Thực phẩm �ường phố, 1.001 kiểu... mất vệ sinh (Kỳ III): Cơm vỉa hè Hà Nội: �Lau làm gì, bẩn ngay th�i!� Hà Nội: Thịt tr�u bò mổ ngay trên �ường phố, cạnh qu�n �n. Ảnh: Lưu Quang Phổ Nhai miếng thịt b�m mà cứ thấy lạo xạo xương lợn, ghê ghê. �n xong, nghỉ ngơi ở qu�n nước gần �ấy, hỏi ra mới �ược biết, chủ qu�n cơm �bụi� thường �i mua lợn con �ã chết với gi� chỉ... 2.000 �/con về nhà chế biến ra m�n... �thịt b�m cả con�. �L�c �� chỉ muốn n�n ra mà kh�ng �ược, lần sau cứ �i qua qu�n ấy em lại thấy rùng cả mình�.

�ến dãy "phố ẩm thực" trên �ường Nguyễn Vũ Hữu bụi mù mịt, nằm s�t cầu Cống Mọc (Q.Thanh Xu�n, Hà Nội), t�i �i vào một qu�n �n nhìn c� vẻ ��ng kh�ch. Ấn tượng �ầu tiên �ập ngay vào... mũi t�i là mùi thức �n "trộn" lẫn mùi thum thủm, tanh tưởi của... nước s�ng T� Lịch �en ngòm vì r�c thải. Nhìn ra ph�a sau qu�n là cơ man rau, xương c�, bao tải �ựng �ất... trải dọc theo bờ s�ng.

C�c qu�n �n trên phố này �ều rộng khoảng 50m2, 1/3 diện t�ch ph�a sau qu�n dành cho lao �ộng ngoại tỉnh thuê trọ, kh�ng c� nhà vệ sinh. Bờ s�ng phải hứng hết "hậu quả" từ mọi sinh hoạt c� nh�n của họ. Bởi là tạm bợ, "nhảy dù" nên c�c qu�n �n chẳng dại gì lắp �ặt �ường nước sinh hoạt. Nước dùng hằng ngày �ều phải �i mua. Vì thế, c�c chủ qu�n hết sức tiết kiệm nước... T�i tận mắt chứng kiến người gi�p việc của qu�n thả tất cả b�t, �ĩa, �ũa vào một c�i chậu v�ng mỡ rồi lau kh� bằng miếng vải c�u bẩn, �en ngòm. Mỹ Hảo hay Sunlight �ể rửa b�t �ũa là sự qu� "xa xỉ" ở ��y, chẳng bao giờ �ược dùng �ến. Còn c�c loại thực phẩm từ rau �ến thịt, c�... �ều �ược rửa... chung một chậu, và cũng chỉ rửa duy nhất một lần. Chẳng thế mà b�t canh trên bàn t�i cứ lạo xạo toàn... �ất, c�t.

Sang hàng b�n chả nổi tiếng ở phố Mai Hắc �ế, kh�ch ra vào tấp nập. Chủ qu�n và người phục vụ làm kh�ng kịp trở tay. Người trong bếp cũng phải nhanh tay kh�ng k�m. Vừa rửa cốc, �ũa, b�t xong, họ tiện thể lau tay vào vạt �o, quần rồi cũng tiện thể... bốc b�n vào �ĩa cho kh�ch. Vì "thời gian là vàng" nên mọi thao t�c vệ sinh thực phẩm �ều bị làm tắt. Hàng rổ rau sống chỉ �ược rửa qua loa bằng 2 chậu nước �ã �ục ngầu vì �ất. Tình trạng này cũng diễn ra ở c�c qu�n phở bò trên phố Nhà Chung. Thậm ch� �ến bậc thềm, sàn nhà �ều phủ một lớp mỡ �en sì, c�u bẩn mà nếu �i kh�ng cẩn thận sẽ rất dễ bị trượt ngã. "Lau làm gì, chỉ mai lại bẩn ngay th�i!"- chủ qu�n tươi cười giải th�ch khi �ược hỏi.

Còn những qu�n cơm rang, b�n, phở, b�nh cuốn ngay trên vỉa hè c�c phố Kim Liên, V�n Miếu... kh�ch hàng cứ v� tư "thưởng thức" m�n �n lẫn với bụi và kh�i dày �ặc bởi mật �ộ xe qua lại qu� ��ng.

