* VN tie^'p tu.c cha(n nuo^i gia ca^`m ma(.c cho ca?nh ba'o cu?a WHO

RFA, 15/9/04

Nam Nguye^n

Ma(.c du` To^? Chu+'c Y Te^' The^' Gio+'i ho^m 13/9 ca?nh ba'o ta.i ho^.i nghi. Thu+o+.ng Ha?i ra(`ng, ca'c lo.ai di.ch be^.nh trong ddo' co' cu'm ga` se~ tie^'p tu.c ta'c ha.i ga^y nguy hie^?m cho con ngu+o+`i, nhu+ng ta.i VN dda so^' ca'c ho^. no^ng da^n co' dda`n gia ca^`m nhie^~m di.ch dda~ cha(n nuo^i tro+? la.i.

Du+o+`ng nhu+ la` ca'i kho' bo' ca'i kho^n, ne^n ca'c ho^. cha(n nuo^i gia ca^`m o+? VN kho^ng bo? nghe^`, du` dda~ tu+`ng pha?i tie^u hu?y to`an bo^. ba`y dda`n nhie^~m vi ru't H5N1. Ta.i ho^.i tha?o quo^'c gia ve^` ta'i ta.o dda`n gia ca^`m sau di.ch cu'm ho^m 10 tha'ng 9 o+? Ha` No^.i, Bo^. NN...PTNT u+o+'c ti'nh ra(`ng ba pha^`n tu+ ca'c ho^. cha(n nuo^i bi. thie^.t ha.i vi` dda`n gia ca^`m la^y nhie^~m vi ru't H5N1, nay dda~ tie^'p tu.c co^ng vie^.c cha(n nuo^i gia ca^`m tro+? la.i. Hie^.n nay, so^' lie^.u chi'nh thu+'c cho tha^'y ca? nu+o+'c ddang duy tri` kho?ang ho+n 210 trie^.u gia ca^`m ca'c lo.ai, trong ddo' 150 la` ga` co`n la.i la` vi.t, ngan ngo^~ng, chim cu't.

Cha^'p nha^.n so^'ng chung vo+'i di.ch be^.nh

Theo cho^~ chu'ng to^i ti`m hie^?u, ca'c ho^. vu+`a no'i kho^ng co' ca'ch sinh nhai kha'c, ne^n du` vie^.c cha(n nuo^i gia ca^`m trong lu'c na`y ra^'t ba^'p be^nh, i't lo+.i nhua^.n ma` ho. va^~n kho^ng bo? nghe^`, nhu+ lo+`i ta^m su+. cu?a mo^.t chu? tra.i ddang nuo^i 12 nga`n ga` ma'i dde? o+? mie^`n Trung.

Ngu+o+`i chu? tra.i ga('n bo' vo+'i nghe^` nuo^i ga` ne^n cha^'p nha^.n so^'ng chung vo+'i di.ch be^.nh mo^.t ca'ch cha(?ng dda(.ng ddu+`ng, o^ng mong cho+` mo^.t nga`y na`o nha` nu+o+'c pha't minh ra thu'o^c chu?ng ngu+`a cu'm ga` H5N1, vi` lu'c a^'y mo+'i thu+.c su+. nga(n cha(.n ddu+o+.c vie^.c la^y nhie^~m.

DDo' la` ta^m su+. cu?a no^ng da^n nuo^i ga`, trong khi ddo' du` chi'nh thu+'c xa'c nha^.n pha?i ma^'t 5 na(m mo+'i co' the^? xo'a cu'm gia ca^`m, nhu+ng chi'nh quye^`n VN tuye^n bo^' trong cuo^.c ho^.i tha?o o+? Ha` No^.i ra(`ng, tie^'p tu.c dda(.t mu.c tie^u ta(ng tru+o+?ng to^?ng dda`n gia ca^`m kho?ang 10% mo^~i na(m, co^' ga('ng dda.t 260 trie^.u gia ca^`m va`o na(m 2005.

