Dương Thu Hương

TIẾNG VỖ C�NH CỦA BẦY QUẠ ĐEN

Về chiến tranh, thi sĩ Trung Hoa xưa đ� viết : " Nơi v� ngựa chiến đi qua, mười năm sau cỏ chưa mọc v� gi� thổi c�n mang m�i m�u... ". Thơ của người xưa xa x�t m� c�n b�ng khu�ng, kinh ho�ng nhưng vẫn mơ hồ. Thời ấy, chưa c� bom nguy�n tử v� nhiệt hạch, chưa c� chất độc ho� học v� bom vi sinh, chưa qu� nhiều thứ � nghĩa v� c�c mục ti�u ngầm ẩn sau mỗi cuộc chiến tranh. Thời ấy, con người ưa th�ch sự k�n đ�o v� trang phục nghi�m cẩn n�n nỗi đau khổ được m� tả thống thiết nhưng vẫn ngầm tẩm trong lớp sương m� của những vẻ đẹp ước lệ v� vĩnh định : nỗi c� đơn, th�y người bọc da ngựa, h�i cốt phơi nơi c�t bụi, gi� lạnh tuyết rơi v� nỗi u ho�i... Nhiều thế kỷ đ� qua, trang phục đ� đổi thay v� c�ng với sự thay đổi ấy, t�m l� con người đ� kh�c xưa. Con người đ� d�m cởi bỏ mọi thứ �o quần, tự chi�m nghiệm nỗi đau cũng như ngắm ngh�a th�n thể m�nh một c�ch mạnh bạo. Bởi thế văn chương thời nay kh�ng thống thiết l�ng mạn như trước nhưng ch�n thực hơn v� t�n nhẫn hơn. Viết về chiến tranh, người ta kh�ng chỉ kh�c than cho những đứa trẻ mồ c�i ngơ ng�c b�n đường, những thiếu phụ giặt �o b�n s�ng ng�ng đợi chồng, người ta đ� t�m đến chốn suối thẳm rừng s�u, nơi h�ng sư đo�n l�nh c�i bị dồn v�o phục vụ chiến tranh, t�c rụng da xanh, mất kinh nguyệt thường xuy�n, l�n những cơn đi�n tập thể v� ho�i vọng một ch�n trời dịu d�ng v� tăm t�ch. Văn chương cũng đ� theo h�ng vạn c� g�i lỡ th� sau chiến tranh, bị dồn tụ trong những l�m trường n�ng trường hoang vu cằn lụi, nơi đời sống c�ng khổ buồn thảm đến mức đi�n rồ, nơi những người đ�n b� hẩm phận chẳng c�n ước muốn n�o hơn l� ng�ng đợi sự xuất hiện bất thần của một g� đ�n �ng, d� l� t�n cướp đường hay g� b�n h�ng rong hoặc kẻ tội phạm bị th�nh phố v� đồng bằng xua đuổi, mong được g� h�m hiếp v� trong lần chung đụng hiếm hoi ấy được mang thai...

Nhưng d� cố gắng đến đ�u văn chương cũng kh�ng đủ g�nh nỗi đau của con người, nỗi đau khổ tồn tại trần trụi dưới �nh mặt trời cũng như trong b�ng đ�m u �m. Chẳng nh� văn n�o nhập th�n được v�o h�ng vạn đứa trẻ lang thang xin ăn hoặc ng�y ng�y ch�a b�t lĩnh suất ăn h�n mọn trong c�c trại mồ c�i.

