Tra? loi Co^ LEHOANGUYEN . tai sao phai chong Cong-San? tai sao o*? VN khong duoc bau cu*? .V.V..

greenspun.com : LUSENET : Vietnamese American Society : One Thread

Thưa côlehoanguyen . Không hiểu vì sao mà N-V-Nam không gửi bài theo Post Answer đươc.Nên Ng-V-Nam đành phải gửi theo Post New Massage đến cô..Mong cô thông cảm. Cô đặt những câu hỏi như "Tai sao phai chong lai cong san ..tai sao nguoi dan viet nam khong duoc bau cu tong thong,chu tich nhu cac nuoc khac..neu cong san sup do o viet nam thi cac anh chi co ve xay dung lai dat nuoc khong ? . Nguyễn-Việt-Nam xin gửi đến cô bản dịch THẾ NÀO LÀ DÂN CHỦ ? ( Từ tiếng Anh sang tiêng Việt ) của Bs PHẠM-HỒNG-SƠN ở Hà-Nội & bài THÀNH CÔNG CỦA TUỔI TRẺ HẢI NGOẠI & TƯƠNG LAI DÂN CHỦ HOÁ VIỆT NAM với Prof. NGUYỄN XUÂN VINH .....Hy vọng những tài liệu này, là giải đáp cho những vấn đề cô thắc mắc..Chúc cô luôn an mạnh & gặp nhiều may mắn.. ======================================================================= THẾ NÀO LÀ DÂN CHỦ? Bản dịch của Phạm Hồng Sơn và Thư Lê Tác giả giữ bản quyền và chịu mọi trách nhiệm về bản dịch Xin kính tặng tất cả những người khao khát Tự do, Hòa bình và mưu cầu một Cuộc sống đầy đủ trên đất nước Việt nam. Dưới đây là bản dịch của Phạm Hồng Sơn từ tài liệu ”What is Democracy” trên Web của toà đại sứ Mỹ tại Việt Nam. Phạm Hồng Sơn là một thanh niên 33 tuổi sống tại Hà Nội. Tốt nghiệp đại học y khoa nhưng không hành nghề bác sĩ mà chuyển qua kinh doanh. Tốt nghiệp MBA trong chương trình huấn luyện của Trung tâm đào tạo Kinh doanh Pháp Việt. Phạm Hồng Sơn cũng đã tham dự năm khoá huấn luyện về thương mại và tiếp thị của các công ty Mỹ tại Việt Nam. Hiện làm giám đớc thương mại cho một công ty dược phẩm quốc tế đầu tư tại Việt Nam. Mục đích của Phạm Hồng Sơn khi dịch cuốn sách này là để giới thiệu dân chủ với thế hệ trẻ Việt Nam. Sau khi hoàn tất bản dịch, Phạm Hồng Sơn đã gửi tặng nhiều cấp lãnh đạo Việt Nam, kể cả ông Nông Đức Mạnh. Cử chỉ thân thiện này đã chỉ khiến Phạm Hồng Sơn được mời đến sở công an làm việc và được khuyên không nên tiếp tục nữa. Chúng tôi xin bày tỏ tấm lòng tri kỷ, tri ân với những người dám thể hiện sự yêu chuộng tự do và dân chủ đã mang lại nhiều gợi mở cho chúng tôi trong cuộc sống. Chúng tôi xin chân thành cảm ơn Đại sứ quán Hoa kỳ tại Việt nam đã giúp đỡ về tư liệu và thiện chí cho bản dịch này được hoàn thành. Vài dòng tâm sự: Những năm gần đây tại Việt nam chúng ta, từ “Dân chủ” đã xuất hiện trở lại trong một số nghị quyết, khẩu hiệu của đảng cộng sản, tuy nhiên vẫn thể hiện một cách dè dặt và trong dân chúng vẫn có gì đó e ngại khi đề cập. Điều này cũng tương tự như trước đây đối với các từ hoặc tập hợp từ “ khoán nông nghiệp”, “ buôn bán tư nhân”. Trong lĩnh vực kinh doanh hiện nay đã có rất nhiều giáo trình cơ sở về quản trị, giao tiếp, marketing mà phần lớn được soạn hoặc dịch hoặc nguyên bản từ các nước kinh tế tư bản phát triển nhất như Hoa kỳ, Pháp, Nhật bản, Canada,... giúp cho chúng ta tìm hiểu, học hỏi để thực hành kinh doanh thành công. Đó là một điều đáng mừng! Tuy nhiên, trong lĩnh vực xã hội và chính trị, hầu như chưa có sự trao đổi tương tự. Chúng tôi thiển nghĩ, một đất nước phát triển, phải là một đất nước phát triển cả về kinh tế và tư tưởng cũng như một con người không thể chỉ chú ý đến việc bồi bổ thể lực cơ bắp mà quên đi phát triển tinh thần, trí tuệ. Mà để phát triển tinh thần, trí tuệ thì không có con đường nào khác tốt hơn là để con người đó được tiếp xúc, trao đổi, va chạm với xã hội xung quanh trong đó có các cá thể khác và thiên nhiên rộng lớn. Trên tinh thần đó, chúng tôi đã cố gắng hoàn thành sớm bản dịch “ What is Democracy? “ từ trang web của đại sứ quán Hoa kỳ tại Việt nam, với sự nóng lòng của chính bản thân chúng tôi và hy vọng cũng là mong đợi của quí vị, như một kiến thức cơ sở tham khảo cho những người quan tâm tới vấn đề chính trị, xã hội của Việt nam. Mong muốn thì nhiều, nhưng hạn chế về kiến thức chính trị, luật pháp, cũng như ngôn ngữ Việt và Anh của chúng tôi, có thể sẽ dẫn đến một số sai sót ngoài ý muốn hoặc chưa làm vừa lòng quí vị, mong quí vị hết sức thông cảm và chúng tôi mong đón nhận sự chỉ bảo, góp ý. Cuối cùng, chúng tôi xin chân thành cảm ơn quí vị đã lưu tâm tới bản dịch này và chúc quí vị sức khỏe, hạnh phúc. Hà nội, ngày 04/02/2002 Phạm Hồng Sơn

Mọi ý kiến xin gửi về: Phạm Hồng Sơn 72B Thụy Khuê - Tây hồ - Hà nội ĐT: 847 35 83; 0903 21 3776 E-mail: sonhqv@hn.vnn.vn =============================== Mục Lục LỜI GIỚI THIỆU 5 ĐỊNH NGHĨA DÂN CHỦ 6 CHÍNH PHỦ CỦA DÂN 6 NGUYÊN TẮC ĐA SỐ VÀ CÁC QUYỀN THIỂU SỐ 6 XÃ HỘI DÂN CHỦ 7 CÁC CỘT TRỤ CỦA NỀN DÂN CHỦ 7 CÁC QUYỀN CON NGƯỜI 8 CÁC QUYỀN KHÔNG THỂ CHUYỂN NHƯỢNG 8 NGÔN LUẬN 8 TỰ DO VÀ NIỀM TIN 9 QUYỀN CÔNG DÂN: QUYỀN VÀ TRÁCH NHIỆM 9 CÁC QUYỀN CON NGƯỜI VÀ CÁC MỤC TIÊU CHÍNH TRỊ 10 CÁC QUYỀN CƠ BẢN CỦA CON NGƯỜI 11 NGUYÊN TẮC CỦA LUẬT PHÁP 12 SỰ BÌNH ĐẲNG VÀ LUẬT PHÁP 12 THỰC THI ĐÚNG CÁCH 12 CÁC YÊU CẦU CƠ BẢN ĐỂ THỰC THI LUẬT ĐÚNG CÁCH TRONG MỘT THỂ CHẾ DÂN CHỦ 12 HIẾN PHÁP 13 BẦU CỬ 14 MẤU CHỐT CỦA BẦU CỬ 14 THẾ NÀO LÀ BẦU CỬ DÂN CHỦ? 14 ĐẠO ĐỨC DÂN CHỦ VÀ PHE ĐỐI LẬP TRUNG THÀNH 15 VĂN HÓA DÂN CHỦ 16 MỘT NỀN VĂN HÓA CỦA CÔNG DÂN 16 DÂN CHỦ VÀ GIÁO DỤC 16 XUNG ĐỘT, THỎA HIỆP, ĐỒNG THUẬN 16 CHÍNH PHỦ DÂN CHỦ 18 DÂN CHỦ VÀ QUYỀN LỰC 18 KIỂM TRA VÀ CÂN BẰNG 18 THỦ TƯỚNG VÀ TỔNG THỐNG 19 NHỮNG NGƯỜI ĐẠI DIỆN 19 NGHỊ VIỆN VÀ TỔNG THỐNG 20 CHÍNH TRỊ, KINH TẾ VÀ ĐA NGUYÊN 21 SỰ THAM GIA HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI 21 HOẠT ĐỘNG BỎ PHIẾU 21 CÁC ĐẢNG CHÍNH TRỊ 22 PHẢN ĐỐI 22 CÁC PHƯƠNG TIỆN THÔNG TIN 22 DÂN CHỦ VÀ KINH TẾ 23 TIẾNG NÓI 24 CHÚ THÍCH CỦA NGƯỜI DỊCH 25

