:::Phạm Anh Dũng :::
Gặp Lại Người Chưa Bao Giờ Gặp

T�i c� một băng nhạc thật cũ. N� l�c n�o cũng ở đ�u đ� b�n t�i, �t ra đ� 26 năm rồi.

Khoảng sau giữa th�ng 3, 1975 sau khi Ban M� Thuột mất, t�i t�m đường đến đơn vị đầu ti�n của đời qu�n ngũ ở gần Đ� Nẵng. Trong số h�nh trang �t ỏi c� một cuộn băng nhạc cũ, một cuộn băng nhạc t�i th�ch nghe nhất. Cuối th�ng 3, 1975, Đ� Nẵng di tản, về đến S�i G�n t�i chỉ c�n chiếc v� v� cuộn băng nhạc. V�, cuối th�ng 4, 1975 khi may mắn được rời Việt Nam, t�i chỉ c� mang được một bộ quần �o, một �t giấy tờ v� lại cũng cuộn băng nhạc cũ đ�.

Qua đến Hoa Kỳ, độ v�i năm đầu t�i cũng c� nghe cuộn băng nhạc v�i lần, rồi th�i. Nhiều khi cũng nhớ đến, muốn nghe lại nhưng ngần ngại v� c� lẽ muốn trốn tr�nh những h�nh ảnh, đời sống �m ấm ng�y n�o đ� mất. Về sau, đầu �c bận về những kh� khăn của cuộc sống, t�i đ� qu�n bẵng mất cuộn băng nhạc.

Đến h�m nay tự nhi�n, sau khi gặp một người t�i chưa gặp bao giờ, t�i sực nhớ đến c�i băng nhạc cũ đ�. Người đ�n �ng tr�ng cũng giản dị như trăm ng�n người đ�n �ng Việt Nam kh�c. Nhưng ngay từ l�c mới gặp gỡ, t�i c� cảm gi�c đ� gặp anh ở một chỗ n�o rồi th� phải. Người đ�n �ng c� một vẻ khắc khổ thấy từ những đường nhăn tr�n tr�n. Nhưng anh lại c� một d�ng dấp phong trần, nghệ sĩ với c�i tẩu thuốc ngậm tr�n m�i v� chiếc bật lửa zippo cũ kỹ cầm tr�n tay.

Người đ�n �ng hỏi chuyện v� kể chuyện. Anh n�i chuyện nhiều, niềm nở v� vui, khi hỏi thăm về người kh�c. Khi người đ�n �ng n�i về c�c bạn b� cũ, khi nhắc đến những người đ� vĩnh viễn ra đi, giọng anh c� x�c động r� r�ng. Nhưng rồi giọng n�i của anh thật thản nhi�n, c� vẻ như kh�ng muốn diễn tả t�nh cảm với người kh�ng quen biết nhiều từ trước. Anh n�i �t hơn trước, về những g� xẩy ra đến ch�nh bản th�n sau cuộc d�u bể đen tối của th�ng 4, 1975.

Người đ�n �ng n�i phớt qua như kh�ng c� g� quan trọng, về những năm th�ng t� tội. T�i kh�ng thấy một n�t o�n hận n�o trong tiếng n�i, n�t mặt. Nhưng t�i biết chắc anh đ� trải qua những nhục nhằn khủng khiếp nhất trong "địa ngục trần gian".

Anh cũng n�i chuyện về những khi được ra t�, l�c h�y c�n ở Việt Nam, m�i đến gần đ�y. Nghe qua, kh�ng suy nghĩ cũng chẳng c� điều g� đặc biệt. Giọng n�i kh�ng c� nhuốm ch�t g� đau khổ. Nhưng t�i chắc chắn anh đ� c� những đằng đẵng khổ đau, cay đắng m� ch�nh anh nếu muốn cũng chưa chắc đ� diễn tả được hết.

Anh kể cho t�i nghe chuyện anh mất một nửa thị gi�c. Anh diễn tả sự kiện nghe như l� một chuyện mất một m�n đồ v� gi� trị. Nhưng t�i biết r� đ� l� đau đớn, x�t xa kh�ng bờ bến, trong b�ng sương m� chập ch�ng.

Người đ�n �ng cũng n�i về đời sống hiện tại. Anh chỉ n�i thấp tho�ng th�i v� cho biết kh�ng c� g� cực nhọc, đ�ng lo. Nhưng t�i chắc anh đ� gặp những kh� khăn về vật chất lẫn tinh thần.

Anh cũng n�i qua về mấy trăm bản nhạc do ch�nh anh s�ng t�c trong những ng�y th�ng đen tối đ� qua, hờ hững n�i như l� chỉ n�i về dăm bản nhạc vớ vẩn n�o đ� của một người kh�ng quen. Nhưng t�i thừa biết trong số đ�, sẽ c� nhiều b�i h�t với những cung điệu nhạc thật hay với lời viết c� � nghĩa thật s�u xa v� thế n�o cũng c� những điều anh chưa muốn n�i cho t�i nghe. Nếu được nghe nhạc của anh, chắc sẽ hiểu s�u xa hay �t ra sẽ cảm được những g� anh chỉ nhắc tho�ng qua trong c�u chuyện h�m nay.