Chẳng nh� từ thiện n�o đủ can đảm v� l�ng ki�n nhẫn t�m đến h�ng ng�n đứa b� dị tật qu�i thai, c�c tội nh�n bị kết �n từ l�c ch�o đời, kh�ng được sống kiếp người m� chỉ tồn tại như khối thịt v� năng trong những căn buồng thiếu s�ng để tr�nh �nh mắt t� m� của l�ng giềng v� trong tủi hổ của cha mẹ ch�ng. Theo điều tra mới nhất, Th�i B�nh l� nơi c� số lượng qu�i thai do c�c cựu binh nhiễm chất độc da cam sinh ra nhiều nhất xứ sở. Nhưng dẫu sao, những đứa b� dị h�nh ấy vẫn c� thể được người đời nh�n thấy v� khi cần c� thể được trưng b�y như c�c vật phẩm trong ph�ng triển l�m tội �c chiến tranh... Tuy nhi�n, chiến tranh kh�ng chỉ gieo rắc những đau khổ nh�n được bằng mắt, những tội �c c� thể sưu tập v� trưng b�y. N� c�n những chiều k�ch đau khổ kh�c. V� ch�nh những chiều k�ch ấy mới l� tổn thất khủng khiếp nhất, đem lại sự đổ n�t tinh thần cho con người n�i chung v� từng d�n tộc n�i ri�ng. Hạnh ph�c của con người kh�c nhau v� đau khổ cũng kh�c nhau. Như thế, chiến tranh in lại tr�n c�c v�ng đất những dấu vết kh�c biệt. Thế chiến II, Ilya Ehrenboug c� viết : " ...V�o những ho�ng h�n, kh�ng c�n nghe thấy nữa tiếng dương cầm th�nh th�t tr ong c�c khung cửa sổ. Ch�u �u ngh�o đi rồi...". C�u văn ấy theo đuổi t�i từ thuở c�n thơ cho đến b�y giờ, chẳng hiểu v� sao... V�o những năm gần đ�y, c� dịp qua v�i th�nh phố ch�u �u, t�i ng� nh�n khu�n cửa sổ tr�n c�c ng�i nh� ven đường v� chợt hiểu v� đ�u c�u văn tầm thường kia b�m riết t�i gần nửa thế kỷ : c�u văn đ� m� tả chiến tranh ở xứ kh�c, t�n khốc kiểu kh�c v� ảnh hưởng tới số phận những con người kh�c. N� xa c�ch với những g� diễn ra ở đ�y, Việt Nam, đất nước của t�i, qu� hương những d�n c�y lam lũ, nơi lịch sử đ� thị ngắn ngủi bấp b�nh, nỗi ho�i nhớ đồng qu� �m ảnh v� thống trị t�m hồn những kẻ cư tr� trong phố x�, nơi vang vọng dưới �nh trăng th�n d� tiếng đ�n bầu nỉ non hoặc tiếng nhị rền rĩ ủ �. Tr�n mảnh đất ch�u �u, thiết chế x� hội d�n chủ đ� được tạo dựng v� củng cố qua thời gian trở th�nh một bệ đỡ vững ch�i. Chiến tranh, d� khốc liệt đến đ�u, d� c�c trại tập trung v� c�c nh� m�y chế t�c da thịt người của bọn SS mọc l�n như nấm, nhưng khi l� lửa thi�u người đ� tắt, khi bọn tội phạm chiến tranh hoặc bị kết �n hoặc trốn chạy, b�o tố đạn bom ngưng lặng, x� hội sẽ trở lại an b�nh v� con người c� cơ hội g�y dựng lại cuộc sống. Thiết chế của một x� hội văn minh giống những bậc thềm, cho ph�p con người bước l�n t�m kiếm ng�i nh� hạnh ph�c dẫu rằng hạnh ph�c chẳng chia đều cho khắp nh�n gian. Những k� ức đau thương hằn dấu trong t�m hồn c�c c�ng d�n ch�u �u khiến họ ch�n chắn hơn, cảnh gi�c mau lẹ hơn với c�c biểu hiện mầm mống bệnh hoạn, với c�c ch�nh trị gia qu� tả hay qu� hữu, với c�c tổ chức t�n ph�t x�t hoặc c�c nh�m khủng bố mới... Như thế, tr� kh�n c�ng d�n gia tăng, quyền hạn c�ng d�n được sử dụng tới mức tối đa với chiều hướng t�ch cực... Như thế, khi tiếng s�ng ngưng lặng, chim bồ c�u ngậm c�nh �-liu bay tới, đ�ng như biểu tượng truyền thống của phương T�y, một h�nh ảnh kh�ng l�ng mạn nhiều lắm nhưng c� gi� trị ch�n x�c v� tồn tại l�u bền trong thời gian. Sau Thế chiến II chừng một thập kỉ, v�o những năm 1955, 1956, người ta đ� c� c�c cuộc thi vĩ cầm, dương cầm. Ch�u �u hồi sinh. V� v�o những ho�ng h�n, người ta lại nghe thấy tiếng dương cầm th�nh th�t trong c�c khung cửa sổ...