LỜI GIỚI THIỆU Chúng ta đang sống trong một thời kỳ mà tiếng gọi cho tự do và dân chủ đang vang lên trên khắp địa cầu. Đông Âu vừa vứt bỏ các chính phủ chuyên chế tồn tại gần nửa thế kỷ và các nước cộng hòa trong khối Xô-viết cũ cũng đang tranh đấu để thay thế chế độ cộng sản tồn tại gần 75 năm bằng một trật tự dân chủ mới- cái mà trước đây có thể họ chưa bao giờ trải qua. Tuy nhiên, bi kịch xảy ra xung quanh các thay đổi đáng kinh ngạc trong hệ thống chính trị tại châu Âu đang phủ một bóng đen lên viễn cảnh tươi sáng mà dân chủ hứa sẽ đem lại - chính sự hứa hẹn này đang liên kết và huy động sức mạnh của mọi người trên khắp thế giới. Nam Mỹ và Bắc Mỹ hiện nay thực sự đang là một bán cầu của dân chủ; châu Phi đang trải qua một kỷ nguyên vô tiền của cải cách dân chủ và các thể chế dân chủ mới và năng động hiện đang bén rễ tại châu Á. Hiện tượng toàn cầu này đang làm cho những người hoài nghi phải suy nghĩ lại, những người hoài nghi cho rằng dân chủ tự do hiện đại chỉ là một sản phẩm nhân tạo độc nhất của phương Tây và không thể tái tạo thành công được ở các nền văn hóa không phải phương Tây. Trong một thế giới mà dân chủ đã được thực thi ở nhiều dân tộc khác nhau như Nhật bản, Italia và Vênezuêla, các định chế dân chủ có thể lên tiếng một cách chính thức cho các khát vọng mang tính nhân loại toàn cầu về tự do và tự quản. Làn sóng dâng trào mạnh mẽ vì tự do trong suốt thập kỷ qua đã đảm bảo cho sự thành công tối hậu của nó. Chester E. Finn, Jr.- giáo sư về chính sách giáo dục và cộng đồng thuộc trường đại học Vanderbilt và là giám đốc của Tổ chức giáo dục xuất sắc ( Educational Excellence Network), đã phát biểu trước một nhóm các nhà giáo dục và các thành viên chính phủ tại Managua, Nicaragua:” Con người tự nhiên đã ưa thích tự do hơn áp bức, giả dụ điều đó có thể thực sự được mang lại, thì điều đó không có nghĩa là các hệ thống chính trị dân chủ có thể được xây dựng nên và được duy trì bằng sự mong đợi. Ngược lại, các ý tưởng dân chủ luôn tồn tại nhưng việc thực hiện dân chủ lại lệ thuộc vào rất nhiều yếu tố.” Ngày nay, các giá trị dân chủ có thể đang được xem lại, nhưng được xem lại theo suốt quá trình lịch sử lâu dài của loài người, từ cuộc cách mạng Pháp cuối thế kỷ 18 cho tới sự xuất hiện của các chế độ một đảng vào giữa thế kỷ 20, phần lớn các thể chế dân chủ còn ít và tồn tại không lâu. Thực tế này không làm cho chúng ta bi quan hay thất vọng, mà ngược lại đó là sự thách thức chúng ta phải vượt qua. Trong khi các khát vọng tự do là điều tự nhiên bẩm sinh của con người thì việc thực hiện dân chủ lại đòi hỏi phải được giáo dục và huấn luyện. Liệu bản lề của lịch sử có còn tiếp tục mở các cánh cửa của tự do nữa không? điều này phụ thuộc vào sự quyết tâm cống hiến và sự khôn ngoan tập thể của chính bản thân người dân chứ không dựa trên bất kỳ qui luật nào của lịch sử và chắc chắn cũng không dựa trên lòng nhân từ được mong mỏi từ các nhà lãnh đạo độc đoán. Khác với một số nhận thức, một xã hội dân chủ lành mạnh không chỉ đơn giản là một đấu trường cho các cá nhân theo đuổi các mục đích của cá nhân họ. Dân chủ sẽ chỉ được thực hiện khi dân chủ là mong muốn của các công dân có quyết tâm sử dụng quyền tự do mà họ vất vả mới giành được để tham gia vào đời sống của xã hội - góp tiếng nói của họ vào các tranh luận tập thể, bầu ra các vị đại diện có trách nhiệm đối với các hành động của họ và chấp nhận đòi hỏi sự dung hòa và thỏa hiệp trong đời sống công cộng. Các công dân của nền dân chủ được tận hưởng quyền tự do cá nhân, nhưng họ cũng phải chia sẻ trách nhiệm cùng mọi người khác xây dựng một tương lai trong đó các giá trị cơ bản của tự do và tự quản vẫn tiếp tục được theo đuổi. ĐỊNH NGHĨA DÂN CHỦ CHÍNH PHỦ CỦA DÂN Dân chủ có thể là một từ quen thuộc với nhiều người, nhưng nó là một khái niệm vẫn bị hiểu sai và sử dụng sai khi các chế độ chuyên chính và các chính thể quân sự độc tài lợi dụng để kêu gọi sự ủng hộ của quần chúng bằng các nhãn hiệu dân chủ giả hiệu cưỡng ép.Tuy thế, sức mạnh của tư tưởng dân chủ cũng đã tạo nên những biểu hiện sâu sắc nhất và nhanh chóng nhất trong lịch sử của ý chí và trí tuệ con người: từ Pericle(1) thời Aten cổ đại tới Vaclav Havel(2) ở cộng hòa Séc hiện đại, từ Tuyên ngôn độc lập của Thomas Jefferson năm 1776 tới các bài diễn văn của Andrei Sakharov(3) năm 1989. Theo định nghĩa trong từ điển, dân chủ “là chính phủ được thành lập bởi nhân dân trong đó quyền lực tối cao được trao cho nhân dân và được thực hiện bởi nhân dân hoặc bởi các đại diện được bầu ra từ một hệ thống bầu cử tự do”. Theo Abrham Lincoln, dân chủ là một chính phủ “của dân, do dân và vì dân”. Tự do và dân chủ thường hay được sử dụng thay lẫn nhau nhưng hai từ này không đồng nghĩa với nhau. Dân chủ thực tế là một tập hợp những tư tưởng và nguyên tắc về tự do và cũng bao gồm một tập hợp các thông lệ và các thủ tục đã được đúc kết lại từ quá trình lâu dài, thường không bằng phẳng, của lịch sử. Một cách ngắn gọn, dân chủ là sự thể chế hóa sự tự do. Trên cơ sở này chúng ta có thể định rõ được các nguyên tắc cơ bản đã được thử thách qua thời gian đối với một chính phủ lập hiến, vấn đề nhân quyền, vấn đề bình đẳng trước pháp luật mà bất cứ một xã hội nào được gọi là dân chủ theo đúng nghĩa của nó cũng cần phải có. Các thể chế dân chủ được phân ra hai loại cơ bản: trực tiếp và đại diện. Trong nền dân chủ trực tiếp, mọi công dân, không cần thông qua trung gian là các đại diện được bầu hay chỉ định, có thể tham gia vào quá trình tạo nên các quyết định cho các vấn đề xã hội/công cộng. Một hệ thống như thế rõ ràng chỉ có thể thực hiện được với một số ít người- ví dụ:trong một tổ chức cộng đồng hay một hội đồng bộ lạc nào đó hay một đơn vị địa phương của một liên đoàn lao động khi mà các thành viên có thể gặp gỡ nhau trong một phòng họp để bàn bạc, thảo luận các vấn đề và đi tới quyết định bằng sự đồng thuận hoặc theo nguyên tắc biểu quyết theo đa số. Những người Aten cổ đại, là thể chế dân chủ đầu tiên, đã thực hiện kiểu dân chủ trực tiếp với một hội đồng bao gồm số lượng thành viên chỉ tới 5000 đến 6000 - có thể đây là số lượng tối đa để có thể tập hợp được ở một địa điểm và thực hiện sự dân chủ trực tiếp. Xã hội hiện đại, với kích thước và tính phức tạp rất lớn của nó, ít có cơ hội cho loại dân chủ trực tiếp. Ngay như ở vùng đông bắc Hoa kỳ, cuộc họp thị trấn New England đã thành một truyền thống thiêng liêng, thì hiện nay các cộng đồng đã phát triển lớn tới mức không thể tập hợp được tất cả các cư dân ở một nơi để tiến hành bầu, biểu quyết trực tiếp cho các vấn đề có tác động tới cuộc sống của chính họ. Ngày nay hình thức dân chủ phổ biến nhất, dù là một thị trấn 50.000 người hay một dân tộc trên 50 triệu người, là hình thức dân chủ đại diện: trong đó các công dân bầu ra các công chức là những người đưa ra các quyết định chính trị, xây dựng luật và quản lý các chương trình vì lợi ích công cộng. Nhân danh nhân dân, các công chức đó phải cân nhắc kỹ càng các vấn đề công cộng phức tạp theo một quá trình có tính hệ thống và tính trí tuệ, quá trình này đòi hỏi sự đầu tư lớn về thời gian, sức lực và vật chất mà thường không thể thực hiện được đối với một số đông các công dân đơn lẻ. Có nhiều cách rất khác nhau để bầu ra các vị công chức. Ví dụ, ở mức độ quốc gia, các nhà lập pháp có thể được chọn lựa từ các bang mà mỗi bang bầu một đại diện ứng cử duy nhất. Theo một cách khác gọi là hệ thống đại diện theo tỷ lệ, mỗi đảng chính trị được đại diện trong cơ quan lập pháp theo tỷ lệ đạt được trong tổng bầu cử quốc gia. Bầu cử tại tỉnh hay địa phương cũng có thể theo mẫu như mức độ quốc gia hoặc bằng cách thân tình hơn thông qua sự đồng thuận của các nhóm thay cho bầu cử. Dù được bầu theo cách nào thì các vị công chức trong nền dân chủ đại diện cũng phải hoạt động và làm việc nhân danh nhân dân và luôn phải chịu trách nhiệm cho các hành động của họ trước nhân dân.

-- Nguyen-Viet-Nam (tosu_cs@yahoo.com), December 05, 2003

Answers

Cam on anh Nguyen-Viet-Nam nhieu lam.Cang ngay em cang hieu duoc nhieu van de.Em co y kien nhu the nay:doc 1 so bai tren forum thay moi nguoi chui bay qua.theo em muon gioi tre trong nuoc tin cac anh chi thi duong loi dau tranh phai on hoa hon.Men

-- lehoanguyen (timi@yahoo.com), December 05, 2003.

Hahaha, hom nay vui qua troi ! The thao VN doat toi 09 HCV roi. Toan dan VN ai cung vui mung truoc thanh tich cua the thao nuoc nha. Dieu nay chung to VN ngay cang phat trien trong moi linh vuc : kinh te, van hoa xa hoi, the thao, ... Thanh qua cach mang dang duoc the hien ngay cang ro ret. VN da chung to cho quoc te thay rang chung ta da va dang hoa minh trong su phat trien chung cua the gioi. Ai ai cung hieu dieu do. Chi co nhung ke ngu si, cuong loan chong pha que huong, nhung ke dan don dang co tinh nham mat lam ngo moi khong nhan ra dieu do. Lu ngu dot, chung may khong nhan ra rang chung may dang ngay cang bi co lap trong vung bun thu han hay sao. Hay mau thuc tinh di cac con a. Ha ha ha ...

-- Vn vo dich, lu phan dong bu cac ! (hoanhovn@seagames.com), December 06, 2003.

Ha ha bây giá» việt cá»™ng má»›i biết, niá»m thích thú khi tham gia các cuá»™c tranh tài quốc tế , tá»™i thật , riêng Tôi thì không khoái seas game cho lắm vì so vá»›i hockey nó chán làm sao ấy ,so vá»›i world cup thì nó tệ hÆ¡n nhiá»u xem đá banh thÆ°á»ng ngày trên TV còn dzui hÆ¡n

đã vậy còn bá»™ phim Matrix chÆ°a coi hết nữa bõ thì giá» coi SARS GAME làm gì hỡ trá»i ,

- hãy Ä‘á»… cho mấy thằng má»i răng Ä‘en mã tấu cã Ä‘á»i không có gì coi ngồi coi cho đã Ä‘i -

-- cay huong (cayhuong@vietcong.ngu), December 06, 2003.


