc quyền. Thế m� lại c�n đ�i l�nh đạo to�n diện v� tuyệt đối, rồi lại c�n thực h�nh chuy�n ch�nh của một giai cấp.

R� r�ng một chế độ như vậy mang theo đầy đủ t�nh chất của một chế độ kh�ng d�n chủ v� phải n�i l� phản d�n chủ. Chế độ ấy rất c� họ h�ng với chế độ ph�t x�t m� nhiều nh� tr� thức thế giới đ� n�i.

C� điều rất h�i hước l� chế độ đ� lại lu�n cao giọng n�i những lời hoa mỹ:

- V� nh�n d�n phục vụ

- V� d�n, do d�n, của d�n

- D�n biết, d�n b�n, d�n l�m, d�n kiểm tra.

(Thực ra chỉ c� D�n l�m c�n th� d�n kh�ng được biết, kh�ng được b�n�)

- D�n l� gốc

- Đại đo�n kết, đo�n kết to�n d�n

Thế m� c� � kiến n�o n�i đến chuyện n�y th� lập tức bị kết tội l� n�i xấu chế độ v� bị thực hiện �chuy�n ch�nh� ngay.

Một x� hội c� nhiều tầng lớp, giai cấp kh�c nhau, m� đ�i thực hiện chuy�n ch�nh của một giai cấp tr�n c�c giai cấp kh�c, tức l� tr�n to�n d�n (v� giai cấp ấy gồm những người như thế n�o mới được chứ?).

Thật r� r�ng l� đ� c� một bộ phận người nắm quyền lực thực h�nh chuy�n ch�nh với to�n x� hội.

Nếu chỉ căn cứ tr�n ng�n ngữ, mọi người đ� thấy bản chất của chế độ l� thế n�o? C� c�c nh� l� luận �l� luận� rằng: những hiện tượng mất d�n chủ l� �hiện tượng�, c�n �bản chất� chế độ l� tốt đẹp v� c�ng, d�n chủ gấp triệu lần d�n chủ tư sản. Trong khi ấy mọi người chỉ cần được d�n chủ bằng một nửa d�n chủ tư sản th�i, thực ra mọi người muốn được thực hiện một nửa những điều đ� c�ng bố ở nhiều văn kiện: Hiến ph�p, ph� b�nh v� tự ph� b�nh, chỉnh đốn Đảng. C�i l� luận �bản chất - hiện tượng� thực ra đang chửi lại v� vạch trần những lời n�i l�o.

V� thế, đặc điểm bao tr�m của chế độ ch�nh trị x� hội n�y l�:

a) N�i một đ�ng, l�m một nẻo.

N�i th� �d�n chủ, v� d�n� m� l�m th� chuy�n ch�nh ph�t x�t. C�i đặc điểm đ� cũng c� nghĩa l� n�i dối, n�i l�o, lừa bịp, tr� hề �n�i vậy m� kh�ng phải vậy�.

Suốt ng�y đ�ng tr�, cả năm đ�ng tr�, ở đ�u cũng thấy c�c vai hề, ở đ�u cũng thấy c�c tr� lừa bịp. Suốt ng�y đ�m, suốt năm th�ng cũng l�c n�o cũng chỉ nghe thấy những lời n�i dối, n�i lừa.

Chế độ n�y bắt mọi người phải đ�ng tr�, bắt tất cả trẻ con phải đ�ng tr�, bắt nhiều người gi� phải đ�ng tr�.

Đặc điểm n�y đ� g�p phần quyết định v�o việc tạo ra v� h�nh th�nh một x� hội dối lừa: l�nh đạo dối lừa, Đảng dối lừa, c�n bộ dối lừa, l�m ăn giả dối, gi�o dục dối lừa, bằng cấp giả dối, đến gia đ�nh cũng lừa dối, lễ hội lừa dối, tung h� lừa dối, hứa hẹn lừa dối. �i , cay đắng thay!

b) Đặc điểm thứ hai l� qu� lợi dụng qu� khứ thắng lợi.