Ở nước ch�ng ta, sau hai mươi nhăm năm, trong c�c khung cửa sổ vẫn chưa vang l�n tiếng dương cầm, v� d�n ch�ng mới r�n r�n tập dượt những b�i học vỡ l�ng về nền d�n chủ trong những t�nh thế bức b�ch khốn quẫn. ở đ�y chiến tranh vọng lại những hồi �m kh�c. Chiến tranh kh�ng l�m cho c�c c�ng d�n ch�n chắn hơn, kh�n ngoan hơn, sử dụng quyền c�ng d�n mạnh bạo hơn m� ngược lại n� khiến đ�m đ�ng h�n nh�t hơn, dễ thoả hiệp hơn với sự nhục nh�, dễ c�i đầu hơn trước tội �c. Trong lịch sử bất hạnh của d�n tộc Việt c� qu� nhiều cuộc chiến tranh khốc hại. Gần như to�n bộ l�ng can đảm của d�n Việt ti�u x�i trong c�c cuộc chiến tranh ấy. L�ng can đảm cũng như mọi phẩm chất tinh thần kh�c kh�ng phải một năng lượng v� hạn. N� kh�ng phải cơm trong nồi Thạch Sanh, cũng chẳng sinh trưởng lu b� như lo�i tảo hay c�c sinh vật đơn b�o. N� cũng giới hạn như m�n tiền xếp trong chiếc v�. L�ng can đảm đ� được huy động tối đa trong c�c cơn tai biến của đất nước, v� khi ra khỏi cơn tai biến ấy, con người thường dễ c�i đầu chấp thuận trước mọi điều kiện sinh tồn : d� khổ ải đến đ;�u, họ cũng sẽ tự an ủi " c�n chưa bằng thời mũi t�n h�n đạn ". D� nhục nh� đến đ�u, họ cũng dễ tặc lưỡi : " Cũng hơn l� chết "... Th�i quen coi thường sinh mạng trong chiến tranh kh�ch động t�m l� tội phạm nơi thiểu số, nhưng ngược lại, l�m gia tăng t�nh nhẫn nhục v� sự chịu đựng nơi đ�m đ�ng. Bởi thế, c�c nh� Việt Nam học thường băn khoăn trước nghịch l� n�y : một d�n tộc dũng cảm biết bao trong chiến tranh v� h�n mọn biết bao trong cuộc sống thời b�nh... Đối với t�i, chẳng c� g� đ�ng ngạc nhi�n cả. Nơi thiết chế d�n chủ chưa được dựng l�n, nơi con người chưa c� đủ � thức về quyền l�m người, bất cứ người l�nh can đảm n�o cũng l� một c�ng d�n ngu đần v� h�n nh�t.