THE NAO LA DAN CHU.. TIEP THEO.. NGUYÊN TẮC ÄA Sá» VÀ CÃC QUYỀN THIỂU Sá»

Các thể chế dân chủ là các hệ thống trong đó má»i công dân được tá»± do Ä‘Æ°a ra các quyết định chính trị theo nguyên tắc Ä‘a số. NhÆ°ng nguyên tắc Ä‘a số cÅ©ng chÆ°a phải là dân chủ: ví dụ, không ai có thể gá»i má»™t hệ thống nào đó là công bằng hoặc bình đẳng nếu hệ thống đó chấp nhận cho 51% dân số đàn áp 49% dân số còn lại vá»›i nhân danh Ä‘a số cả. Trong má»™t xã há»™i dân chủ, nguyên tắc Ä‘a số phải được ràng buá»™c vá»›i sá»± đảm bảo cho các quyá»n con ngÆ°á»i của cá nhân, các quyá»n này, đổi lại, lại đóng vai trò bảo vệ quyá»n lợi cho bên thiểu số dù đó là dân tá»™c ít ngÆ°á»i, nhóm tôn giáo hay chính trị hoặc chỉ Ä‘Æ¡n giản là những ngÆ°á»i thua cuá»™c trong tranh luận vá» má»™t vấn Ä‘á» lập pháp nào đó. Các quyá»n của thiểu số không phụ thuá»™c vào ý nguyện của bên Ä‘a số và cÅ©ng không thể bị loại bá» bởi biểu quyết Ä‘a số. Các quyá»n lợi của thiểu số được bảo vệ bởi vì các luật dân chủ và các định chế của nó bảo vệ quyá»n lợi cho má»i công dân. Diane Ravitch, nhà nghiên cứu, tác giả và là cá»±u trợ lý cho bá»™ trưởng giáo dục Hoa kỳ đã viết trong má»™t bản tham luận cho há»™i thảo giáo dục tại Ba lan:†khi má»™t thể chế dân chủ kiểu đại diện hoạt Ä‘á»™ng đúng theo hiến pháp mà hiến pháp đó có qui định giá»›i hạn cho quyá»n lá»±c của chính phủ đồng thá»i đảm bảo các quyá»n cÆ¡ bản cho má»i công dân, thì chính phủ đó gá»i là ná»n dân chủ lập hiến. Trong má»™t xã há»™i nhÆ° thế, các nguyên tắc Ä‘a số và các quyá»n thiểu số được bảo vệ bởi luật và thông qua sá»± thể chế hóa các Ä‘iá»u luậtâ€. Äây chính là các thành phần cÆ¡ bản cho má»i thể chế dân chủ hiện đại cho dù nó có thể thay đổi theo hoàn cảnh lịch sá»­, văn hóa hay kinh tế. Mặc dù có nhiá»u sá»± khác biệt rất lá»›n giữa các dân tá»™c và xã há»™i, các yếu tố cÆ¡ bản nhÆ° chính phủ lập hiến, nguyên tắc Ä‘a số kết hợp vá»›i quyá»n thiểu số, quyá»n cá nhân và nguyên tắc tuân theo luật Ä‘á»u có thể tìm thấy ở CanaÄ‘a và Côxtarica, Pháp và Bốtsoana, Nhật bản và Ấn Ä‘á»™.

Xà HỘI DÂN CHỦ Dân chủ không chỉ là má»™t tập hợp các Ä‘iá»u luật hợp hiến và các thủ tục để xác định cách thức hoạt Ä‘á»™ng cho chính phủ. Trong má»™t thể chế dân chủ, chính phủ chỉ là má»™t thành phần cùng tồn tại trong má»™t kết cấu xã há»™i bao gồm rất nhiá»u các định chế khác nhau, các đảng chính trị, các tổ chức và các hiệp há»™i. Tính chất Ä‘a dạng này được gá»i là Ä‘a nguyên và thể chế dân chủ đó qui định sá»± tồn tại, tính pháp lý hay quyá»n lá»±c của cáùc tổ chức và các định chế khác trong má»™t xã há»™i dân chủ không phụ thuá»™c vào chính phủ. Trong má»™t xã há»™i dân chủ luôn có hàng ngàn các tổ chức tÆ° nhân hoạt Ä‘á»™ng ở mức Ä‘á»™ địa phÆ°Æ¡ng hay quốc gia. Rất nhiá»u trong số tổ chức đó đóng vai trò trung gian giữa các cá nhân và các định chế của chính phủ hay các tổ chức xã há»™i phức tạp khác mà há» cÅ©ng là má»™t thành phần, hoặc thá»±c hiện các vai trò, nhiệm vụ mà chính phủ không được giao và tạo cÆ¡ há»™i cho các cá nhân thá»±c hiện quyá»n và trách nhiệm của mình vá»›i tÆ° cách là công dân của má»™t thể chế dân chủ. Các nhóm này thể hiện quyá»n lợi cho các thành viên của há» theo rất nhiá»u cách: ủng há»™ các ứng cá»­ viên vào các vị trí trong các cÆ¡ quan công quyá»n, tranh luận các vấn Ä‘á», và cố gắng tạo ảnh hưởng lên các quyết định chính trị. Chỉ thông qua các nhóm nhÆ° thế, các cá nhân má»›i có được con Ä‘Æ°á»ng để tham gia má»™t cách có ý nghÄ©a vào cả chính phủ và các cá»™ng đồng của chính há». Có rất nhiá»u ví dụ cho các nhóm nhÆ° thế: các tổ chức nhân đạo và nhà thá», các nhóm môi trÆ°á»ng và thân hữu, các tổ chức kinh doanh và các liên Ä‘oàn lao Ä‘á»™ng. Trong má»™t xã há»™i Ä‘á»™c Ä‘oán, các tổ chức nhÆ° thế bị kiểm soát, phải có giấy phép hoạt Ä‘á»™ng và bị theo rõi hoặc phải chịu trách nhiệm đối vá»›i chính phủ. Trong má»™t thể chế dân chủ, quyá»n lá»±c của chính phủ được xác định rõ ràng và bị giá»›i hạn chặt chẽ bởi luật. Và kết quả là các tổ chức tÆ° nhân nhÆ° thế được tá»± do, không bị chính phủ kiểm soát; mà ngược lại, rất nhiá»u các tổ chức đó vận Ä‘á»™ng chính phủ và tìm cách làm nâng cao trách nhiệm của chính phủ đối vá»›i các hành Ä‘á»™ng của chính phủ. Má»™t số tổ chức khác quan tâm tá»›i các vấn Ä‘á» nghệ thuật, thá»±c hiện đức tin tôn giáo, nghiên cứu há»c thuật hoặc các vấn Ä‘á» khác có thể có tiếp xúc ít hay hoàn toàn không vá»›i chính phủ. Trong má»™t vÆ°Æ¡ng quốc riêng tÆ° sôi nổi của thể chế dân chủ nhÆ° thế, các công dân Ä‘á»u có má»i khả năng tá»± do và trách nhiệm đối vá»›i vấn Ä‘á» tá»± quản lý - không bị sức ép của bất kỳ bàn tay quyá»n lá»±c nào của nhà nÆ°á»›c.

CÃC CỘT TRỤ CỦA NỀN DÂN CHỦ · · Quyá»n tối cao của nhân dân. · · Chính phủ thành lập dá»±a trên sá»± nhất trí của ngÆ°á»i dân. · · Nguyên tắc Ä‘a số. · · Các quyá»n thiểu số. · · Äảm bảo các quyá»n cÆ¡ bản của con ngÆ°á»i. · · Bầu cá»­ tá»± do và công bằng. · · Bình đẳng trÆ°á»›c pháp luật. · · Thá»±c hiện đúng luật. · · Hiến pháp đặt ra các giá»›i hạn quyá»n lá»±c đối vá»›i chính phủ. · · Äa nguyên vá» chính trị, kinh tế và xã há»™i. · · Thúc đẩy các giá trị của dung hòa, thá»±c dụng, hợp tác và thá»a hiệp.

CÃC QUYỀN CON NGƯỜI

CÃC QUYỀN KHÔNG THỂ CHUYỂN NHƯỢNG Chúng ta coi những sá»± thật sau đây là hiển nhiên: má»i con ngÆ°á»i được sinh ra Ä‘á»u bình đẳng, hỠđã được tạo hóa ban cho má»™t số quyá»n không thể chuyển nhượng được, trong đó có quyá»n sống, quyá»n tá»± do và quyá»n được theo Ä‘uổi hạnh phúc. Äể bảo đảm cho các quyá»n đó, các chính phủ được thiết lập nên vá»›i quyá»n lá»±c chính đáng dá»±a trên sá»± nhất trí của những ngÆ°á»i bị quản lý ( ngÆ°á»i dân). Trong những lá»i đáng ghi nhá»› này của bản Tuyên ngôn Ä‘á»™c lập Hoa kỳ, Thomas Jefferson đã Ä‘Æ°a ra má»™t nguyên tắc cÆ¡ bản làm cÆ¡ sở cho sá»± thành lập chính phủ dân chủ. Các chính phủ trong thể chế dân chủ không ban phát các quyá»n tá»± do cÆ¡ bản mà Jefferson đã nêu, mà chính các chính phủ đó được lập ra để bảo vệ các quyá»n tá»± do đó - các quyá»n mà má»i con ngÆ°á»i cá nhân hiển nhiên có do sá»± tồn tại của cá nhân đó.

Theo quan Ä‘iểm của các nhà triết há»c ánh sáng của thế ká»· 17 và 18 thì các quyá»n không thể chuyển nhượng được là các quyá»n tá»± nhiên do Tạo hóa ban cho há». Các quyá»n này không bị phá hủy khi xã há»™i dân sá»± được thiết lập và không má»™t xã há»™i hay má»™t chính phủ nào có thể xóa bá» hoặc “ chuyển nhượng†chúng. Các quyá»n không thể chuyển nhượng bao gồm các quyá»n tá»± do ngôn luận và thể hiện, tá»± do tín ngưỡng và nhận thức, tá»± do há»™i há»p và quyá»n được bảo há»™ bình đẳng trÆ°á»›c pháp luật. Tuy nhiên, đây chÆ°a phải là bản liệt kê đầy đủ các quyá»n mà các công dân có được trong má»™t ná»n dân chủ. Các xã há»™i dân chủ đồng thá»i thừa nhận các quyá»n dân sá»± nhÆ° quyá»n được xét xá»­ công bằng, và còn lập nên các quyá»n chủ chốt mà bất kỳ chính phủ dân chủ nào cÅ©ng phải duy trì. Vì các quyá»n này tồn tại không phụ thuá»™c vào chính phủ, do đó chúng không thể bị luật pháp bãi bá» cÅ©ng nhÆ° không phụ thuá»™c vào ý muốn nhất thá»i của Ä‘a số cá»­ tri nào đó. Ví dụ nhÆ° Ä‘iá»u bổ xung đầu tiên của Hiến pháp Hoa kỳ không Ä‘Æ°a ra quyá»n tá»± do tín ngưỡng hay tá»± to báo chí cho dân chúng. Äiá»u bổ xung đó nghiêm cấm quốc há»™i thông qua các luật vi phạm tá»›i tá»± do ngôn lụân, tá»± do tín ngưỡng và quyá»n há»™i há»p ôn hòa. Nhà sá»­ há»c, Leonard Levy đã phát biểu:“ Các cá nhân có thể trở nên tá»± do khi chính phủ của há» không tá»± do .“ Các ná»™i dung chi tiết và các thủ tục của luật pháp liên quan tá»›i quyá»n con ngÆ°á»i cần phải thay đổi tùy theo xã há»™i, nhÆ°ng tất cả các ná»n dân chủ Ä‘á»u được giao trá»ng trách trong việc xây dá»±ng má»™t cấu trúc xã há»™i lập hiến, lập pháp để bảo đảm cho các quyá»n con ngÆ°á»i đó.