Tại sao mất vệ sinh như vậy mà c�c hàng cơm, phở "bụi" vẫn rất ��ng kh�ch? �ơn giản là gi� rẻ, thậm ch� c� những qu�n gi� cực rẻ, chỉ với 1.000 �ồng cũng c� một bữa �n no bụng, chủ yếu phục vụ cho người lao �ộng c� thu nhập thấp, sinh viên �t tiền. Nhưng �t ai c� thể ngờ rằng gi� rẻ kh�ng phải bởi chủ qu�n �n lãi thấp mà còn bắt nguồn từ những nguyên nh�n "rợn t�c g�y". Gi� rẻ khi "�ầu vào" thực phẩm rẻ một c�ch ��ng ngờ.

Sau nhiều ngày tìm hiểu, tận mắt thấy tai nghe những cuộc thương lượng của chủ qu�n �n khi �i mua hàng, t�i thật sự hãi hùng. ��ng hơn, họ chọn mua loại thực phẩm "r�c", tức kh�ng chỉ là thực phẩm ế �ể lại từ h�m trước mà thậm ch� còn là thực phẩm �i thiu với gi� cực rẻ. Ở chợ Khương Thượng, t�i chứng kiến một chủ qu�n mua 3 kg thịt lợn ba chỉ �i thiu �ể ở c�i x� ph�a sau một quầy thịt với gi� 4.000 �/kg. Thế vẫn chưa khiếp bằng chuyện của T., sinh viên �ại học Luật Hà Nội. T. �ã từng �n ở mấy qu�n cơm bụi ở gần Trường Cao �ẳng Sư phạm Thể dục - Thể thao (huyện Chương Mỹ, Hà T�y). Nhai miếng thịt b�m mà cứ thấy lạo xạo xương lợn, ghê ghê. �n xong, nghỉ ngơi ở qu�n nước gần ��y, hỏi ra mới �ược biết, chủ qu�n cơm "bụi" thường �i mua lợn con �ã chết với gi� chỉ... 2.000 �/con về nhà chế biến ra m�n... "thịt b�m cả con". "L�c �� chỉ muốn n�n ra mà kh�ng �ược, từ sau cứ �i qua qu�n �ấy em lại thấy rùng cả mình", T. n�i.

Tình trạng phổ biến là nhiều qu�n khi kh�ng b�n hết hàng, thậm ch� thức �n còn thừa của kh�ch cũng "kiên quyết giữ lại" �ể ngày mai tiếp tục chế biến phục vụ "thượng �ế" của mình. Và cho dù c� �i thiu �ến ��u, "thượng �ế" cũng kh�ng thể biết �ược bởi �ã bị �t bởi mùi của gia vị, của bột ngọt...

Chắc chắn số qu�n �ảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm chỉ �ếm trên �ầu ng�n tay. Kh�ng thể tr�ng chờ nhiều vào � thức của chủ qu�n cũng như những �ợt kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm của c�c cơ quan chức n�ng bởi... hết �ợt kiểm tra thì ��u lại vào �ấy. C�ch tốt nhất là kh�ch hàng phải "khắt khe" hơn nữa với sức khỏe của ch�nh bản th�n mình trước khi bước ch�n vào qu�n cơm bụi. Từ �� tạo �ược sức �p �ể c�c qu�n cạnh tranh nhau về chất lượng, vệ sinh thực phẩm chứ kh�ng chỉ là mức gi� "bèo bọt" ��ng ngờ của một số qu�n cơm "bụi" hiện nay.

Cơm, b�n, phở, nhậu bình d�n ở �à Nẵng: C� �i mới... sợ!

Theo ch�n �oàn kiểm tra vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) của TP �à Nẵng, PV Thanh Niên chứng kiến �oàn thực hiện c�c phương ph�p khoa học �ể thử hàn the trong chả, urê trong c�, �ộ bẩn sạch của b�t �ĩa bằng h�a chất... Tuy nhiên, việc vệ sinh trong chế biến, bu�n b�n thực phẩm, �ứng ở g�c �ộ người tiêu dùng, kh�ng cần c� những phương ph�p thử nhanh, chỉ nhìn th�i cũng thấy... sợ !