Chưa c� tiếng dương cầm đ�u, chỉ c� giọng đ�n bầu hay tiếng nhị nỉ non th�i. Thứ �m nhạc an ủi những t�m hồn ngu ngơ, những con người chỉ t�m �nh huy ho�ng nơi những ch�n trời đ� mất tăm mất t�ch v� những ch�n trời mộng mị đ� n�ng đỡ họ bởi những hồi quang xa lơ xa lắc gi�p họ qu�n đi những cay đắng thường trực hiển hiện trong cuộc đời hiện tại. Chẳng cần suy nghĩ nhiều cũng biết kẻ cầm quyền vừa tắm m�nh trong t�m l� đ� vừa lợi dụng n� một c�ch triệt để. N�i c�ch kh�c, ch�nh quyền tồn tại nương nhờ b�ng ma chiến tranh, c�n kẻ cầm quyền vừa rốt r�o lợi dụng vừa chạy trốn b�ng ma đ�. Lại th�m một nghịch l� nữa chăng ? ... Kh�ng, chẳng nhiều nghịch l� đến thế tr�n c�i đời. Những hồi ức chiến tranh gieo t�m l� yếu h�n, nhẫn nhịn v�o đ�m đ�ng kh�ng nắm quyền lực bao nhi�u th� n� đ�o bới l�ng kh�t khao hưởng thụ nơi những kẻ cầm quyền bấy nhi�u : nữa, nữa, v� nữa... L�ng h�m tiền thời tiền t�ch luỹ của chủ nghĩa tư bản phương T�y đang dịch chuyển tới mảnh đất Đ�ng Dương bần h�n n�y, sau một cuộc chiến l�u d�i t�n khốc với đ�m người cầm quyền phần đ�ng l� những kẻ găm trong �c những nguy�n l� cộng sản cực quyền v� chảy trong mạch d�ng m�u bọn cường h�o th�n x�. Thần th�nh đ� mất. Hộp đen đ� mở thả đ�m quỷ tham t�n. Chỉ c�n le l�i �nh hồi quang của ch�n trời xưa nhưng ph�a sau �nh s�ng le l�i kia l� n�ng s�ng. Ch�nh quyền x�y dựng tr�n n�ng s�ng. Đ� l� nguy�n tắc bất di bất dịch của nh� nước n�y. Chớ vội qu�n. Những cựu chiến binh l�nh đạo phong tr�o n�ng d�n Th�i B�nh đ� lần lượt chết trong b�ng đ�m c�m lặng. Những c�i chết lặng c�m v� tăm t�ch. Khi dư luận b�o ch� l�ng qu�n. Khi ống k�nh m�y ảnh của c�c ph�ng vi�n nước ngo�i đ� quay sang mục ti�u kh�c. N�o ai nghe được tiếng k�u hấp hối của họ trong c�c trại giam ph�n t�n rải r�c nơi hẻo l�nh, giữa đ�m t� h�nh sự, những t�n trộm cướp nh� nghề v� lũ giết thu� ch�m mướn. Một trăm kiểu chết kh�c nhau. V� tất cả ch�m lấp trong tiếng hoan h� của c�c c�ng trường ng�y khởi sự, trong �m nhạc ầm ĩ đ�n tiếp c�c nh� đầu tư Nam H�n, Nhật Bản, Hồng K�ng, �c, Ph�p... Những cựu chiến binh Th�i B�nh, tỉnh c� số liệt sĩ cao nhất nước v� c� số trẻ qu�i thai nhiều nhất nước. Con vật tế thần b�o nhất trong cuộc chiến vừa qua. Hẳn họ tưởng rằng ch�nh quyền n�y vẫn l� ch�nh quyền của họ. Ch�t l�ng can đảm rơi rớt sau cuộc chiến xui khiến họ h�nh động. ảo tưởng rằng m�u đồng đội v� m�u ch�nh bản th�n m�nh đổ xuống trong hơn ba ng�n ng�y bom đạn bảo đảm cho họ quyền l�n tiếng đ�i c�ng l�. Tr� nhớ ngu ngơ của họ bồng bềnh thứ hồi quang �m dịu, nhắc nhở rằng những kẻ cầm quyền đ� từng l� đồng đội, l� thủ trưởng th�n thiết trong cuộc chiến tranh chống Mỹ h�o h�ng dưới b�ng c�y rừng Trường Sơn... Tội nghiệp thay những cựu chiến binh tỉnh Th�i, họ kh�ng biết c�u n�i nổi tiếng n�y : " C�ch mạng bao giờ cũng ăn thịt những đứa con đẻ của m�nh ". ảo ảnh Trường Sơn dẫn họ tới những c�i chết im l�m trong c�c trại giam t�n khốc v� tăm tối.

-- Diet Gian Tru Bao (DietGianTruBao@DGTB.com), April 27, 2004

Answers

Response to Dương Thu Hương: TIẾNG VỖ CÁNH CỦA BẦY QUẠ ĐEN

Dương Thu Hương: TIẾNG VỖ CÁNH CỦA BẦY QUẠ ĐEN...tiếp theo Việt Nam kh�ng c� Thi�n An M�n. Nghệ thuật huyền diệu của Việt Nam l� ng�m tẩm những Thi�n An M�n trong ax�t lặng c�m v� qu�n l�ng, x� Thi�n An M�n th�nh mu�n ng�n mảnh vụn cho gi� thổi bay v� tăm t�ch c�ng c�t bụi. Ri�ng về điểm n�y những người l�nh đạo Trung Hoa n�n cắp s�ch tới học c�c nh� l�nh đạo Việt Nam. T�i bị �m ảnh bởi b�ng ma của c�c cựu chiến binh kia, kh�ng biết họ vẫn quẩn quanh nơi đồng bằng hay đ� quay lại Trường Sơn để t�m trong b�ng tối rừng xưa h�nh ảnh những ng�y xưa th�n �i ?