NGÔN LUẬN Tá»± do ngôn luận và thể hiện là huyết mạch của bất kỳ xã há»™i dân chủ nào. Tranh luận, bá» phiếu, há»™i há»p và phản kháng, thá» phụng và bảo đảm công lý cho má»i ngÆ°á»i - tất cả những Ä‘iá»u này có được Ä‘á»u dá»±a trên sá»± tá»± do và thông suốt của ngôn luận và thông tin. Patrick Wilson, ngÆ°á»i CanaÄ‘a, sáng lập ra chÆ°Æ¡ng trình truyá»n hình Äấu tranh cho Dân chủ đã quan sát thấy:†Dân chủ là trao đổi thông tin: má»i ngÆ°á»i trao đổi vá»›i ngÆ°á»i khác vá» các vấn Ä‘á» chung của há» và gây dá»±ng nên má»™t số phận chung. TrÆ°á»›c khi con ngÆ°á»i tá»± quản được mình thì há» cần phải được tá»± do để tá»± thể hiện mình đã.†Các công dân trong thể chế dân chủ được sống vá»›i má»™t niá»m tin chắc chắn là thông qua trao đổi cởi mở vá» các tÆ° tưởng và quan Ä‘iểm, chân lý và sá»± thật sẽ được tìm thấy để chiến thắng sai lầm hay dối trá, đồng thá»i các quan Ä‘iểm hay các tÆ° tưởng khác sẽ được nhận biết giá trị rõ hÆ¡n, các vấn Ä‘á» thá»a hiệp cÅ©ng được xác định rõ ràng và khi đó con Ä‘Æ°á»ng dẫn tá»›i tiến bá»™, phát triển sẽ được khai thông. Sá»± cởi mở trong trao đổi càng lá»›n thì kết quả càng tốt đẹp. Nhà bình luận ngÆ°á»i Mỹ F.B White đã diá»…n tả Ä‘iá»u đó theo cách sau:†Báo chí trong đất nÆ°á»›c tá»± do của chúng ta được tin cậy và hữu ích cho má»i ngÆ°á»i không phải vì nó có đặc Ä‘iểm tốt đẹp nào đó mà chính vì sá»± Ä‘a dạng rất lá»›n của nó. Chừng nào càng có nhiá»u chủ thể, má»—i chủ thể Ä‘á»u theo Ä‘uổi má»™t sá»± thật riêng của há» thì chúng ta - những ngÆ°á»i dân càng có cÆ¡ há»™i đạt tá»›i chân lý và má»i vấn Ä‘á» luôn được sáng tá». Äó là sá»± an toàn của số đông.†Trái hẳn vá»›i các chế Ä‘á»™ Ä‘á»™c tài, các chính phủ dân chủ không kiểm soát, ra lệnh hay đánh giá ná»™i dung của ngôn luận viết hoặc nói. Thể chế dân chủ dá»±a trên các công dân có há»c vấn và hiểu biết mà khả năng tiếp cận của hỠđối vá»›i thông tin càng lá»›n thì càng làm cho há» có nhiá»u khả năng tham gia đầy đủ hÆ¡n vào các hoạt Ä‘á»™ng xã há»™i. Sá»± dốt nát sinh ra sá»± thá» Æ¡. Thể chế dân chủ đạt được thịnh vượng dá»±a trên sức mạnh của các công dân luôn được tắm trong các dòng tÆ° tưởng, dữ kiện, ý kiến và sá»± xét Ä‘oán má»™t cách tá»± do. NhÆ°ng chính phủ nên làm gì trong trÆ°á»ng hợp các phÆ°Æ¡ng tiện thông tin hoặc má»™t số tổ chức khác lạm dụng quyá»n tá»± do ngôn luận để tạo ra các thông tin mà theo Ä‘a số là không đúng sá»± thật, phản cảm, vô trách nhiệm hoặc Ä‘Æ¡n giản chỉ là khó chấp nhận? Nói chung, câu trả lá»i sẽ là: không làm gì cả! Ä‘Æ¡n giản chỉ là: công việc của chính phủ không phải để xá»­ lý những vấn Ä‘á» nhÆ° thế. Nói chung, phÆ°Æ¡ng thuốc cho tá»± do ngôn luận chính là ngôn luận tá»± do hÆ¡n. Äiá»u này có vẻ nghịch lý, nhÆ°ng nhân danh ngôn luận tá»± do, thể chế dân chủ đôi khi phải bảo vệ quyá»n của các cá nhân và các tổ chức khi há» tá»± cho rằng các chính sách phi dân chủ Ä‘ang đàn áp ngôn luận tá»± do. Các công dân của xã há»™i dân chủ bảo vệ các quyá»n này vá»›i má»™t niá»m tin tưởng là sá»± tranh luận cởi mở cuối cùng sẽ dẫn tá»›i sá»± thật lá»›n hÆ¡n và các hành Ä‘á»™ng của dân chúng sẽ khôn ngoan hÆ¡n so vá»›i khi ngôn luận hay sá»± bất đồng bị bóp nghẹt.

HÆ¡n thế nữa, lý do cần phải có ngôn luận tá»± do còn ở chá»— sá»± đàn áp ngôn luận tá»± do mà ta thấy đối vá»›i ai đó hôm nay sẽ có khả năng là mối Ä‘e dá»a tá»›i ngôn luận tá»± do của chính chúng ta vào ngày mai. Má»™t trong những biện luận kinh Ä‘iển cho quan Ä‘iểm này là của nhà triết há»c ngÆ°á»i Anh John Stuart Mill, ông đã chỉ ra từ năm 1859 trong luận văn “ Bàn vá» Tá»± do†rằng toàn dân bị tổn hại khi ngôn luận bị đàn áp. “ Nếu dÆ° luận là đúng, há» bị tÆ°á»›c Ä‘oạt mất cÆ¡ há»™i chuyển sá»± nhầm lẫn thành sá»± thật, nếu dÆ° luận là sai, há» mất cÆ¡ há»™i để có được nhận thức rõ ràng hÆ¡n và mất cÆ¡ há»™i nhìn nhận sá»± thật sâu sắc hÆ¡n khi được đối chiếu vá»›i sai lầm.†Hệ quả của tá»± do ngôn luận là quyá»n của nhân dân được nhóm há»p và đòi há»i má»™t cách ôn hòa chính phủ phải lắng nghe những mối bất bình của há». Không có quyá»n há»™i há»p, không có quyá»n được lắng nghe, khi đó tá»± do ngôn luận không còn giá trị nữa. Do đó, tá»± do ngôn luận coi nhÆ° là vô nghÄ©a nếu không được gắn bó mật thiết vá»›i quyá»n há»™i há»p, phản kháng và quyá»n đòi há»i thay đổi. Các chính phủ dân chủ có thể qui định má»™t cách hợp pháp vá» thá»i gian và địa Ä‘iểm của các cuá»™c tập hợp và tuần hành chính trị để duy trì hòa bình, nhÆ°ng há» cÅ©ng không thể sá»­ dụng quyá»n lá»±c để đàn áp sá»± phản kháng hoặc ngăn cản các nhóm, các tổ chức phản đối lên tiếng cho công luận nghe rõ.

Tá»° DO VÀ NIỀM TIN Tá»± do tín ngưỡng, hay nói rá»™ng hÆ¡n là tá»± do vá» nhận thức có nghÄ©a là không ai bị đòi há»i phải tin theo má»™t tôn giáo hoặc má»™t niá»m tin nào ngược lại vá»›i mong muốn của riêng há». HÆ¡n nữa, không ai bị trừng phạt hay ngược đãi bằng bất kỳ hình thức nào chỉ vì há» chá»n lá»±a má»™t tôn giáo này chứ không phải tôn giáo khác, hoặc không chá»n lá»±a má»™t tôn giáo nào cả. Nhà nÆ°á»›c dân chủ công nhận niá»m tin tôn giáo của con ngÆ°á»i là vấn Ä‘á» hết sức riêng tÆ°. Theo má»™t nghÄ©a liên quan, tá»± do tôn giáo có nghÄ©a là không má»™t ngÆ°á»i nào bị chính phủ bắt buá»™c phải chấp nhận má»™t nhà thá» hoặc má»™t niá»m tin chính thức nào cả. Trẻ em không bị bắt buá»™c phải theo há»c ở má»™t trÆ°á»ng tôn giáo và không má»™t ai bị đòi há»i phải tham dá»± các công việc tôn giáo, cầu nguyện hoặc tham gia vào các hoạt Ä‘á»™ng tôn giáo ngược vá»›i ý nguyện của há». Trải qua lịch sá»­ và truyá»n thống lâu Ä‘á»i, rất nhiá»u các quốc gia dân chủ đã thiết lập má»™t cách chính thống các nhà thá» hoặc tôn giáo vá»›i sá»± bảo trợ của nhà nÆ°á»›c. Tuy nhiên, Ä‘iá»u đó không làm giảm nhẹ trách nhiệm của các chính phủ dân chủ trong vai trò bảo vệ tá»± do cho các cá nhân mà tín ngưỡng của há» khác vá»›i tôn giáo được khuyến khích má»™t cách chính thống.