Quả thật nh�n d�n ta c� một lịch sử đấu tranh hết sức quyết liệt v� đ� thắng lợi vẻ vang. Trong đ� Đảng cộng sản c� vai tr� quan trọng v� Đảng cộng sản đ� tự n�i về điều đ� một c�ch qu� đầy đủ rồi. Thế m� đến nay đ� gần 30 năm hoặc đ� gần 80 năm vẫn c�n ng�y đ�m phất cờ đ�nh trống, ng�y đ�m h� h�t tự biểu dương, v� cũng ng�y đ�m vơ v�t c�c th�nh tựu nh�n d�n l�m ra dồn v�o c�i t�i �thắng lợi vẻ vang� v� c�i t�i �s�ng suốt, t�i t�nh�. L�c n�o cũng bắt nh�n d�n phải tung h�, phải ch�o mừng, phải ca ngợi.

- Ch�o m�a xu�n cũng phải mừng Đảng, mừng Xu�n

- Kỷ niệm n�ng d�n, phụ nữ, thanh ni�n cũng phải biểu dương th�nh t�ch Đảng, Đảng l� nguy�n nh�n thắng lợi.

- Nh�n tổ chức lễ hội để tưởng nhớ tổ ti�n v� vui chơi cũng phải tưởng nhớ c�ng lao Đảng v� ch�o mừng Đảng.

- Đ�m cưới, đ�m ma cũng phải tưởng nhớ v� ch�o mừng Đảng.

Một c�u ca dao rất tuyệt vời của nh�n d�n n�i l�n bản chất của t�nh h�nh v� n�i l�n ch�n l� thời đại:

Mất m�a th� tại thi�n tai,
< Được m�a l� bởi thi�n t�i Đảng ta!

Nhắc đi nhắc lại m�i �ch�n l�� n�y c�ng l�m n� s�ng r�. Thực ra, mỗi người cộng sản c� lương t�m phải biết xấu hổ về c�i �ch�n l�� ấy.

C� người đ� n�i rằng: Đảng đ� ăn c�i �x�i� (x�i thuốc phiện) của thắng lợi qu� nhiều lần. Người ta ăn x�i thuốc phiện th� ăn đến x�i ba, x�i bốn l� hết, c�n x�i thắng lợi th� Đảng ta ăn đến x�i 100 rồi m� c�n chưa ch�n.

c) Đặc điểm thứ ba l� bộ m�y l�nh đạo v� quản l� x� hội n�y (cả Đảng v� nh� nước) c�ng ng�y c�ng đuối, c�ng bộc lộ tr�nh độ k�m cỏi của m�nh trước �nhiệm vụ d�n chủ� gi�u mạnh của đất nước.

Tất cả những nhu cầu, những thiết yếu h�ng ng�y của một người d�n muốn nhờ v�o bộ m�y l�nh đạo v� quản l� gỡ rối cho, giải quyết cho th� đều gặp:

- Giải quyết sai l�m cho đời sống d�n kh� th�m, rắc rối th�m

- Giải quyết chồng ch�o, kh�ng biết giải quyết thế n�o, cứ bộ phận nọ bắn sang bộ phận kia, k�o d�i v� tận.

- Kh�ng giải quyết được.

- Đ�i hỏi d�n phải tốn k�m nhiều mới chịu giải quyết.

V� thế mới nhiều khiếu kiện, nhiều oan khuất, nhiều điểm n�ng�

Cũng do đặc điểm độc t�i, độc đo�n, cho n�n mỗi người d�n kh�ng được độc lập bộc lộ t�i năng của m�nh (tuy rằng t�i năng đ� kh�ng hiếm). Việc chọn lựa những người c� tr�ch nhiệm cứ theo lối phe ph�i, theo lối ăn c�nh, theo lối nịnh bợ, cơ hội, theo lối �bầu cử c� l�nh đạo�, (Đảng cử d�n bầu) th� c�c t�i năng cứ bị v�i dập, bị thui chột, v� đ� l� tai hoạ cho to�n d�n tộc.

Trong thực tế, đ�y l� một trong những tội �c lớn nhất của Đảng đối với đất nước, d�n tộc.



-- Kẻ Sĩ Bắc H� (ke_si_bac_ha@yahoo.com), November 10, 2004.

Response to Nhật ký rồng rắn: Trần Ðộ

21.12.2000

d) Đặc điểm thứ tư l� đặc điểm lớn nhất, tai �c nhất, d� man nhất. Đ� l� độc quyền tư tưởng, độc quyền � thức hệ.