Tổ ti�n ta đ� c� từ l�u th�nh ngữ n�y : h�n v�ng th� mất, h�n đất th� c�n. Nếu c�u n�i xưa đ�ng, hẳn l� chiến tranh đ� cướp đi những con người cao qu� nhất, dũng cảm nhất, th�nh thực nhất v� những kẻ c�n lại l� bọn kh�n ngoan luồn lọt, bọn ăn may, đ�m người lẩn khuất trong b�ng tối c�c h�nh lang, bọn giỏi h� h�t vờ vĩnh huơ gươm m�a s�ng để lẩn tr�nh nơi gian lao nguy hiểm... Trong t�m hồn bọn người ấy liệu c�n s�t bao nhi�u lương tri ?... Liệu c�n s�t bao nhi�u lương tri trong c�c băng bu�n lậu quốc gia, c�c ổ ăn cắp của đảng độc quyền, nơi lũ con �ng ch�u cha quen cưỡi m�y bay đi chơi điếm ở Hồng K�ng v� quen n�m v�o mỗi v�n đỏ đen h�ng trăm ng�n đ� la Mỹ ?... Nơi n�o kh�ng c� �nh s�ng b�ng tối sẽ lấp đầy. Nơi n�o sự cao thượng kh�ng c�n, sự đểu c�ng ti tiện x�m chiếm. Khởi nguy�n của mọi ch�nh s�ch mọi ứng xử chẳng c�n v� tinh thần y�u nước m� chỉ tu�n theo ham muốn v� lợi �ch c� nh�n. L�gic của lợi lộc bất chấp mọi thứ l�gic của l� tr� v� đạo đức. Để phục vụ cho mưu cầu lợi lộc, qu� khứ được sử dụng như ng�i đền dẫu kh�ng c�n linh thi�ng nhưng vẫn quyến rũ v� lừa mị được những t�m hồn ngu ngơ, nh�t nh�a v� c h�nh quyền x�y dựng tr�n n�ng s�ng giữ vai tr� của c�y b�a trong tay đao phủ sẵn s�ng chặt phăng cổ những ai v� uất ức hoặc v� t� m� muốn v�n tấm m�n che hậu cung xem bọn cướp ng�y chia ch�c phần x�i thịt ra sao. Trong những nh�m d�n ch�ng tụ tập tr� chuyện th� thầm vụng l�n, người ta thường đố nhau xem mafia Việt Nam đ� cướp của d�n gửi ra c�c nh� băng Thuỵ Sĩ, Bangkok, Singapore... bao nhi�u tỉ đ� la ?... V� một c�u đầu lưỡi : " Gi� c� một ch�nh phủ Aquino ở đ�y, chẳng hiểu số tiền của c�c loại vua ch�a An Nam nhiều hay �t hơn số tiền của vợ chồng Marcos ? ". Những thứ chuyện th� thầm vụng l�n đ� l� một c�ch để xả ẩn ức, phần tr�i nổi của bề mặt d�ng s�ng cuộc sống vẫn l� tiếng độc thoại oang oang kh�ng mệt mỏi kh�ng hổ thẹn của đảng cầm quyền. Gần đ�y nhất, l� những b�i b�o phản đối OTAN, m� đầu sỏ đương nhi�n l� Mỹ. Những cuộc ph�t động l�ng căm th� trong đ�m đ�ng d�n ch�ng, k�u gọi đấu tranh được dấy l�n tới tấp. T�i được nghe kể rằng c�c nh� văn Việt Nam nh�n dịp n�y đ� bộc lộ l�ng nhiệt th�nh hăng h�i hết sức ngoạn mục, nhiều người đ� ghi t�n sẵn s�ng t�nh nguyện l�n đường sang Nam Tư để ngh i�n cứu t�nh h�nh v� viết b�i chống OTAN... L�ng quả cảm đ�ng tuy�n dương biết bao... Nhưng t�i kh�ng hiểu v� sao c�c nh� văn n�y kh�ng t�nh nguyện l�n thượng nguồn s�ng M�ng C�i để nghi�n