Quan ddie^?m kha'c nhau cu?a y te^' va` cha(n nuo^i

No'i nhu+ the^' la` ngu+o+`i cha(n nuo^i gia ca^`m o+? VN ddang ddu+o+.c khuye^'n khi'ch ma.nh da.n pha't trie^?n cha(n nuo^i, trong khi ca'c nga`nh chu+'c na(ng tre^n thu+.c te^' chu+a kie^?m so'at ddu+o+.c nguo^`n go^'c con gio^'ng tre^n thi. tru+o+`ng, cu~ng nhu+ chu+a co' phu+o+ng ca'ch hu+~u hie^.u dde^? kie^?m so'at kie^?m di.ch gia ca^`m va^.n chuye^?n tre^n to`an quo^'c. DDie^?n hi`nh ho^`i tua^`n tru+o+'c, thu' y cho+. Long Bie^n Ha` No^.i pha't hie^.n ho+n 50 con vi.t toi, ddem xe't nghie^.m huye^'t thanh thi` du+o+ng ti'nh vo+'i cu'm ga` H5N1. Chu? vi.t la.i chi'nh la` mo^.t co^ng nha^n la`m vie^.c ta.i cho+., ngu+o+`i na`y cho bie^'t dda~ mua vi.t ta.i Ha` Ta^y. Nhan nha?n kha('p no+i tru+'ng ga` nha^.p la^.u tu+` Trung Quo^'c ba`y ba'n la^~n lo^.n vo+'i tru+'ng sa?n xua^'t no^.i ddi.a, mo^'i nguy co+ la^y nhie^~m tha^.t la` kho' lu+o+`ng.

Quan ddie^?m cu?a y te^' va` cha(n nuo^i co' pha^`n kha'c nhau, trong mo^.t cuo^.c ho.p nga`y 8 tha'ng 9 ta.i Ha` No^.i, gia'o su+ Ho`ang Thu?y Long, Vie^.n Tru+o+?ng Vie^.n Ve^. Sinh Di.ch te^~ Trung U+o+ng tuye^n bo^', ca'c vu. di.ch le? te? trong tho+`i gian ga^`n dda^y va^~n co' the^? la^y be^.nh cho nhu+~ng ngu+o+`i ca?m thu. dda(.c bie^.t. Vi` the^' theo gia'o su+ Long, ngu+o+`i da^n pha?i ca?nh gia'c tru+o+'c di.ch be^.nh va` tuye^.t ddo^'i kho^ng a(n gia ca^`m be^.nh gia ca^`m che^'t.

Tu+` dda^`u na(m to+'i nay, theo so^' lie^.u chi'nh thu+'c, VN xa?y ra 27 tru+o+`ng ho+.p be^.nh nha^n nhie^~m cu'm lo.ai A, H5 va` H5N1, so^' ca tu+? vong vi` H5N1 la` 20 ngu+`o+i. Co' nhie^`u ca tu+? vong vi` so^'t, suy ho^ ha^'p, suy chu+'c na(ng gan cha?y mau` phu? ta.ng, nhu+ng nga`nh chu+'c na(ng chi? co^ng bo^' la` cu'm H5, trong khi to^? chu+'c Y Te^' The^' Gio+'i ca?nh ba'o ra(`ng, o+? ca'c quo^'c gia co' di.ch cu'm gia ca^`m thi` ba^'t ky` ca tu+? vong na`o vi` be^.nh cu'm, dde^`u pha?i dda(.t nghi va^'n o+? mu+'c cao nha^'t la` do vi ru't cu'm ga` H5N1 ga^y ra.

Theo tin tu+` Ha` No^.i, trong tho+`i gian tu+` dda^`u tha'ng 8 to+'i nga`y 9/9, Be^.nh Vie^.n Nhi Trung U+o+ng dda~ tie^'p nha^.n 5 tru+o+`ng ho+.p tre? em nghi nhie^~m H5, ta^'t ca? dde^`u tu+? vong. So^' be^.nh nhi na`y trong ddo^. tuo^?i tu+` 14 tha'ng to+'i 4 tuo^?i va` cu+ tru' o+? Ha` Ta^y va` Ha` No^.i.

Trong mo^.t bo^'i ca?nh nhu+ va^.y, vie^.c Bo^. No^ng nghie^.p Pha't Trie^?n No^ng Tho^n dda(.t chi? tie^u pha't trie^?n to^?ng dda`n gia ca^`m 260 trie^.u con cho na(m 2005, pha?i cha(ng la` mo^.t mu.c tie^u ddu'ng dda('n.

-- (hytran@yahoo.com), September 16, 2004

Answers

* VN tiếp tục chăn nuôi gia cầm mặc cho cảnh báo của WHO RFA, 15/9/04

Nam Nguyên

Mặc dù Tô? Chức Y Tế Thế Giới hôm 13/9 cảnh báo tại hội nghi. Thượng Hải rằng, các lọai dịch bệnh trong đó có cúm gà sẽ tiếp tục tác hại gây nguy hiểm cho con người, nhưng tại VN đa số các hộ nông dân có đàn gia cầm nhiễm dịch đă chăn nuôi trở lại.