Đặc điểm n�y của ch�nh quyền l� trước mắt tạo ra một x� hội tẻ nhạt, kh� cứng, n� v�i dập khoa học v� văn nghệ, �p buộc thiếu nhi v� thanh ni�n, l�m cho kh�ng một gi� trị tinh thần n�o được xuất hiện v� ph�t triển, về l�u d�i n� l�m c�n m�n cả nhiều thế hệ v� do đ� c�n m�n cả một d�n tộc, một giống n�i. Nhưng những tai �c của đặc điểm n�y kh�ng duy tr� được l�u. Đ� c� nhiều người trong thế hệ thanh ni�n v� trung ni�n được tiếp x�c với nhiều th�ng tin thế giới bắt đầu nhận r� t�nh h�nh v� đang t�m c�ch rũ bỏ c�i �ch n�y. Ch�nh quyền chỉ c� một tiền đồ l� bị phản đối v� sẽ tan r�. Ta đ� tha thiết mong mỏi biết bao nhi�u; ch�nh quyền n�y đừng phản lại lịch sử nữa, h�y th�ch ứng với thời đại v� tự đổi mới. Được như thế th� d�n tộc ta gặp may mắn. Nhưng h�nh như những lực lượng bảo thủ, gi�o điều, v� cuồng t�n c�n qu� nhiều v� nhiều tham vọng n�n c�n đang k�m h�m nhịp sống b�nh thường của to�n d�n tộc.

e) Đặc điểm thứ năm l� Đảng đ� độc đo�n v� to�n trị, lại xử l� c�c việc theo kiểu b� mật v� nội bộ, rất sợ c�ng khai, sợ d�n biết.

C�ng b� mật nội bộ th� c�ng tha hồ tuỳ tiện, muốn duy tr� độc đo�n n�n c�ng sợ h�i v� cấm đo�n c�ng khai, kh�ng d�m tranh luận c�ng khai, kh�ng d�m th�ng tin c�ng khai.

g) Đặc điểm thứ s�u l� th�ch h�nh thức, ph� trương.

Bệnh h�nh thức th� Hồ Ch� Minh l�n �n từ l�u, nhưng ng�y nay, bệnh cứ ng�y c�ng ph�t triển nặng, ng�y c�ng phổ biến, trở n�n nh�m ch�n, kệch cỡm, đến nỗi dư luận x� hội v� đại biểu Quốc hội phải l�n tiếng.

Suốt ng�y, ta chỉ thấy kỷ niệm �ch�o mừng�, �lễ hội�, �m�t tinh long trọng�,� Những người l�nh đạo suốt ng�y phải đi biểu diễn �mở miệng n�i�, kh�ng thấy c� l�c n�o họ c� th� giờ để suy nghĩ v� chuẩn bị được � tưởng để l�nh đạo.

22.12.2000

T�m lại, sự thật của mấy chục năm qua l�:

Cuộc c�ch mạng ở Việt Nam đ� đập tan v� xo� bỏ được một ch�nh quyền thực d�n phong kiến, một x� hội n� lệ, mất nước, đ�i ngh�o, nhục nh�. Nhưng lại x�y dựng n�n một x� hội chưa tốt đẹp, c�n nhiều bất c�ng, nhiều tệ nạn, một ch�nh quyền phản d�n chủ, chuy�n chế, của một chế độ độc đảng v� to�n trị, nhiều th�i xấu giống như v� tệ hơn l� trong chế độ cũ.

Thế l� ta đập tan một c�i xấu xa v� lại phải chấp nhận một c�i xấu xa mới giống như hoặc tệ hại hơn tất cả những xấu xa m� ta từng chửi rủa, từng căm th�.

Như thế l� v� sao???

C� thể n�i sự biến chuyển từ xấu đến xấu ấy l� sự biến chuyển tự n�, kh�ng ai chủ động được. Con người c� thể đề ra những l� tưởng, những mơ ước, nhưng cuộc sống qu� phức tạp v� tế nhị, m� con người chỉ c� những ảo tưởng vẫn l� sản phẩm của một sự vận động qu�i �c.