Từ qu�n... bụi

�à Nẵng: Tại chợ Cồn, hàng c�, thịt sống nhếch nh�c, bẩn thỉu. Ảnh: Diệu Hiền Chen ch�c cùng �ội qu�n c�ng nh�n làm �ường ��ng ��c, ch�ng t�i vào một qu�n cơm bình d�n trên �ường Hoàng Diệu. Qu�n rất �ắt kh�ch, nào là sinh viên, c�ng nh�n, xe thồ, xe �m, hàng rong... �ều tụ tập về ��y �n uống bởi gi� cả kh�... bèo. Hàng �ống ch�n b�t dọn ra, bằng mắt thường cũng c� thể thấy dầu mỡ, thức �n s�t còn d�nh lại trên m�p ch�n, rìa ch�n... Những ��i �ũa mốc thếch vẫn �ược cắm trong ống �ũa. �ĩa rau rửa vội thậm ch� c� cả r�c và s�u chết. Dưới ch�n, thức �n, giấy lau, nước... do kh�ch hàng vứt xuống, ruồi nhặng cứ thế "tự tung tự t�c"... C� �iều lạ, kh�ch hàng vẫn cứ thản nhiên... �n.

Qu�n cơm bụi trên �ường Yên B�i kh� cao r�o, phục vụ kh�ch cả ngày; khi ch�ng t�i vào, một vị kh�ch phàn nàn về m�n thịt sườn kho hơi... bốc mùi, người b�n nh�n nh� kh�ng �ồng � khi bị yêu cầu �ổi lại. Ch�ng t�i gọi ngay m�n sườn kho, thử, thấy c� mùi �i thiu, c� lẽ là thức �n còn lại từ nhiều ngày trước.

Tại qu�n b�n chả c� �ường Nguyễn Ch� Thanh, dưới ch�n bàn, hàng tr�m thứ r�c kh�ch bỏ xuống qu�n kh�ng dọn, bốc mùi kh�m khẳm �ến rợn cả người, nhưng người �n thì ��ng kh�ng kể hết. Nhìn s�u vào bên trong qu�n, thấy người phục vụ �ang ngồi bên nhiều rổ c� �ể làm chả. Hàng loạt loại c� to nhỏ mà c� lẽ �t ai mua về �ể kho �n, �ược cạo thịt, nhồi nh�t, chiên dầu mỡ và trở thành những mảng chả c�. Rau thì �ược �em về, cắt nhỏ, rửa sơ sài vài nước rồi �em ra phục vụ kh�ch. Rau kh�ch �n kh�ng hết, lại �ổ tiếp vào rổ, bưng ra cho kh�ch kh�c... Gi� kh� rẻ, 3.500-4.000�/t�, kh�ng biết c� phải vì vậy mà người �n rất ��ng và kh�ng ai bận t�m về chất lượng VSATTP.

Ra chợ và �ến qu�n nhậu �ường phố...

Hàng �n ở chợ thì hiếm khi �ược che �ậy, mặc dù ruồi nhặng nhiều v� kể. Tại chợ Hàn, thịt quay cũng �ược bày ra bên ngoài chợ, ngay �ường �i, mặc bụi bặm và r�c rưởi l�c nào cũng "thường trực". Chợ Mới c� kh� nhiều hàng �n b�n cạnh những hàng c�, hàng thịt sống, ruồi �ậu ở thực phẩm sống, chốc chốc lại sà vào thức �n. Tại chợ Cồn, hàng thịt, c� nhếch nh�c, nước rửa c�, nước thải... cứ chảy dưới ch�n người �i chợ, mặc dù trong chợ, �p-ph�ch về th�ng VSATTP cũng như những nguyên tắc chế biến d�n khắp nơi.

Ở �à Nẵng, qu�n nhậu �ường phố nhiều v� kể. Nội trên tuyến �ường Bạch �ằng ��ng, chỉ cần �ảo một vòng cũng �ếm �ược gần tr�m qu�n. Những m�n nhậu bình d�n như c� �uối nướng, c� hồng nướng, ốc h�t, nghêu... là những m�n thường trực. Những qu�n nhậu dã chiến này mất vệ sinh cả về thực phẩm lẫn dụng cụ chế biến. Khu vực này kh�ng hề c� nhà vệ sinh, vậy là kh�ch �ến nhậu mỗi khi "mắc", lại qua bên kia �ường "dốc bầu t�m sự", �ến nỗi �i ngang qua cũng nghe mùi nồng nặc. Cũng tại những hàng nhậu �ường phố này, ngay trong th�ng VSATTP, �ã xảy ra vụ ngộ �ộc ốc h�t cho 4 người...