QUYỀN CÔNG DÂN: QUYỀN VÀ TRÃCH NHIỆM Các thể chế dân chủ dá»±a trên nguyên tắc là chính phủ tồn tại để phục vụ nhân dân, còn nhân dân không tồn tại để phục vụ chính phủ. Nói cách khác, nhân dân là các công dân của nhà nÆ°á»›c dân chủ chứ không phải là đối tượng của nhà nÆ°á»›c dân chủ. Khi nhà nÆ°á»›c bảo vệ những quyá»n của các công dân, thì đáp lại, các công dân cho nhà nÆ°á»›c lòng trung thành của há». DÆ°á»›i má»™t chế Ä‘á»™ Ä‘á»™c tài, nhà nÆ°á»›c tồn tại nhÆ° má»™t thá»±c thể tách rá»i xã há»™i, đòi há»i lòng trung thành và sá»± phục vụ từ những ngÆ°á»i dân của há» mà không có má»™t bổn phận tÆ°Æ¡ng xứng nào đối vá»›i dân chúng để đảm bảo có được sá»± nhất trí của ngÆ°á»i dân đối vá»›i các hành Ä‘á»™ng của há». Chẳng hạn, khi các công dân trong má»™t xã há»™i dân chủ Ä‘i bầu cá»­ là há» thá»±c thi quyá»n và trách nhiệm của hỠđể nhằm xác định ai sẽ là ngÆ°á»i thay mặt há» thá»±c hiện quản lý xã há»™i. Trái lại, trong má»™t nhà nÆ°á»›c Ä‘á»™c tài, những hoạt Ä‘á»™ng bầu cá»­ chỉ nhằm hợp pháp hóa sá»± lá»±a chá»n đã định sẵn của chế Ä‘á»™. Sá»± bầu cá»­ trong má»™t xã há»™i nhÆ° thế không dính líu gì tá»›i các quyá»n cÅ©ng nhÆ° trách nhiệm của các công dân, mà chỉ là má»™t sá»± bày tá» cưỡng bức sá»± ủng há»™ của công chúng cho chính phủ. TÆ°ng tá»±, các công dân trong má»™t xã há»™i dân chủ được tận hưởng quyá»n tham dá»± vào các tổ chức không phụ thuá»™c vào chính phủ và được tá»± do tham gia vào các hoạt Ä‘á»™ng của xã há»™i. Äồng thá»i há» cÅ©ng phải chấp nhận nghÄ©a vụ nhÆ° quyá»n tham gia đó: Tá»± tìm hiểu và há»c há»i các vấn Ä‘á» nảy sinh, biết dung hòa khi xá»­ sá»± vá»›i những ngÆ°á»i có quan Ä‘iểm trái ngược, và biết thá»a hiệp khi cần thiết để đạt được thá»a thuận. Tuy nhiên, trong má»™t nhà nÆ°á»›c Ä‘á»™c tài chỉ có rất ít hoặc không có các tổ chức hoặc các nhóm tình nguyện tÆ° nhân. Các tổ chức đó, nếu có, không đóng vai trò nhÆ° các phÆ°Æ¡ng tiện cho các cá nhân để tranh luận các vấn Ä‘á» hay thá»±c hiện các công việc riêng của há» mà há» chỉ phục vụ nhÆ° má»™t cánh tay của nhà nÆ°á»›c để bắt các đối tượng của nhà nÆ°á»›c phải phục tùng. Thá»±c hiện nghÄ©a vụ quân sá»± cho ta má»™t ví dụ khác nhau và trái ngược nhau vá» quyá»n và trách nhiệm trong các xã há»™i dân chủ và phi dân chủ. Cả hai loại xã há»™i đó Ä‘á»u yêu cầu các thanh niên tham gia nghÄ©a vụ quân sá»± trong thá»i bình. Trong nhà nÆ°á»›c Ä‘á»™c tài, sá»± bắt buá»™c này được áp đặt má»™t cách Ä‘Æ¡n phÆ°Æ¡ng. Trong nhà nÆ°á»›c dân chủ, thá»i hạn phục vụ trong quân Ä‘á»™i là má»™t nhiệm vụ mà các công dân phải thá»±c hiện thông qua luật của chính phủ do chính các công dân đó bầu ra. Trong má»i xã há»™i, việc thá»±c hiện nghÄ©a vụ quân sá»± thá»i bình có thể không được các cá nhân hoan nghênh. NhÆ°ng ngÆ°á»i lính-công dân trong má»™t xã há»™i dân chủ thá»±c hiện nghÄ©a vụ đó vá»›i má»™t nhận thức là há» Ä‘ang đảm nhiệm má»™t bổn phận mà xã há»™i của anh ta đã tá»± cam kết phải thá»±c hiện. HÆ¡n thế nữa, các thành viên trong má»™t xã há»™i dân chủ có quyá»n thá»±c hiện nghÄ©a vụ đó theo cách tập thể hoặc thay đổi bổn phận đó: giải trừ nghÄ©a vụ quân sá»± bắt buá»™c và thành lập quân Ä‘á»™i tá»± nguyện nhÆ° Hoa kỳ và má»™t số nÆ°á»›c khác đã làm; thay đổi thá»i hạn phục vụ trong quân Ä‘á»™i nhÆ° ở Äức; hoặc ở Thụy sÄ©, duy trì má»™t Ä‘á»™i ngÅ© nam giá»›i dá»± bị cho nghÄ©a vụ quân sá»± nhÆ° má»™t phần cÆ¡ bản của quyá»n công dân. Quyá»n công dân trong những ví dụ kể trên dẫn đến má»™t định nghÄ©a rá»™ng hÆ¡n vá» quyá»n và nghÄ©a vụ, bởi lẽ chúng là hai mặt đối lập của má»™t vấn Ä‘á». Việc thá»±c hiện các quyá»n của má»™t cá nhân cÅ©ng đồng thá»i là trách nhiệm của há» phải bảo vệ và nâng cao các quyá»n đó của chính há» và của ngÆ°á»i khác. Ngay cả các công dân trong các thể chế dân chủ đã được thiết lập vững mạnh cÅ©ng thÆ°á»ng hiểu sai mối quan hệ đó và thÆ°á»ng chỉ chú ý tá»›i lợi ích của các quyá»n trong khi phá»›t lá» các trách nhiệm, nghÄ©a vụ. NhÆ° nhà chính trị há»c Benjamin Barber ghi nhận:†Dân chủ thÆ°á»ng được hiểu nhÆ° là sá»± thống trị của số đông và quyá»n càng được hiểu nhÆ° sá»± sở hữu của các cá nhân và dẫn đến nhÆ° là sá»± đối lập tất yếu đối vá»›i dân chủ số đông. NhÆ°ng nhÆ° thế là hiểu sai cả vá» quyá»n lẫn dân chủ.†Chúng ta nhận thấy má»™t sá»± thật chắc chắn là khi các công dân thá»±c hiện các quyá»n cÆ¡ bản hay quyá»n không thể chuyển nhượng được - nhÆ° tá»± do ngôn luận, há»™i há»p và tôn giáo thì chính các quyá»n đó sẽ thiết lập nên các giá»›i hạn đối vá»›i má»i chính phủ được xây dá»±ng trên cÆ¡ sở dân chủ. Do đó những quyá»n cá nhân chính là bức tÆ°á»ng thành ngăn chặn sá»± lạm dụng của chính phủ hoặc bất kỳ số đông chính trị nhất thá»i nào. NhÆ°ng theo má»™t nghÄ©a khác, các quyá»n cÅ©ng nhÆ° các cá nhân con ngÆ°á»i, không hoạt Ä‘á»™ng má»™t cách cô lập. Quyá»n không phải là sá»± sở hữu riêng của cá nhân mà nó chỉ tồn tại khi nó được thừa nhận bởi các công dân khác của xã há»™i. Cá»­ tri, nhÆ° nhà triết há»c ngÆ°á»i Mỹ Sidney Hook đã diá»…n tả đó là “ ngÆ°á»i trông coi sau chót đối vá»›i sá»± tá»± do của chính há».â€. Vá»›i quan Ä‘iểm này thì chính phủ dân chủ do dân bầu và có trách nhiệm trÆ°á»›c dân không thể là kẻ đối lập vá»›i các quyá»n cá nhân mà phải là ngÆ°á»i bảo há»™ các quyá»n đó. Chính khi nâng cao các quyá»n lợi của há» mà các công dân trong má»™t thể chế dân chủ thá»±c hiện các nghÄ©a vụ và bổn phận của há». Nói rá»™ng ra thì các nghÄ©a vụ này bao gồm cả sá»± tham gia vào các hoạt Ä‘á»™ng dân chủ để đảm bảo dân chủ được thá»±c hiện. Ở mức tối thiểu, các công dân nên tá»± tìm hiểu, nghiên cứu các vấn Ä‘á» bức xúc Ä‘ang diá»…n ra trong xã há»™i của há», nhÆ° việc bá» phiếu bầu cho các vị trí lãnh đạo cao cấp sao cho sáng suốt. Và thá»±c hiện má»™t số nghÄ©a vụ khác nhÆ° tham gia Ä‘oàn há»™i thẩm trong các phiên tòa dân sá»± hoặc hình sá»± má»™t cách tá»± nguyện hoặc đôi khi tuân theo luật qui định. Cốt lõi của hành Ä‘á»™ng dân chủ là sá»± tham gia của các công dân má»™t cách tích cá»±c và tá»± do lá»±a chá»n vào trong Ä‘á»i sống công cá»™ng của cá»™ng đồng hay quốc gia của há». Nếu không duy trì được sá»± tham gia rá»™ng rãi này, dân chủ sẽ tàn lụi và trở thành đặc quyá»n cho má»™t nhóm nhỠđã được lá»±a chá»n trong các tổ chức. NhÆ°ng vá»›i sá»± cam kết tích cá»±c của các cá nhân trong toàn xã há»™i, các thể chế dân chủ có thể vượt qua các cÆ¡n bão chính trị hay kinh tế - là các vấn Ä‘á» không thể tránh khá»i đối vá»›i má»i xã há»™i, mà không phải hy sinh các quyá»n lợi và sá»± tá»± do mà hỠđã tuyên thệ gìn giữ. Sá»± tham gia tích cá»±c vào Ä‘á»i sống xã há»™i thÆ°á»ng được hiểu má»™t cách hạn hẹp nhÆ° là sá»± tranh giành các vị trí chính trị. NhÆ°ng sá»± tham gia của các công dân trong má»™t xã há»™i dân chủ mang ý nghÄ©a rá»™ng lá»›n hÆ¡n rất nhiá»u việc chỉ tham gia vào các cuá»™c tranh cá»­. Ở mức Ä‘á»™ tỉnh hoặc địa phÆ°Æ¡ng, các công dân có thể tham gia vào những việc nhÆ° há»at Ä‘á»™ng trong các ủy ban trÆ°á»ng há»c, thành lập các nhóm cá»™ng đồng hoặc kể cả giữ các vị trí lãnh đạo ở địa phÆ°Æ¡ng. Ở mức Ä‘á»™ bang, tỉnh, hoặc quốc gia, các công dân có thể đóng góp ý kiến của há» bằng cách phát biểu hoặc gá»­i văn bản tá»›i các cuá»™c tranh luận vá» các vấn Ä‘á» công cá»™ng hoặc há» có thể tham gia vào các đảng chính trị, liên Ä‘oàn lao Ä‘á»™ng hoặc các tổ chức tình nguyện. Cho dù ở mức Ä‘á»™ nào, má»™t ná»n dân chủ lành mạnh cÅ©ng dá»±a trên sá»± tham gia liên tục, công khai của số đông công dân.

Diane Ravitch đã viết:†Dân chủ là má»™t quá trình, má»™t cách thức sống và làm việc cùng nhau. Äó là má»™t quá trình luôn phát triển chứ không đứng im. Nó đòi há»i sá»± hợp tác, thá»a hiệp, và dung hòa giữa các công dân. Làm cho dân chủ được thá»±c hiện là má»™t Ä‘iá»u khó khăn chứ không dá»… dàng. Tá»± do đồng nghÄ©a vá»›i nghÄ©a vụ chứ không phải tá»± do từ nghÄ©a vụ.†Thể chế dân chủ là sá»± biểu hiện các lý tưởng vá» tá»± do và tá»± thể hiện, nhÆ°ng nó cÅ©ng là sá»± thể hiện rõ ràng vá» bản chất của loài ngÆ°á»i. Nó không đòi há»i con ngÆ°á»i phải có má»™t đạo đức toàn diện, nó chỉ đòi há»i con ngÆ°á»i phải có trách nhiệm. NhÆ° nhà thần há»c ngÆ°á»i Mỹ Reinhold Nieburh đã phát biểu:†Khả năng của con ngÆ°á»i đấu tranh cho sá»± công bằng sẽ tạo nên dân chủ, nhÆ°ng sá»± suy đồi của con ngÆ°á»i dẫn tá»›i bất công sẽ tạo nên đòi há»i tất yếu của dân chủ.â€