Nh�n lại, thấy rất r� t�m sự của Nguyễn Huệ l�c c�n trẻ:

Ta đập tan c�i xấu xa n�y rồi thay thế n� bằng c�i g�? Hay lại lập lại những c�i m� ta đ� đập tan?

Ta lại thấy rất r� Nguyễn Nhạc khi l�n ng�i, v� sau n�y, ch�nh Nguyễn Huệ cũng khi l�n ng�i, đều kh�ng d�m cho diễn vở tuồng �ch�ng L�a� l� vở tuồng ca ngợi sự nổi dậy.

V� ch�n l� hiện ra l�: người nổi dậy khi đ� cầm quyền lại rất sợ nổi dậy!? Trong nh�n d�n cũng c� một chuyển biến t�m l� như t�i đ� ghi trong b�t k� �Một C�i Nh�n Trở Lại� (b�i 2): từ quan hệ d�n v� c�n bộ l� mẹ con, vậy m� chỉ sau mấy ng�y đ� trở th�nh quan hệ giữa �thưa �ng� v� �nh� ch�u��.

Ta kh�ng lấy l�m lạ l� tất cả những mỹ từ được sử dụng chỉ l� để củng cố sự cầm quyền của Đảng cộng sản. Đ� ch�nh l� sự chuyển biến từ Đảng cộng sản l� những người con th�n y�u thực sự của nh�n d�n lao động th�nh một tầng lớp thống trị gồm một tập đo�n c�c quan chức chỉ muốn b�c lột, h�nh hạ, sai khiến nh�n d�n v� lừa bịp nh�n d�n, v� lại cứ nh�n danh l� �con của nh�n d�n� v� �đầy tớ của nh�n d�n� Sự nỗ lực to�n bộ v� trung t�m của Đảng cộng sản hiện nay chỉ tập trung v�o sự củng cố quyền lực của Đảng. Cả một bộ m�y c�ng t�c tư tưởng đồ sộ ng�y đ�m h� h�t chỉ để ca ngợi Đảng, đề cao Đảng, khai th�c hết mức thắng lợi của to�n d�n v� t� vẽ th�nh thắng lợi của Đảng. Cả một bộ m�y �n�i lấy được�, lừa bịp, dối tr� đến trắng trợn, kiểu lưu manh.

B�n cạnh đ�, nảy sinh một hệ thống c�c tổ chức an ninh, từ Bộ c�ng an m� lực lượng lớn bằng nửa Qu�n đội, đến c�c cơ quan an ninh nội bộ đủ c�c loại, đầy quyền lực v� thủ đoạn. Những thủ đoạn an ninh đều được học tập từ c�c chế độ phong kiến, ph�t x�t v� độc t�i cộng sản. Tất cả nhằm bảo vệ cho quyền lực của Đảng cộng sản. Trong l�c Đảng cộng sản ng�y c�ng tỏ ra k�m sức lực trong việc quản l� x� hội b�nh thường.

V� Đảng cộng sản chỉ quản l� được một �x� hội trại l�nh�.

Đ�y chả phải sự x�t lại, sự s�m hối g� hết. M� đ�y chỉ l� một nỗi l�ng cay đắng trước một sự thật phũ ph�ng. Cả đất nước ng�y ng�y kỷ niệm, ng�y ng�y đại hội v� lễ hội, chỉ để tụng niệm một quyền lực đ� lung lay v� đ� tho�t ra khỏi l�ng tin của nh�n d�n, lu�n lu�n bắt to�n qu�n to�n d�n v� cả to�n Đảng phải ca ngợi v� dối tr�.

B�y giờ l�m sao?

Thực ra, ta chỉ mong Đảng cộng sản, vốn l� Đảng trọng sự thật, nhận ra c�i sự thật cay đắng n�y, c�i sự thật lịch sử n�y, tự điều chỉnh m�nh cho thật ph� hợp với l� tưởng m� m�nh đ� hứa với nh�n d�n.

Nhưng c�ng ng�y lại c�ng thấy c�i mong ước đầy thiện ch� nọ vẫn chỉ l� ảo tưởng lớn, to�n Đảng (tức l� nh�m người cầm đầu) c�ng ng�y dấn s�u v�o t�m l�, tư duy v� phong c�ch của một lớp thống trị xa rời v� ngược lại với nh�n d�n, c�ng ng�y c�ng trở th�nh sản phẩm của ch�nh những t�m l�, tư duy v� phong c�ch của ch�nh họ, c�ng ng�y c�ng trở th�nh vật cản nặng nề cho mọi tiến bộ x� hội.