cứu t�nh h�nh v� viết b�i ủng hộ đồng b�o của họ trước khi l�n đường chống OTAN ?... Bởi v� người đ�n anh Trung Hoa đang tiếp tục x�y đập chắn thượng nguồn s�ng, l�m thay đổi m�i trường sinh th�i của v�ng đất ph�a bắc, đẩy h�ng triệu người Việt v�o t�nh cảnh mất kế sinh nhai, khốn khổ trong sinh hoạt. Họ kh�ng biết sự thật hay họ cố � tảng lờ ? T�nh đo�n kết quốc tế v� sản trong qu� khứ vẫn đ� trĩu con tim khiến họ bịt tai nhắm mắt hay �nh nến slave v� tiếng đồng ca của c�c t�n đồ orthodoxe quyến rũ họ hơn nỗi thống khổ của ch�nh những người c�ng n�i giống ?... Cứ cho OTAN thực sự chỉ l� lũ sen đầm quốc tế x�m phạm chủ quyền nước kh�c nhưng ch� �t h�nh động đ� vẫn c�n một l� do bấu v�u : OTAN ủng hộ những người thiểu số Anbani, những kẻ yếu hơn. C�n việc người đ�n anh Trung Hoa lấn chiếm c�c v�ng bi�n giới, l�nh thổ v� l�nh hải, x�y đập chắn s�ng l� dựa tr�n l� do n�o ?... H�y t�m cho cho được mảnh �o để nguỵ trang, ch� �t cũng bằng OTAN lấy l� do bảo vệ đ�m người Kosovo để che đậy d� t�m x�m lược ?... Nhưng th�i, chẳng n�n b�n đến c�c nh� văn xứ n�y, thời n�o đ�m ngựa cũng bị bịt mắt v� chỉ chạy theo con con đường của chủ. điều t�i muốn quan t�m l� việc dấy l�n phong tr�o chống OTAN như biểu tượng �m chỉ Việt Nam, ngọn cờ chống Mỹ, lương tri của lo�i người đ� chiến thắng Mỹ oanh liệt, việc đ� được thực thi một c�ch to�n diện triệt để v� v� c�ng ầm ĩ trong khi cuộc kh�ng cự những h�nh vi x�m lược ức hiếp ngang ngược của người l�ng giềng phương bắc lại giống như tiếng k�u của một đứa b� ngọng nghịu bị b�p mũi thổi tai. B�o Nh�n D�n chủ nhật ng�y 28-3- 1999 đăng ở trang 8 lời ph�t ng�n Bộ ngoại giao Việt Nam như sau : "... Như ch�ng t�i đ� nhiều lần khẳng định, Việt Nam c� đầy đủ c�c bằng chứng lịch sử v� cơ sở ph�p l� để chứng minh chủ quyền đối với v�ng đặc quyền kinh tế v� thềm lục địa của m�nh. Bất k� việc l�m của một nước n�o kh�c đối với hai quần đảo Ho�ng Sa v� Trường Sa cũng như trong v�ng đặc quyền kinh tế...". Tất thảy những người Việt quan t�m đến vận mệnh đất nước đều biết mười mươi rằng ch�nh phủ Trung Quốc đ� ngang nhi�n cho qu�n đội tấn c�ng Trường Sa, Ho�ng Sa v� ngay sau chuyến thăm của �ng L� Khả Phi�u đ� ra lệnh cấm ngư d�n Việt Nam đ�nh c� v�o th�ng 7 v� th�ng 8 năm nay, 1999. Vậy tại sao người ph�t ng�n của bộ ngoại giao lại �m chỉ mập mờ : Bất k� việc l�m của một nước n�o... Một th�ng b�o ấp �ng ỡm ờ như thế hẳn kh�ng đem lại ch�t danh dự n�o cho chủ nh�n của ch�ng.