CÃC QUYỀN CON NGƯỜI VÀ CÃC MỤC TIÊU CHÃNH TRỊ NhÆ° má»™t nguyên lý, sá»± bảo vệ quyá»n con ngÆ°á»i được ủng há»™ ở khắp nÆ¡i: được Ä‘Æ°a vào hiến pháp của các nÆ°á»›c trên khắp thế giá»›i cÅ©ng nhÆ° được Ä‘Æ°a vào trong Hiến chÆ°Æ¡ng Liên hợp quốc hoặc trong các thá»a thuận quốc tế nhÆ° thá»a Æ°á»›c Helsinki ( há»™i nghị vá» an ninh và hợp tác châu Âu - CSCE ). NhÆ°ng việc phân biệt các loại quyá»n khác nhau của con ngÆ°á»i lại là má»™t vấn Ä‘á» khác. Gần đây, có má»™t xu thế, đặc biệt lÆ°u hành trong các tổ chức quốc tế, là mở rá»™ng các quyá»n cÆ¡ bản của con ngÆ°á»i. Từ các tá»± do cÆ¡ bản vá» ngôn luận và đối xá»­ bình đẳng trÆ°á»›c pháp luật, các tổ chức đó bổ xung thêm các quyá»n có việc làm, quyá»n được hưởng giáo dục, quyá»n có tính văn hóa riêng hay quốc tịch và có Ä‘iá»u kiện sống thích hợp. Các Ä‘á» nghị đó Ä‘á»u là những nguyện vá»ng có ý nghÄ©a, nhÆ°ng khi những yêu cầu nhÆ° thế trở thành quyá»n sẽ có nguy cÆ¡ làm giảm giá trị ý nghÄ©a của các quyá»n cÆ¡ bản của ngÆ°á»i công dân, của con ngÆ°á»i . HÆ¡n nữa, chúng làm giảm Ä‘i sá»± phân biệt giữa các quyá»n mà má»i cá nhân Ä‘á»u có và cÅ©ng làm sao nhãng mục tiêu mà má»i cá nhân, má»i tổ chức, má»i chính phủ quyết tâm phấn đấu để đạt được. Äể bảo vệ các quyá»n không thể chuyển nhượng được, nhÆ° quyá»n tá»± do ngôn luận, các chính phủ phải biết kiá»m chế bằng cách tá»± giá»›i hạn các hành Ä‘á»™ng của mình. Trong khi để khuyến khích giáo dục, phát triển y tế và đảm bảo công ăn việc làm lại đòi há»i chính phủ Ä‘iá»u ngược lại: chính phủ phải tích cá»±c tham gia trong việc thúc đẩy má»™t số chính sách và chÆ°Æ¡ng trình xã há»™i. Sá»± chăm sóc đầy đủ vá» sức khá»e và các cÆ¡ há»™i giáo dục phải là quyá»n lợi Ä‘Æ°Æ¡ng nhiên của má»i trẻ em. NhÆ°ng Ä‘iá»u đáng buồn là trên thá»±c tế không phải nhÆ° vậy, và khả năng của má»—i xã há»™i để đạt được mục tiêu này cÅ©ng rất khác nhau. Tuy nhiên, trong khi mong muốn biến tất cả má»i khát vá»ng của loài ngÆ°á»i trở thành quyá»n của con ngÆ°á»i, vô hình chung các chính phủ Ä‘ang có nguy cÆ¡ làm tăng thêm chủ nghÄ©a hoài nghi và mang lại sá»± coi nhẹ đối vá»›i tất cả các quyá»n của con ngÆ°á»i.

CÃC QUYỀN CÆ  BẢN CỦA CON NGƯỜI - - Tá»± do ngôn luận, thể hiện và tá»± do báo chí. - - Tá»± do tôn giáo. - - Tá»± do há»™i há»p và lập há»™i. - - Quyá»n được bảo vệ bình đẳng trÆ°á»›c pháp luật. - - Quyá»n được tố tụng đúng đắn và xét xá»­ công bằng. XIN TRÃCH ÄÄ‚NG LẠI BẢN DỊCH CỦA BS Há»’NG SÆ N NHƯ LÀ MỘT CÃCH ÄỂ TRÂN TRỌNG VÀ THƯƠNG NHỚ ÄẾN BS ÄANG BI CÔNG SẢN BỎ TÙ VÔ TỘI VẠ.

-- Nguyen-Viet-Nam (tosu_cs@yahoo.com), December 05, 2003.

-- Con Ho Dam Tac - Nong Duc Manh (Con_Ho_Dam_Tac@hn.vnn.vn), December 07, 2003.


THÀNH CÔNG CỦA TUỔI TRẺ HẢI NGOẠI & TƯƠNG LAI DÂN CHỦ HOà VIỆT NAM với Prof. NGUYỄN XUÂN VINH
============================================

The success of the youth overseas and the future of the democratization of VN Prof. NGUYEN XUAN VINH The writer described the successes of the second Viet generation overseas, with such young and famous profiles as: - Duong Nguyet Anh: the author of thermobaric bomb having been used in the 2001 war against the Taliban in Afghanistan. She was described by Journalist Robert Little of the Baltimore Sun of her task as a female scientist who helped the Naval Surface Warfare Center at Indian Head, Maryland successfully manufacture the thermobaric bomb which is very effective in destroying the enemy's troops hiding deeply inside the tunnels under a mountain. - Engineer Doan Chinh Trung: Right now is one of the vice chairmen of Micron Corporation in Boise, Idaho. He has been recognized with 132 invention licences. - Dr. Nghiem Dai Dao, professor at a medical university in Pennsylvania who invented a new technique of planting surgery of pancreas for Type I diabetics. He also has had published nearly 200 studies in medical research journals in North America. - Dr. Trinh Duc Phuong, a specialist in contagious diseases, who has been in four consecutive years, got the selection from the colleagues of the branch as an excellent doctor. - Dr. Truong Dung, a famous researcher of Parkinson disease, who conducts his research in a laboratory at Long Beach, California, has been visited for examination by numerous patients from abroad. - Mr. Tran Nhu Hoang, a honor graduate from the American Air Forces Academy at Colorado Springs, who was reminded by President Bill Clinton in an international speech as a special example of success of Vietnamese refugees. Later, he got the Rhodes Scholarship which is a famous grant, to be trained in England before returning to the U.S. to study and graduate as a medical doctor from Harvard University. -Miss Nguyen Thi Cam Van, second in the graduated examination of a class of 737 students of the Navy Officers Training Academy in Annapolis. - Airforce Major Pham Hoang Thu, an instructor of the supersonic jet F-16. - Astronaut Trinh Huu Chau (Eugene H. Trinh), a physicist who flew in a Shuttle spacecraft in 1995. - Dr. Cai Van Khiem, Chief Division Technologist of Hugues Aircraft Company, who got many invention licences of practical manufacturing. - Prof. Nguyen Huu Xuong - University of California in San Diego, the inventor of Xuong Machine which has been recognized by the National Institutes of Health as a national source of research. - Madame Hoang Thuy Quan, a Vietnamese woman first appointed as financial director for the Metropolitan of Montreal, with budget to 3 billion Canadian dollars. - Dr. Dinh Phung Viet, Law Professor at the famous Law School of Georgetown University, last year was submitted by President George W. Bush to the Congress to be appointed as Deputy Secretary of Justice... The list is too long to continue. On my part, though I have been 72 years old, I still think of our country. Recently - together with three other Viet patriots whose names are: Pham Ngoc Luy, Phan Quang Tue, and Ngo Duc Diem - we made efforts to study the constitutions and political regimes of typical progressive nations in the world, to come up with a Declaration called "Vietnam Democracy Declaration, 2002" which will be publicly announced in the near future. The purpose of this declaration is to help turn Vietnam into a democratic nation, with Liberty and Happiness for the people.