C�ng ng�y bộ m�y c�ng l�m những việc t�n �c, độc đo�n v� vẫn cứ cao giọng nh�n danh c�ch mạng, nh�n danh nh�n d�n, nh�n danh Hồ Ch� Minh, nh�n danh lịch sử thắng lợi của d�n tộc.

24.12.2000

Thế l� tận những ng�y cuối của Thế kỷ XX v� của Thi�n ni�n kỷ thứ II th� mới nhận được r� n�t một sự kiện lịch sử lớn của đất nước.

� l�:

Từ một Đảng sinh ra từ nh�n d�n, được nh�n d�n nu�i nấng v� bảo vệ, c� những đảng vi�n ti�n phong gương mẫu đi đầu trong gian khổ chiến đấu v� hy sinh nhằm đưa đất nước gi�nh được độc lập, thống nhất, ho� b�nh, nhưng từ ng�y to�n đất nước được thống nhất ho� b�nh v� độc lập, th� c�i Đảng ấy lại tồn tại như một Đảng cai trị. Đảng đ� ra sức củng cố t�nh trạng độc đảng chuy�n chế về tư tưởng v� ch�nh trị, tạo ra một x� hội đầy tham nhũng, đầy dối tr� v� lừa bịp, mọi người sống trong cảnh đ�ng tr� giả dối, ng�y ng�y nảy sinh lớp lớp người nịnh bợ, cơ hội, c�c tệ nạn x� hội lan tr�n ph�t triển. C�ng h� h�o chống, bỏ v� xo�, lại c�ng nặng nề th�m. Đảng cai trị ng�y c�ng chuy�n chế một c�ch quyết liệt để giữ vững sự chuy�n chế của m�nh, che lấp sự k�m cỏi bất lực của m�nh, đ�n �p mọi ph�t triển ở c�c lĩnh vực khoa học chuy�n m�n, lu�n coi sự giữ chắc truyền thống gi� trị x� hội của m�nh l� quan trọng hơn tất cả mọi ph�t triển của x� hội, mọi sự nảy nở v� ph�t triển của mọi c� nh�n trong x� hội đ�.

T�nh trạng n�y đặt đất nước đứng trước hai t�nh huống cơ bản:

1. Đảng cai trị phải nhận thức r� được sự k�m cỏi, bất lực của m�nh m� tự đổi mới, chấp nhận một thể chế d�n chủ ph� hợp với th�ng lệ d�n chủ của thế giới, bỏ đi c�i quan niệm lạc hậu lỗi thời ph�n biệt d�n chủ tư sản v� d�n chủ v� sản; tự hạn chế m�nh trong vai tr� l�nh đạo ch�nh trị thực l�ng v� nh�n d�n, v� sự ph�t triển của đất nước. Như thế th� Đảng vẫn giữ được c�i lịch sử vẻ vang của m�nh m� vẫn c� vai tr� quan trọng trong lịch sử.

2. Kh�ng l�m như thế m� cứ khai th�c một c�ch bừa b�i thắng lợi của d�n tộc, ngoan cố duy tr� chế độ độc đảng v� to�n trị th� sớm muộn nh�n d�n sẽ ch�n gh�t v� do đ� dẫn đến đổ vỡ, tạo ra những tai hoạ kh�n lường cho đất nước v� d�n tộc, tai hoạ ấy c�n nặng nề gấp nhiều lần tai hoạ của Cải c�ch ruộng đất v� tai hoạ bắt cả nước x�y dựng x� hội chủ nghĩa. Tai hoạ ấy sẽ xo� sạch vai tr� của Đảng trong lịch sử v� Đảng sẽ phải chịu tội trước lịch sử.

Sự thực qu� tr�nh đ� đ� bắt đầu. Nh�n d�n cứ c� cuộc sống của nh�n d�n, nh�n d�n cứ sống, v� x� hội cứ tiến l�n.