Nhiều khi t�i tự hỏi : phải chăng h�nh vi ứng xử của một tập đo�n, một nh�m người cũng chịu chung những qui luật như h�nh vi ứng xử c� nh�n, qu� nửa phần bị v� thức điều khiển. Việc c�c nh� cầm quyền Việt Nam ủng hộ ch�nh phủ Nam Tư một c�ch cuồng nhiệt như vậy l� do t�c động của nguy�n tắc : đồng thanh tương ứng, đồng kh� tương cầu (Một b�n đảng trị, b�n kia gia đ�nh trị. Mafia l� t�nh đồng nhất cho c�c ch�nh phủ d� man lấy lợi �ch c� nh�n l�m ti�u ch� h�nh động. Một b�n t�n s�t người kh�c sắc tộc, b�n kia đ�n �p những người chống cướp b�c, đ�i c�ng l�...). Giả thuyết n�y c� bao nhi�u phần trăm x�c thực ?... T�i chưa đủ điều kiện v� thời gian minh x�c nhưng chắc chắn đ� l� những li�n tưởng phổ biến trong đ�m người chịu suy nghĩ. C�c nh� b�o nước ngo�i vẫn thường thắc mắc về đường lối ch�nh trị của Việt Nam, họ v� c�ng kh� hiểu bởi sau bao nhi�u cố gắng nhọc nhằn ve vuốt Mỹ v� c�c nước phương T�y, biểu hiện gần đ�y c� vẻ như nghịch l�... Thưa c�c nh� quan s�t phương T�y, chắc chắn c�c vị sẽ phải tốn ph� thời gian v� thử nghiệm mới t�m được sự thật ở xứ sở n�y. Bởi c�c vị kh�ng hiểu t�m l� những kẻ ăn đong. đối với đ�m người ăn đong, kh�ng c� l�gic cũng chẳng c� nguy�n tắc h�nh động. T�m l� của họ l� t�m l� thằng bờm. Mục ti�u h�nh động của họ l� h�n x�i trước mắt. Tự hiểu m�nh v� năng, kh�ng một ch�t phẩm chất tự th�n để tồn tại, họ phải đ�o bới qu� khứ nương nhờ b�ng ma của cuộc chiến tranh chống Mỹ, nương nhờ hương kh�i ng�i đền v� sự ngu ngơ của d�n ch�ng để k�o d�i thời trị v�. Bất cứ sự kiện n�o c� thể gợi tưởng đến liều thuốc trợ lực n�y : đảng vinh quang dẫn dắt d�n tộc đến chiến thắng đế quốc Mỹ, họ sẽ khai th�c triệt để, OTAN l� cơ hội gần nhất. Nhưng mặt kh�c, v� kh�ng đủ sức đứng tr�n đ�i ch�n của m�nh, kh�ng đủ sức lật trang lịch sử v� cũng chẳng muốn lật trang lịch sử, họ phải quỵ luỵ t�m lấy vạt �o kẻ l�ng giềng, cố n�u chặt mảnh v�n x� hội chủ nghĩa của con thuyền xưa đ� bị gi� b�o đ�nh tan t�nh, bởi chỉ nhờ trương l�n tấm biển x� hội chủ nghĩa họ mới c� thể cướp b�c d�n ch�ng một c�ch dễ d�ng, chuyển ho� t�i sản quốc gia th�nh c�c ng�n khoản ri�ng ở c�c ng�n h�ng ngo�i nước. Ch�nh v� mối lợi ấy họ phải c�i đầu ngậm miệng trước những c� t�t nổ đom đ�m mắt của người l�ng giềng phương bắc. Xưa nay, kẻ tham l�m g� c�n li�m sỉ. N�i c�ch kh�c, tinh thần cao thượng v� sự tự trọng l� những kh�i niệm h�o huyền v� xa lạ với đ�m người chưa đủ tư c�ch để hiểu những ng�n từ ấy. Hỡi �i, những tổ ti�n oanh liệt của người Việt, những Nguyễn Tr�i, Phi Khanh, Trần B�nh Trọng, những Nguyễn Biểu, Mạc đĩnh Chi, Giang Văn Minh (1)... Nếu những vong linh xưa giờ đ�y c�n c� thể cất lời, hẳn sẽ phải th�t g�o x� gan x� ruột hay tan th�nh bụi m�u nếu chứng kiến bộ dạng v� h�nh vi của đ�m người dẫn dắt d�n Việt h�m nay...