---------------

Sá»± Thành Công của Giá»›i Trẻ Việt Nam trên NÆ°á»›c NgÆ°á»i và Má»™t TÆ°Æ¡ng Lai Dân Chủ cho Quê HÆ°Æ¡ng Toàn Phong Nguyá»…n Xuân Vinh LTS. Chúng tôi đặc biệt giá»›i thiệu bài nói chuyện của giáo sÆ° Toàn Phong Nguyá»…n Xuân Vinh tại Äêm Không Gian Há»™i Ngá»™ ngày 28 tháng 9, năm 2002 tại Portland của Há»™i Không Quân VNCH Oregon và Tây Nam Washington. Má»›i đây, trong má»™t bài phá»ng vấn tôi của Nguyệt San Văn Há»c Khởi Hành, nhà văn Viên Linh là chủ nhiệm tá» báo đã viết: "Từ năm 1975 Toàn Phong bắt đầu viết văn trở lại để đóng góp vào ná»n văn há»c Việt Nam ở hải ngoại". Từ năm 1975 tôi viết văn trở lại vì đã có ngÆ°á»i Ä‘á»c. TrÆ°á»›c đó, ngoài những tài liệu khoa há»c, để nghiên cứu hay giảng dậy tôi viết bằng tiếng Anh hay tiếng Pháp, và có vài bài được dịch ra Nga ngữ, tôi có viết mấy bài nói vá» tinh thần chiến đấu anh dÅ©ng chống cá»™ng sản của Quân Lá»±c Việt Nam Cá»™ng Hòa đăng trên báo Denver Post ở Colorado, nhÆ°ng đó là những bài viết cho Ä‘á»™c giả Hoa Kỳ. Từ dạo đó, Ä‘iá»u tôi vẫn tha thiết viết được là viết bằng tiếng Việt mến yêu tôi đã được nghe từ khi má»›i ra Ä‘á»i, và viết cho thế hệ trẻ của chúng ta Ä‘á»c. Khi chúng ta bÆ°á»›c vào thiên niên ká»· 2000 thì má»™t phần tÆ° thế ká»· cÅ©ng đã trôi qua kể từ ngày ngÆ°á»i Việt ào ạt rá»i nÆ°á»›c ra Ä‘i. Má»™t phần tÆ° thế ká»· này cÅ©ng đã Ä‘Æ°a lại cho cá»™ng đồng ngÆ°á»i Việt ở hải ngoại má»™t thế hệ má»›i. Chúng ta ai cÅ©ng biết là giá»›i trẻ Việt ở hải ngoại đã đạt được những thành tích xuất sắc trong má»i ngành. NhÆ°ng có Ä‘iá»u đáng tiếc là những tin thành công của ngÆ°á»i mình thÆ°á»ng đến vá»›i chúng ta rất thÆ°a thá»›t, và chỉ qua những bài báo tiếng Việt, phổ biến trong cá»™ng đồng. Má»™t đôi khi ta Ä‘á»c được những tin tức này trên báo Mỹ hay được nhìn thấy trên những đài truyá»n hình. Cho đến nay những trÆ°á»ng hợp nhÆ° thế này cÅ©ng còn hiếm hoi và tôi nghÄ© những ngÆ°á»i làm trong ngành truyá»n thông, nếu gặp dịp thì nên phổ biến nhanh chóng những tin tức thành công của thế hệ trẻ để gây phấn khởi trong lòng má»i ngÆ°á»i. Tin má»›i nhất trong năm 2002 là má»™t bài viết của ký giả Robert Little của báo The Baltimore Sun vá» nữ khoa há»c gia DÆ°Æ¡ng Nguyệt Ãnh đã giúp cho Naval Surface Warfare Center ở Indian Head, Maryland chế tạo thành công bom nổ "nhiệt áp" (thermobaric) rất công hiệu để diêït trừ địch quân ẩn sâu trong lòng núi. Bài báo đã được dịch ra tiếng Việt và phổ biến rá»™ng rãi trong cá»™ng đồng ngÆ°á»i Việt ở hải ngoại. Cùng má»™t lúc hai bản tiếng Anh và tiếng Việt cÅ©ng được tung ra trên mạng lÆ°á»›i Ä‘iện toán toàn cầu. Từ mÆ°á»i năm nay, thế hệ thứ hai của những ngÆ°á»i Việt di cÆ° đã bắt đầu đóng góp hữu hiệu vào đất nÆ°á»›c này và những thành quả của các bạn phải được giá»›i thiệu vá»›i má»i ngÆ°á»i, trÆ°á»›c hết trên báo chí tiêùng Việt, và nếu có những trÆ°á»ng hợp thật xuất sắc nhÆ° vá»›i khoa há»c gia DÆ°Æ¡ng Nguyệt Ãnh thì chính ngÆ°á»i mình phải chuyển tin tá»›i giá»›i truyá»n thông Anh ngữ má»›i phải. p> Những cá»™ng đồng à châu khác nhÆ° cá»™ng đồng Trung Hoa há» thÆ°á»ng làm nhÆ° thế để giá»›i thiệu sá»± thành công của sắc dân há» trên toàn quốc. CÅ©ng vì vậy mà tiếng nói của hỠđược chính quyá»n lắng nghe nhiá»u hÆ¡n so vá»›i các cá»™ng đồng gốc à châu khác. Tháng 7 năm 2000, nhân dịp Äại Há»™i Võ Bị Hải Ngoại kỳ thứ 12 ở Orange County, California, Ä‘oàn Thanh Thiếu Niên Äa Hiệu gồm có các con và cháu của những Cá»±u SVSQ TrÆ°á»ng Võ Bị Quốc Gia Việt Nam được chính thức giá»›i thiệu ở đại há»™i và trên toàn cầu. Tôi có vinh dá»± được anh Tổng Há»™i Trưởng Trần Văn ThÆ° và cháu Trần Quốc DÅ©ng là Tổng Äoàn Trưởng Thanh Thiếu Niên Äa Hiệu má»i vỠđể ngá» lá»i vá»›i thế hệ thứ hai của Võ Bị. Từ nhiá»u năm nay tôi đã viết vá» những thành công của giá»›i trẻ Việt và cÅ©ng đã nhiá»u lần nói chuyện vá»›i các bạn ở khắp nÆ¡i, nhÆ°ng đây là lần đầu tiên tôi tiếp xúc vá»›i má»™t thế hệ đồng nhất mang dòng máu kiên cÆ°á»ng và anh dÅ©ng của ông cha, những sinh viên đã theo tiếng gá»i của non sông nhập ngÅ© để được huấn luyện thành những sÄ© quan tài danh của đất nÆ°á»›c. Các cháu mang sứ mạng nối tiếp truyá»n thống Võ Bị, gây tình thân ái trong đại gia đình, luyện tài năng để đóng góp hữu hiệu vào xã há»™i má»›i, nhÆ°ng cÅ©ng không quên cá»™i nguồn, nghe theo lá»i phụ mẫu và huynh trưởng để gìn giữ những truyá»n thống cao đẹp của đất nÆ°á»›c. Gặp các bạn trẻ ở đại há»™i, các cháu trẻ thì còn Ä‘ang theo há»c ở các đại há»c, các anh chị lá»›n hÆ¡n nay đã là những công dân lá»—i lạc ở má»i ngành, là các bác sÄ©, kỹ sÆ°, luật gia hay ở trong thÆ°Æ¡ng trÆ°á»ng, những cháu ở trong quân Ä‘á»™i cả ba ngành hải, lục và không quân nếu mặc quân phục tá»›i dá»± tôi đã nhìn thấy thấp thoáng những cấp hiệu thiếu tá hay đôi khi là trung tá, lòng tôi thấy rá»™n ràng má»™t niá»m vui khôn tả. Bài nói chuyện tôi đã viết sẵn, nhÆ°ng Ä‘oạn khuyên các em cố gắng há»c há»i ở há»c Ä‘Æ°á»ng và ở trÆ°á»ng Ä‘á»i cho theo kịp bằng ngÆ°á»i, tôi đã bá» Ä‘i vì thấy là những lá»i khuyên này thá»±c sá»± không cần thiết. Sá»± thành công của các cháu, nhÆ° tôi đã nhìn thấy, thật đã làm vinh dá»± cho ngÆ°á»i đồng hÆ°Æ¡ng vì đã là những tấm gÆ°Æ¡ng sáng trên miá»n đất má»›i. Äể bù lại tôi đã nói nhiá»u vá» sá»± cần thiết nối vòng tay lá»›n để xây dá»±ng nên má»™t cá»™ng đồng Việt lá»›n mạnh ở hải ngoại vì các em đã bắt tay vào việc, đã bắt đầu tiếp nhận trách vụ lãnh đạo cá»™ng đồng được chuyển từ ông cha tá»›i thế hệ sau. Dù biết má»™t số trong các cháu hiện diện có nhiá»u ngÆ°á»i sinh ra trên đất nÆ°á»›c này, đã nói thông thạo Anh ngữ hÆ¡n là tiếng mẹ đẻ, nhÆ°ng tôi đã nói vá»›i các cháu bằng tiếng Việt mến yêu, và khi nhìn thấy trong há»™i trÆ°á»ng những cặp mắt sáng ngá»i theo dõi từng chữ, từng câu tôi nói, tôi đã thá»±c sá»± nhìn thấy tÆ°Æ¡ng lai sáng lạn của cá»™ng đồng ngÆ°á»i Việt ở hải ngoại, và sau đây nếu các cháu làm tiếp sứ mạng còn dang giở của ông cha là tìm má»i cách để Ä‘Æ°a lại dân chủ, tá»± do và phú cÆ°á»ng cho quê hÆ°Æ¡ng xÆ°a thì tôi cÅ©ng đã nhìn thấy má»™t viá»…n tượng tốt đẹp cho hÆ¡n bẩy mÆ°Æ¡i triệu ngÆ°á»i còn sống trên giải đất Việt Nam. Nếu ai nhìn vào bất kỳ má»™t sá»± phát triển nào trên giải đất Hoa Kỳ cÅ©ng phải công nhận rằng có sá»± đóng góp của ngÆ°á»i dân gốc Việt. Lãy má»™t thí dụ là theo Bá»™ ThÆ°Æ¡ng Mại thì có hÆ¡n 300 ngÆ°á»i Mỹ gốc Việt đã có ít ra là 3 bằng sáng chế cho má»—i ngÆ°á»i. Riêng kỹ sÆ° Äoàn Chính Trung, hiện nay là má»™t trong những phó chủ tịch của Micron Corporation ở tỉnh Boise, tiểu bang Idaho, đã được cấp 132 bằng sáng chế. NgÆ°á»i Việt Nam đặc biệt là xuất sắc trong những ngành kỹ thuật và khoa há»c bao gồm cả y, nha và dược há»c. Trong số hàng trăm trÆ°á»ng y khoa ở khắp má»i nÆ¡i, nếu chỉ kể những trÆ°á»ng thật nổi tiếng nhÆ° ở những đại há»c Harvard, Yale, Johns Hopkins ở miá»n Äông và Michigan, Chicago, Northwestern ở miá»n Trung Tây . . . cho tá»›i những trÆ°á»ng ở miá»n Tây nhÆ° Stanford và những đại há»c của California ở San Francisco, Los Angeles . . . thì ở nÆ¡i nào ngÆ°á»i ta cÅ©ng thấy những sinh viên Việt Nam mặc áo trắng chuyên cần theo há»c những lá»›p ở giảng Ä‘Æ°á»ng hay theo thầy tập sá»± ở các bệnh viện và nhiá»u ngÆ°á»i đã tốt nghiệp ở khoảng đầu lá»›p khi ra trÆ°á»ng. Theo má»™t Æ°á»›c lượng thật dè dặt thì hiện nay ở Hoa Kỳ cứ má»—i má»™t ngàn ngÆ°á»i chúng ta lại có 4 bác sÄ©. Nói chung cho toàn thể đất nÆ°á»›c thì tá»· lệ này chỉ có được ở những vùng thật trù phú. Nhiá»u bác sÄ©, ở lá»›p đàn em và con cháu sau này, cÅ©ng đã trở thành giáo sÆ° y khoa ở những đại há»c danh tiếng nhÆ° những vị thầy tiá»n bối khi xÆ°a. Má»™t trong những ngÆ°á»i nổi tiếng là bác sÄ© Nghiêm Äạo Äại, giáo sÆ° tại trÆ°á»ng đại há»c y khoa ở Pennsylvania và là ngÆ°á»i đã Ä‘Æ°a ra má»™t phẫu thuật tân kỳ khi ghép tụy tạng cho những ngÆ°á»i mắc bệnh tiểu Ä‘Æ°á»ng loại I. Ông cÅ©ng đã đăng gần hai trăm bài khảo cứu trên những báo y khoa ở Bắc Mỹ. Trên má»™t tá» báo y há»c ở miá»n Hoa Thịnh Äốn, hàng năm có đăng má»™t danh sách các bác sÄ© Æ°u hạng do chính các bạn đồng nghiệp chá»n lá»±a. Äá»c trên tập san ta có thể thấy trong bốn năm liá»n tên bác sÄ© Trịnh Äức PhÆ°Æ¡ng trong bá»™ môn y khoa truyá»n nhiá»…m. Má»™t ngươì em trai của bác sÄ© cÅ©ng là giáo sÆ° y khoa ở đại Há»c Johns Hopkins. Ở thành phố Long Beach thuá»™c tiểu bang California, khi tá»›i thăm bệnh viện và phòng khảo cứu vá» chứng bệnh Parkinson của hệ thần kinh của bác sÄ© TrÆ°Æ¡ng DÅ©ng chúng ta có thể gặp nhiá»u bệnh nhân đã vì nghe tiếng ông mà từ nÆ°á»›c ngoài tá»›i xin chữa chạy. Cách đây hÆ¡n ná»­a thế ká»·, khi chúng ta còn sống êm Ä‘á»m ở nÆ°á»›c nhà thì ngoại trừ ở thành phố Sàigòn là má»™t nÆ¡i đô thị rá»™n rịp, còn ở các tỉnh khác từ Nam chí Bắc thì chiếc xe đạp hai bánh là phÆ°Æ¡ng tiện di chuyển thông thÆ°á»ng của má»i ngÆ°á»i. Vậy mà giỠđây, thế hệ trẻ Việt Nam khi gia nhập quân Ä‘á»™i Hoa Kỳ đã không ngần ngại chấp nhận những thá»­ thách tập luyện tân kỳ nhÆ° lái những phi cÆ¡ phản lá»±c siêu thanh. Má»™t bạn trẻ đã được Tổng Thống Hoa Kỳ W. J. Clinton nhắc đến trong má»™t bài diá»…n văn quốc tế nhÆ° là má»™t tấm gÆ°Æ¡ng thành công đặc sắc của ngÆ°á»i Việt di cÆ° là anh Trần NhÆ° Hoàng, ngÆ°á»i đã tốt nghiệp thủ khoa từ TrÆ°á»ng Võ Bị Không Quân Hoa Kỳ á» Colorado Springs. Sau này, anh lại được há»c bổng Rhodes là má»™t há»c bổng thật danh tiếng để Ä‘i tu nghiệp ở Anh Quốc trÆ°á»›c khi trở vá» theo há»c và tốt nghiệp bác sÄ© y khoa tại đại há»c Harvard. Bây giá» anh là má»™t bác sÄ© không quân chuyên vá» giải phẫu vi ti, phục vụ ở San Antonio, Texas cùng vá»›i ngÆ°á»i vợ hiá»n cÅ©ng là má»™t bác sÄ© y khoa. Vào năm 1999, những ai coi tin tức truyá»n hình toàn quốc vá» lá»… mãn khóa tại TrÆ°á»ng SÄ© Quan Hải Quân Hoa Kỳ ở Annapolis Ä‘á»u được thấy má»™t thiếu nữ Việt Nam là cô Nguyá»…n Thị Cẩm Vân đậu à khoa ở má»™t lá»›p có tá»›i 737 sinh viên sÄ© quan, cả nam lẫn nữ. Qua những buổi nói chuyện ở nhiá»u nÆ¡i, tôi đã gặp nhiá»u ngươì gốc Việt là những sÄ© quan cao cấp trong quân Ä‘á»™i, có ngÆ°á»i là bác sÄ© đại tá quân y chỉ huy má»™t hệ thống bệnh viện ở cả má»™t vùng rá»™ng lá»›n. Thế hệ trẻ hÆ¡n có ngÆ°á»i đã lên tá»›i cấp bậc trung tá và cÅ©ng đã có nhiá»u ngÆ°á»i từng tham dá»± chiến cuá»™c Vùng Vịnh ở Trung Äông. Má»™t trong những sÄ© quan trẻ tôi đã gặp và há»i chuyện là thiếu tá không quân Phạm Hoàng ThÆ°, má»™t huấn luyện viên trên phản lá»±c cÆ¡ siêu thanh F-16. CÅ©ng nhÆ° tôi đã từng đào tạo nhiá»u kỹ sÆ° chế tạo phi cÆ¡, anh đã là ngÆ°á»i huấn luyện những phi công xá»­ dụng và nhÆ° thế cả hai thế hệ chúng tôi Ä‘á»u đã đóng góp hữu hiêïu vào sá»± phát triển của đất nÆ°á»›c tạm dung này. Cá»™ng đồng ngÆ°á»i Việt cÅ©ng đã có ngÆ°á»i đại diện trong hàng ngÅ© những phi hành gia không gian. Äó là tiến sÄ© Trịnh Hữu Châu, tên Mỹ là Eugene H. Trinh , má»™t nhà vật lý há»c lá»—i lạc ở tuổi năm mÆ°Æ¡i, và là ngÆ°á»i đã được bay vào không gian bao la trên con thuyá»n con thoi vào đầu tháng bẩy năm 1995. Ở các hãng kỹ nghệ tÆ° cÅ©ng có nhiá»u ngÆ°á»i đạt được những thành tích đặc sắc. Chúng ta có thể kể trÆ°á»ng hợp của tiến sÄ© Cai Văn Khiêm. Vá»›i nhiá»u bằng phát minh thá»±c dụng, anh đã là kỹ sÆ° trẻ nhất đạt tá»›i Ä‘iạ vị là Chief Division Technologist của Hugues Aircraft Company . Những thành công của ngÆ°á»i Việt không phải chỉ được biết đến trong giá»›i hạn cá»™ng đồng chúng ta mà thôi, mà tuy rằng còn thÆ°a thá»›t, đôi khi cÅ©ng đã được giá»›i thiệu đến đại chúng Hoa Kỳ qua những cÆ¡ quan truyá»n thông quốc gia. Ở Äại Há»c California ở San Diego, má»™t chiếc máy do giáo sÆ° Nguyá»…n Hữu XÆ°Æ¡ng chế tạo đã được National Institutes of Health (NIH) công nhận là má»™t nguồn khảo cứu quốc gia. Vá»›i sá»± tài trợ để duy trì và Ä‘iá»u hành của NIH, chiếc máy mà các nhà khảo cứu sinh hóa há»c, phải ghi tên để đợi đến lượt được xá»­ dụng, gá»i là XÆ°Æ¡ng Machine, đã giúp rất nhiá»u cho sá»± nghiên cứu các tế bào liên hệ đến ung thÆ°. Ở Gia Nã Äại, bà Hoàng Thiếu Quân đã là ngÆ°á»i phụ nữ đầu tiên được bổ nhiệm làm Giám Äốc Tài Chánh cho Thành Phố Montréal, vá»›i ngân sách hàng năm lên tá»›i ba tá»· Gia kim. Má»™t tin tức nữa mà tôi đã được Ä‘á»c trong má»™t đặc san ká»· niệm lá»… vá» hÆ°u trí của giáo sÆ° Lê Thành Trai của Äại Há»c Notre Dame ở South Bend, Indiana, là bà đã là phụ nữ đầu tiên được vào chính ngạch tại TrÆ°á»ng Luật Khoa.