Qu�n �n �ường phố, hàng chợ, cơm bụi... là những nơi mà chất lượng VSATTP bị coi nhẹ nhất. Cũng theo những c�n bộ �oàn kiểm tra VSATTP thành phố, ��y là "lực lượng" kh� kiểm so�t và quản l� nhất, bởi vốn �t, họ sẵn sàng bỏ b�n thay cho... nộp phạt. �ến khi "s�ng yên biển lặng", qua "th�ng VSATTP" lại tiếp tục. Rõ ràng, cần phải c� một giải ph�p t�ch cực, hiệu quả hơn bên cạnh xử phạt.

Trần Mạnh Dương - Diệu Hiền

-- BACLIEU 2002 ( paltalk) (thomasph75@hotmail.com), July 23, 2004

Answers

Noi di Tom lai Vietnam Noi nao cung thieu Ve sinh ca ,,

Tuy theo noi ,,,

Nhu la nuoc uong moi truong thi da do* roi ..noi rieng thi Hanoi thi con te^ hai hon nua...noi toi la toi phat gom ghe ...

1 loi song qua mat ve sinh ,,,thieu du thu' het' ..khong trach con nguoi..chi trach la 1 che do.

lam cho 1 xa hoi phai nhu vay..lam cho 1 con nguoi mat di su hieu biet''

-- Nong Duc Manh (vietnamcongsans@yahoo.com), July 23, 2004.

Me kiep ko the hieu cai thang nay ( nong bi dich, nong bi dai, hay nong duc manh gi cung la 1 thang het ). No viet ko ai co the hieu no viet cai gi. Ke cai dong bon VNCH cua no. De nghi Mod xoa thang nay ra khoi forum ngay, khong thi toi danh phai xuong tay voi no thoi. Ko the cho con cho gia ngu xuan nay song lau them duoc nua

-- yeutoquoc (datnuocthanyeu@yahoo.com), July 24, 2004.

Theo ông Huỳnh Ngọc Ẩn, Chủ nhiệm Ủy ban người Việt Nam ở nước ngoài, dù đã có rất nhiều chính sách để thu hút ngày càng nhiều chất xám từ nước ngoài về, Bộ Ngoại giao nên tạo điều kiện thuận lợi cho kiều bào trong việc cấp visa.

Còn ông Nguyễn Thiện Nhân, Phó Chủ tịch UBND TP HCM, khẳng định, chính bà con Việt kiều là lực lượng lớn của người Việt Nam. Ông cho biết, thành phố sẽ ghi nhận ý kiến của bà con kiều bào để cố gắng điều chỉnh lại tốt hơn.

Thùy

TAO LA ONG NOI MAY DO
-- Nong bi dai' (vietnamcongsans@yahoo.com), July 24, 2004.

To su con cho gia, may la do suc vat ma tu cho minh la Viet Kieu ah, nguoi ta keu goi Viet Kieu yeu nuoc chu ai keu goi cai do cho gia phan phuc nhu may ma nhan vo. Nhuc nha thoi thay cai mat gia may. Deo biet may con du suc de let duoc ve Viet Nam ko. Ngu may ma ve keu may dua tre con ra no dai vao dau cho may bai thi tat tho chet me may luon. Thang gia ngu dot con bay dat noi chuyen chinh tri chinh em, tao thay trong forum nay may la thang gia nhat nhung lai bi chui nhieu nhat. Tai vi may ngu hon nhieu nhung thang dong bon cua may, may ko noi duoc cau nao ra hon lai con bay dat trich dan bao nay no. Nhuc nha cho cai than gia may qua, tao dam ca la thang cha con me may no phai chet them may lan nua vi co thang con ngu nhu may. Thang gia cho dai 45 kg kia, may con doi gi ma ko theo thang cha con me may xuong am ty di ha.

-- yeutoquoc (datnuocthanyeu@yahoo.com), July 24, 2004.

Khi bác hồ đi iả

Đảng ta theo chầu rìa

Đồng, Chinh hè nhau khỉa

Lê Duẩn cầm cái nia

Lúc bác đang rặn iả

Cộng nô miệng tía lia

Ôi xã hội chủ nghĩa

Xếp hàng cứt bác chia

Trong khi bác ngồi iả

Công an lúc đêm khuya

Còng tay người mai miả

Nhà tù bước vào kia

Đến khi bác ngừng iả

Nhà nước lập mộ bia

Lăng bác dân vào chiả

Chim, cò ... đái từng tia

Nay khi tôi đi iả

Nhìn bác đầy râu ria

Thương người nên không tiả

Vuốt đầu bác: "Oh dear!"

-- Nong Duc Manh (vietnamcongsans@yahoo.com), July 24, 2004.