Từ ng�y 30-4-1975 đến nay, hai mươi bốn năm qua. Xấp xỉ một phần tư thế kỉ nhưng những người n�ng d�n mặc �o l�nh vẫn đứng dưới ruộng b�n. B�ng cuộc chiến tranh đổ xuống ng�i đền cho bọn cướp b�c tr� ngụ, c�n đ�m người ngu ngơ nh�t nh�a vẫn sống bởi �nh hồi quang của những ch�n trời đ� mất, bởi niềm tự an ủi " sống khổ nhục c�n hơn l� chết ". V� như thế, nền d�n chủ c�ng bị đẩy lui về ph�a xa, cơ hội x�y dựng một x� hội văn minh c�ng mờ mịt. đ�, tr�i c�y nhiệt đới s�t m�a, hậu hoạ v� h�nh v� khủng khiếp nhất, dai dẳng nhất của chiến tranh nơi xứ sở ch�ng ta. đ� mới ch�nh l� sự qu� cụt tinh thần, l� qu�i thai trong đời sống t�m linh của một d�n tộc.

Ở đ�u con chim bồ c�u trứ danh của Picasso ?

Ở một phương trời kh�c, nơi tổ quốc của những con người kh�c, những con người biết t�n trọng ch�nh m�nh, biết qu� trọng m�u m�nh đ� đổ, biết gi� trị đời sống của bản th�n v� của đồng loại. Tr�n qu� hương họ, sau chiến tranh mười năm tiếng dương cầm đ� vang l�n trong khung cửa sổ, lấp đầy kh�ng gian những ho�ng h�n.

Con chim thơ mộng kia chưa bay tới xứ sở của ch�ng ta, những kẻ y�n t�m lội dưới b�n, những kẻ thờ ơ với ch�nh m�u m�nh đổ ra, ngoan ngo�n chịu đựng mọi sự cướp b�c, h�i l�ng với b�t cơm chan nước mắm cua đồng, chưa bao giờ d�m mở to mắt để ngắm nh�n v� ước ao cuộc sống như một gi� trị đ�ng phải c�... Những con người c� th�i quen lim dim mắt trước cuộc đời hiện tại v� chỉ ng�y ngất với �nh hồi quang của những ch�n trời đ� mất.

Sau chiến tranh ng�t một phần tư thế kỉ, tr�n dải đất n�y vẫn chỉ nghe r� tiếng vỗ c�nh của bầy quạ đen tr�n c�c nghĩa địa nối d�i từ bắc v�o nam, từ nam ra bắc.

Con chim ngậm c�nh �-liu kia c�n lẩn khuất nơi ch�n trời m� sương n�o đ�. Tr�n dải bờ xa x�i. V� chờ đợi b�nh minh.

Dương Thu Hương
H� Nội, 5.1999

(1) Giang Văn Minh (1573-1637) : Văn thần đời L� Thần T�ng, qu� l�ng Mộng Phụ, huyện Ph� Lộc, tỉnh Sơn T�y. Năm Mậu Th�n 1628 l�m đến tự khanh, tước hầu. Năm 1637 được cử l�m ph� sứ sang nh� Thanh d�ng lễ cống. Theo s�ch đại Việt lịch triều đăng khoa lục, khi đến nơi, đại thần nh� Thanh ra c�u đối : đồng trụ ch� kim đ�i dĩ lục (Cột đồng đến nay r�u đ� xanh), �ng đối lại : đằng giang tự cổ huyết do hồng (S�ng Bạch Đằng từ xưa m�u c�n đỏ). Người Thanh giận, giết chết, tẩm x�c v�o thuỷ ng�n, rồi cho đưa về nước. Khi chết, �ng tr�n 64 tuổi, được truy tặng tả thị lang Bộ Binh, tước Vinh quận c�ng [Nguyễn Q. Thắng & Nguyễn B� Thế, Từ điển nh�n vật lịch sử Việt Nam, nxb Văn Ho�, 1993]. (ch� th�ch của to� soạn)

-- Diet Gian Tru Bao (DietGianTruBao@DGTB.com), April 27, 2004.

Response to Dương Thu Hương: TIẾNG VỖ CÁNH CỦA BẦY QUẠ ĐEN

Năm năm trước tôi đọc bài này với một nỗi buồn.

"Sau chiến tranh ngót một phần tư thế kỉ, trên dải đất này vẫn chỉ nghe rõ tiếng vỗ cánh của bầy quạ đen trên các nghĩa địa nối dài từ bắc vào nam, từ nam ra bắc. " Hơn một phần tư thế kỷ đã trôi qua, câu trên của bà Duong Thu Huong vẫn còn đúng, nỗi buồn năm năm trước lại trở về...

-- Người Thái Bình, TB, VN (nguoithaibinh@yahoo.com), April 27, 2004.