Dường như là cái khó bó cái khôn, nên các hộ chăn nuôi gia cầm ơ? VN không bỏ nghề, dù đă từng phải tiêu hủy ṭan bộ bày đàn nhiễm vi rút H5N1. Tại hội thảo quốc gia về tái tạo đàn gia cầm sau dịch cúm hôm 10 tháng 9 ơ? Hà Nội, Bô. NN...PTNT ước tính rằng ba phần tư các hộ chăn nuôi bị thiệt hại v́ đàn gia cầm lây nhiễm vi rút H5N1, nay đă tiếp tục công việc chăn nuôi gia cầm trở lại. Hiện nay, số liệu chính thức cho thấy cả nước đang duy tŕ khỏang hơn 210 triệu gia cầm các lọai, trong đó 150 là gà c̣n lại là vịt, ngan ngỗng, chim cút.

Chấp nhận sống chung với dịch bệnh

Theo chỗ chúng tôi t́m hiểu, các hộ vừa nói không có cách sinh nhai khác, nên dù việc chăn nuôi gia cầm trong lúc này rất bấp bênh, ít lợi nhuận mà họ vẫn không bỏ nghề, như lời tâm sự của một chủ trại đang nuôi 12 ngàn gà mái đẻ ở miền Trung.

Người chủ trại gắn bó với nghề nuôi gà nên chấp nhận sống chung với dịch bệnh một cách chẳng đặng đừng, ông mong chờ một ngày nào nhà nước phát minh ra thúôc chủng ngừa cúm gà H5N1, v́ lúc ấy mới thực sự ngăn chặn được việc lây nhiễm.

Đó là tâm sự của nông dân nuôi gà, trong khi đó dù chính thức xác nhận phải mất 5 năm mới có thể xóa cúm gia cầm, nhưng chính quyền VN tuyên bố trong cuộc hội thảo ơ? Hà Nội rằng, tiếp tục đặt mục tiêu tăng trưởng tổng đàn gia cầm khỏang 10% mỗi năm, cố gắng đạt 260 triệu gia cầm vào năm 2005.

Quan điểm khác nhau của y tế và chăn nuôi

Nói như thế là người chăn nuôi gia cầm ơ? VN đang được khuyến khích mạnh dạn phát triển chăn nuôi, trong khi các ngành chức năng trên thực tế chưa kiểm sóat được nguồn gốc con giống trên thị trường, cũng như chưa có phương cách hữu hiệu để kiểm sóat kiểm dịch gia cầm vận chuyển trên ṭan quốc. Điển h́nh hồi tuần trước, thú y chơ. Long Biên Hà Nội phát hiện hơn 50 con vịt toi, đem xét nghiệm huyết thanh th́ dương tính với cúm gà H5N1. Chủ vịt lại chính là một công nhân làm việc tại chợ, người này cho biết đă mua vịt tại Hà Tây. Nhan nhản khắp nơi trứng gà nhập lậu từ Trung Quốc bày bán lẫn lộn với trứng sản xuất nội địa, mối nguy cơ lây nhiễm thật là khó lường.

Quan điểm của y tế và chăn nuôi có phần khác nhau, trong một cuộc họp ngày 8 tháng 9 tại Hà Nội, giáo sư Ḥang Thủy Long, Viện Trưởng Viện Vê. Sinh Dịch tễ Trung Ương tuyên bố, các vụ dịch lẻ tẻ trong thời gian gần đây vẫn có thể lây bệnh cho những người cảm thụ đặc biệt. V́ thế theo giáo sư Long, người dân phải cảnh giác trước dịch bệnh và tuyệt đối không ăn gia cầm bệnh gia cầm chết.

Từ đầu năm tới nay, theo số liệu chính thức, VN xảy ra 27 trường hợp bệnh nhân nhiễm cúm lọai A, H5 và H5N1, số ca tử vong v́ H5N1 là 20 ngừơi. Có nhiều ca tử vong v́ sốt, suy hô hấp, suy chức năng gan chảy maù phủ tạng, nhưng ngành chức năng chỉ công bố là cúm H5, trong khi tổ chức Y Tế Thế Giới cảnh báo rằng, ở các quốc gia có dịch cúm gia cầm th́ bất kỳ ca tử vong nào v́ bệnh cúm, đều phải đặt nghi vấn ở mức cao nhất là do vi rút cúm gà H5N1 gây ra.

Theo tin từ Hà Nội, trong thời gian từ đầu tháng 8 tới ngày 9/9, Bệnh Viện Nhi Trung Ương đă tiếp nhận 5 trường hợp trẻ em nghi nhiễm H5, tất cả đều tử vong. Số bệnh nhi này trong độ tuổi từ 14 tháng tới 4 tuổi và cư trú ơ? Hà Tây và Hà Nội.

Trong một bối cảnh như vậy, việc Bô. Nông nghiệp Phát Triển Nông Thôn đặt chỉ tiêu phát triển tổng đàn gia cầm 260 triệu con cho năm 2005, phải chăng là một mục tiêu đúng đắn.

-- Sung M16 (SungM16@yahoo.com), September 16, 2004.