Đ�ng lo thay cho bộ phận l�nh đạo m� t�i v� tầm nh�n th� dưới trung b�nh, đức th� cũng kh�ng hơn mức th�ng thường trong nh�n d�n, m� ng�y c�ng k�m hơn.

Đ�ng lo thay cho những bộ phận l�nh đạo ấy v� đ�ng lo thay cho số phận của nh�n d�n phải chịu đựng sự l�nh đạo ấy.

C� thể thấy r� rằng: chế độ độc đảng, độc t�i v� to�n trị ng�y c�ng đi s�u v�o c�c thủ đoạn gian dối v� t�n bạo để tự duy tr�, tự bảo tồn chế độ ấy, thế m� c�n hu�nh hoang n�i l� chế độ x� hội chủ nghĩa đầy d�n chủ v� nh�n đạo. Thực chất l� chế độ th� rất d� man, cho n�n phải d�ng nhiều thủ đoạn để lừa bịp nh�n d�n.

Tạm k� một số thủ đoạn như sau:

A. Thần th�nh ho�, thi�ng li�ng ho� Đảng, cấp uỷ v� c�c nghị quyết. Điều v� l� l� bắt to�n d�n phải học nghị quyết của Đảng.

- Đảng c� nhiều Nghị quyết qu�, Nghị quyết của nhiều cấp, Nghị quyết của nhiều ng�nh. Đẻ ra nhiều thứ tổ chức Đảng qu�, v� những tổ chức đ� lại tha hồ m� c� nghị quyết v� chủ trương.

- Một người d�n phải học, phải biết v� phải thi h�nh nhiều thứ qu�.

- C� một đ�i hỏi phổ biến l� coi Nghị quyết của Đảng quan trọng hơn, cao hơn quyết định của c�c cấp ch�nh quyền.

- Quyết định của ch�nh quyền m� kh�ng c� � kiến của Đảng chấp nhận th� kh�ng c� gi� trị thi h�nh. Nhiều khi quyết định của Đảng phủ nhận hoặc b�c bỏ quyết định của ch�nh quyền. Người c� tr�ch nhiệm ở ch�nh quyền m� kh�ng phải l� đảng vi�n v� cấp uỷ vi�n th� � kiến thường bị coi thường.

- Nghị quyết thường l� n�i những kh�i niệm v� th�nh ngữ chung chung, bao qu�t phạm vi rất rộng, thế rồi bất cứ việc g� trong sinh hoạt x� hội cũng đều phải quy chiếu v�o nghị quyết nọ, nghị quyết kia, l�m ra vẻ Đảng soi s�ng đến tất cả mọi kh�a cạnh của cuộc sống

- Khi trong thực tế thấy r� l� những điều n�u trong Nghị quyết kh�ng thể thực hiện được, th� lại quay vẽ chữ: Nghị quyết l� đ�ng, l� hay, nhưng những người tổ chức thực hiện k�m. Chỉ c� thi h�nh nghị quyết l� k�m, c�n nghị quyết th� l�c n�o cũng đ�ng, cũng c� � nghĩa quan trọng, thậm ch� t�i t�nh. Kh�ng c� bất cứ một hiện tượng xấu n�o c� nguồn gốc từ Nghị quyết cả !

- Kh�ng ai, kể cả b�o ch�, c� nh�n được quyền nhận x�t ph� ph�n, ph�n t�ch c�c nghị quyết cả. Đ� l� nghị quyết th� chỉ c� đ�ng v� t�i t�nh, l� rất thi�ng li�ng !

B- Khuyến kh�ch v� bồi bổ tệ nạn s�ng b�i c� nh�n l� tệ nạn đ� bị l�n �n nặng nề trong phong tr�o cộng sản thế giới.

- Bao giờ � kiến của B� thư, uỷ vi�n Thường vụ v� cấp uỷ cũng l� quan trọng, l� thi�ng li�ng, l� ch�n l�. Lu�n lu�n những � kiến n�y được tr�ch thuật, c� khi chỉ l� một � kiến vớ vẩn, ai cũng n�i được. Trong c�c phương tiện th�ng tin đại ch�ng, mục �hoạt động của c�c vị l�nh đạo� bao giờ cũng l� mục quan trọng ở trang nhất, tất cả chiều d�i của tin, khổ rộng của ảnh đều được quy định chặt chẽ.