Kh�ng thấy anh b�n về những t�c phẩm văn, h�ng ng�n b�i thơ, anh viết trong qu� khứ. Kh�ng thấy anh nhắc đến những h�ng trăm chương tr�nh �m nhạc mỗi tuần ở đ�i ph�t thanh S�i G�n ng�y trước.

Nhưng t�i đ� kh�ng bao giờ qu�n được những t�c phẩm của anh. Nhất l� t�i kh�ng bao giờ qu�n c�i kh�ng kh� nghệ thuật gi� trị v� tr� thức, của những chương tr�nh �m nhạc mỗi buổi tối thứ S�u những ng�y xưa. M�i đến b�y giờ những d�ng chữ, những lời n�i từ tim �c, những t�nh cảm của anh vẫn ảnh hưởng đến nhiều thế hệ nam nữ thanh ni�n, sinh vi�n, học sinh Việt Nam.

Ch�nh những hoạt động văn h�a cho mọi người n�y đ� đẩy anh v�o v�ng t� tội v� chắc cũng v� đời sống ở chốn lưu đầy đ� l�m anh mất một nửa thị gi�c.

Anh kh�ng n�i nhiều, t�i kh�ng hỏi. T�i kh�ng cần hỏi th�m, nhưng hiểu.

Chia tay với anh, về nh� đầu �c vẫn quanh quẩn h�nh ảnh người đ�n �ng, những chuyện anh kể v� những g� trong qu� khứ anh đ� thực hiện.

T�i nhớ đến cuộn băng nhạc cũ. N� vẫn nằm trong đ�y tủ từ l�u. Ph�p mầu nhiệm n�o đ� m� n� vẫn ph�t được ra tiếng n�i của người đọc giới thiệu v� diễn giải những bản nhạc? Nghe tiếng n�i, t�i biết l� do tại sao t�i c� cảm gi�c đầu ti�n khi gặp một người chưa bao giờ gặp.

Giọng người vọng về từ qu� khứ, từ mấy chục năm xưa:

"Đ�y l� chương tr�nh Nhạc Chủ Đề. Trong cuốn băng n�y, với sự cộng t�c của c�c giọng ca Duy Tr�c, Kh�nh Ly, V� Anh Tuấn, Th�i Thanh, Sĩ Ph�, Lệ Thu v� ban nhạc Nhật Bằng, ch�ng t�i xin k�nh mời qu� vị nghe một chương tr�nh T�nh Ca Việt Nam..."

Người đọc l� người đ�n �ng t�i gặp h�m nay: Nguyễn Đ�nh To�n.

-- Diet Gian Tru Bao (DietGianTruBao@DGTB.com), April 27, 2004

Answers

Ong cu ca ngoi Nguyen Dinh Toan nay no chu toi nghe nhac ong nay thay do ec a. Dau so sanh noi voi Ngo Thuy Mien va Trinh Cong Son. Nhieu bai nghe cu nhu keu duong hay len dong de xin tien thien ha. Nghe kinh bo me.

-- NHAC NDT DO EC (VNCH@QUEMOTCUC.COM), April 28, 2004.

Sài Gòn niềm nhớ không tên.

nhạc sĩ: Nguyễn Đình Toàn

Sài Gòn ơi! Ta mất người như người đã mất tên

như giòng sông nước quẩn quanh buồn

như người đi cách mặt xa lòng

ta hỏi thầm em có nhớ không

Sài Gòn ơi! Đến những ngày ôi hè phố xôn xao

trong niềm vui tiếng hỏi câu chào

sáng đời tươi thắm vạn sắc màu

nay còn gì đâu...

Ai đã xa nhớ hàng me già, thu công viên hoa vàng tượng đá

thôi hết rồi mộng ước xa xôi, theo giòng đời trôi...

Sài Gòn ơi! Đâu những ngày mưa mùa khoác áo đi

tay cầm tay nói nhỏ câu gì

Những quầy hoa quán nhạc đêm về

Còn rộn ràng giọng hát Khánh Ly

Sài Gòn ơi! Thôi hết rồi những ngày hát nhớ nhau

Nhớ Phạm Duy với tình ca sầu

mắt lệ rơi khóc thuở ban đầu

Còn gì đâu

Sài Gòn ơi! Ta mất người như người đã mất tên

mất từng con phố đổi tên đường

khi hẹn nhau ta lạc lối tìm

ôi tình buồn như đã sống thêm

Sài Gòn ơi! Tôi mất người như người đã mất tôi

như trường xưa mất tuổi thiên thần

hy vọng xa hay mộng ước gần

Đã lìa tan

Trăng ơi trăng có còn chăng là

Sao ơi sao, sao mờ lệ nhớ

Sài Gòn ơi! Ta mất người như người đã mất tên

như hàng cây lá đỏ trông tìm

Mắt trời trong cánh nhỏ chim hiền

Đã ngậm sầu ngang môi lắng im

Sài Gòn ơi! Ta mất người như người đã mất tên

như mộ bia đá lạnh hương nguyền

Như trời sâu đã bỏ đất sầu.

Còn gì đâu...

-- thaibinh,vn (nguoithaibinh@yahoo.com), April 28, 2004.