- Ở tất cả c�c loại b�o th� c�c th�ng tin v� hoạt động, v� hội nghị về lễ kỷ niệm, Đại hội v� ch�o mừng vv� chiếm đến 80%, c�n những th�ng tin c� �ch chỉ chiếm 10-20%.

- Một người c� địa vị trong x� hội th� chức vụ trong Đảng cũng l� quan trọng nhất, bao giờ cũng đưa ra trước hết như l� B� thư, uỷ vi�n Bộ ch�nh trị, uỷ vi�n cấp uỷ.

- Trong c�c c�o ph� người chết th� danh hiệu đảng vi�n Đảng cộng sản Việt Nam cũng l� danh hiệu vẻ vang lớn nhất, hơn tất cả c�c danh hiệu kh�c�

- Đảng cố tạo n�n c�c phong tục tập qu�n, c�c tục lệ x� hội, c�i g� cũng phải thần phục Đảng, thần phục c�c quan chức của Đảng, tạo ra một tục lệ l� mọi người b�nh thường phải lập c�ng để trở th�nh đảng vi�n, d� phải lạy lục, nịnh bợ, chạy chọt, thậm ch� c� l�c phải hối lộ tiền nữa. T�i nhiều lần tự hỏi Đảng c� cần g� phải c� đến 2-3 triệu đảng vi�n v� vẫn c�n đang t�m c�ch ph�t triển nữa, trong khi b�y giờ kh�ng cần c� sự hy sinh như trong chiến tranh v� trong khi ai cũng thấy chất lượng đảng vi�n ng�y c�ng sa s�t. Vậy cố gắng tăng số lượng l�m g�? Đ� cũng lại l� một sự phi l� nữa�

30.12.2000

B�i thơ rất t�m đắc của B�i Minh Quốc:

Cay đắng thay!
C�c guồng m�y nhục mạ con người
Mang bộ mặt hiền l�nh của người cuốc đất
� l� quay
Quay
Thao thao b�i đạo đức
Liệu mấy ai c�n ng�y
Cay đắng thay
Mỉa mai thay
Trọn tuổi xu�n ta hiến d�ng cuồng nhiệt
Lại đ�c n�n ch�nh bộ m�y n�y.

-- Kẻ Sĩ Bắc H� (ke_si_bac_ha@yahoo.com), November 10, 2004.

Response to Nhật ký rồng rắn: Trần Ðộ

Tran Do la tay CS goc. Chau toi sao ma ngu, dem bai cua no di tuyen truyen vay. Quyen loi day cua co noi rui sao con.

-- CoNoiCuaKeSiBacHa (CoNoiCuaKeSiBacHa@chua.com), November 10, 2004.

Response to Nhật ký rồng rắn: Trần Ðộ

Hiện nay một số VC đ� cảm thấy ng�y t�n của ch�ng đ� đến n�n cố gắng h� h�o đảng sửa sai để sống c�n cho con ch�u ch�ng được sống ung dung bởi những của cải cướp đưọc của đồng b�o .

-- thich du thu (toollovers@comcast.net), November 10, 2004.

Response to Nhật ký rồng rắn: Trần Ðộ

... Va co rat nhieu nhung nguoi Viet Hai ngoai chong doi Che dong Cong san rat so rang Che dong Cong san sua sai xong se phat trien ruc ro va the la di tong tat ca nhung gi ma ho du doan va ngay dem ra suc tuyen truyen! Khi do thi chinh ho se bi ba con nguoi Viet hai ngoai tay chay... khi do se buon cho ho lam thay....

-- Nguoi Viet Nam (danvietnam2004@yahoo.com), November 10, 2004.

Response to Nhật ký rồng rắn: Trần Ðộ

Cộng sản d�m tự LỘT DA để thay đổi.. Th� cũng chẳng c�n đường lối n�o ngo�i dẹp bỏ gi�o điều b�i r�c Li�n-X�, để đi đến TỰ DO D�N CHỦ.........V� NẾU CS D�M TỰ HUỶ DIỆT NHƯ THẾ.. TH� Đ� L� ĐẠT ĐIỀU NGƯỜI D�N ƯỚC NGUYỆN......

-- (tosu_cs@yahoo.com), November 11, 2004.