Trong suốt hai mÆ°Æ¡i năm, cho tá»›i ngày giáo sÆ° Trai nghỉ hÆ°u vào năm 1997, bà đã là ngÆ°á»i Ä‘á»™c nhất phụ trách dậy môn Luật ThÆ°Æ¡ng Mại, ngoài những phần chuyên môn khác, và nhÆ° vậy tất cả các sinh viên luật tốt nghiệp trong khoảng thá»i gian đó Ä‘á»u đã thụ huấn bà. Trong ngành luật pháp, nhiá»u ngÆ°á»i gốc Việt, cả phái nam lẫn phái nữ, đã được bổ nhiệm vào chức vụ thẩm phán. Má»™t vị chánh án trẻ tuổi là ông Thắng Nguyá»…n Barrett cÅ©ng đã tá»›i Portland năm ngoái để làm diá»…n giả danh dá»± trong ngày Lá»… Phát Thưởng của Há»™i Khuyến Há»c Việt Nam của Oregon. NhÆ°ng ngÆ°á»i lá»—i lạc nhất phải là tiến sÄ© Äinh Phụng Việt, là giáo sÆ° ở trÆ°á»ng luật khoa danh tiếng của đại há»c Georgetown, và cách đây hÆ¡n má»™t năm, khi má»›i ba mÆ°Æ¡i hai tuổi mà ông đã được Tổng Thống George W. Bush Ä‘á» nghị vá»›i Quốc Há»™i Hoa Kỳ để được bổ nhiệm giữ chức vụ thứ trưởng Bá»™ TÆ° Pháp. Má»›i tuần lá»… trÆ°á»›c đây, vào ngày 18 tháng 9, năm 2002, Ä‘á»™c giả tiếng Anh có thể Ä‘á»c được trên nhật báo Los Angeles Times bài viết của ký giả Eric Lichtblau nhiệt liệt ca tụng ông Äinh Việt là ngÆ°á»i đã dá»±a vào hiếùn pháp Hoa Kỳ để viết tài liệu cho Bá»™ TÆ° Pháp có thể chứng quyết và cho phép những cÆ¡ quan công quyá»n được những quyá»n hạn rá»™ng rãi để lÆ°u giữ và thẩm vấn những ngÆ°á»i tình nghi làm lÅ©ng Ä‘oạn ná»n an ninh quốc gia. Trong bài báo, tác giả Ä‘Æ°a ra ý kiến là ông Äinh Việt có thể là ngÆ°á»i gốc à châu đầu tiên sau này có thể được Ä‘á» nghị vào trong Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ. Chúng ta có thể nói là giỠđây nếu ngÆ°á»i Mỹ khi Ä‘i phi cÆ¡, có bá»›t lo âu hÆ¡n vá» nạn không tặc, khủng bố, chính là nhỠở những bảng phân tách hiến pháp của thứ trưởng Äinh Việt đã giúp cho cÆ¡ quan FBI quyá»n hạn rá»™ng rãi hÆ¡n để khám phá những tồ chức khủng bố Ä‘ang hoạt Ä‘á»™ng trên ná»™i địa Hoa Kỳ. Sau khi nhận xét những thành công của ngÆ°á»i Việt di dân trên đất nÆ°á»›c này, chúng ta có thể tá»± hào mà nói rằng, cả hai thế hệ, những ngÆ°á»i Việt Nam Ä‘i tiên phong trong cuá»™c di cÆ° sang nÆ°á»›c ngÆ°á»i, và thế hệ thứ hai, con em của chúng ta, chúng ta Ä‘á»u đã có những đóng góp xứng đáng vào đất nÆ°á»›c trú ngu. Câu há»i thÆ°á»ng hay được đặt ra, và nhiá»u khi để tìm ra câu trả lá»i, chúng ta vẫn thấy canh cánh bên lòng là:"sau khi đã ổn định được Ä‘á»i sống trên nÆ°á»›c ngÆ°á»i, chúng ta cần làm gì và phải làm thế nào để giúp cho quê hÆ°Æ¡ng xÆ°a?" * * * Từ thuở còn xanh mái đầu, tôi đã nặng tình dân tá»™c. Tuy ná»­a cuá»™c dá»i sống xa quê hÆ°Æ¡ng mà lúc nào tôi cÅ©ng thấy nhÆ° gắn bó liá»n vá»›i đất nÆ°á»›c. CÅ©ng vì vậy mà ngày nào đất nÆ°á»›c còn lầm than, chÆ°a được thanh bình, tá»± do, thì lòng tôi vẫn chÆ°a toại nguyện. NhÆ° toàn thể qúy vị, nhÆ° má»i ngÆ°á»i quốc gia, tôi mong má»i thế hệ mình có ngày được thấy đất nÆ°á»›c thoát được ách cá»™ng sản, quê hÆ°Æ¡ng mở há»™i, tiếng sáo diá»u lại nghe êm dịu trên thôn xóm nhÆ° Ä‘á»™ nào. NhÆ°ng nếu má»™ng không thành thì ý nguyện quang phục quê hÆ°Æ¡ng phải được thế hệ trẻ tiếp nối. Khôùi ngÆ°á»i Việt ở hải ngoại, và đặc biệt là các bạn trẻ, Ä‘á»i thứ hai của chúng ta, hiện nay sống ở khắp má»i nÆ¡i trên mặt địa cầu, và là công dân của những nÆ°á»›c cÆ° ngụ. NhÆ°ng các bạn vẫn có thể trung thành vá»›i xứ sở trú quán của mình và cùng má»™t lúc làm được Ä‘iá»u hữu ích cho quê hÆ°Æ¡ng của ông cha khi xÆ°a bằng cách dùng má»i cách để tranh đấu cho sá»± thá»±c hiện má»™t ná»n dân chủ thá»±c sá»± cho Việt Nam. Không riêng gì chúng ta, mà những nhà lãnh đạo và những ngÆ°á»i làm luật pháp ở những nÆ°á»›c tá»± do và dân chủ trên thế giá»›i cÅ©ng lÆ°u tâm tá»›i vấn Ä‘á» này. Má»›i cách đây 12 ngày, vào những ngày 16 và 17 tháng 9, năm 2002, Há»™i Nghị của những nÆ°á»›c Âu châu vá» Äông Nam à sau khi há»p tại Quốc Há»™i Âu châu ở Bruxelles, Bỉ Quốc, đã ra quyết định chung cuá»™c và trong đó đã nhận định rằng Việt Nam Ä‘i theo má»™t hệ thống Ä‘á»™c đảng và Äảng cá»™ng sản đã kiểm soát tuyệt đối má»i phÆ°Æ¡ng diện chính trị, kinh tế, và cuá»™c sống của má»i ngÆ°á»i, đồng thá»i tÆ°á»›c Ä‘oạt những quyá»n căn bản của ngÆ°á»i dân. Quốc Há»™i Âu châu cÅ©ng đã khuyến cáo chính phủ cá»™ng sản Việt Nam phải thay đổi và Ä‘á» nghị những chính phủ thành viên của há» dùng những biện pháp thích nghi để trừng phạt nếu lá»i khuyên không được đáp ứng. Từ thuở bình minh của nhân loại, dân tá»™c Việt đã hãnh diện góp mặt và kiên cÆ°á»ng tồn tại vá»›i má»i dân tá»™c khắp năm châu. Ở tất cả má»i quốc gia, dù là Bắc hay Nam Mỹ, Âu châu hay Phi châu, ở Trung Äông hay Äông à và Thái Bình DÆ°Æ¡ng, dẫu mức Ä‘á»™ dân chủ có khác nhau, quyá»n tá»± do cá nhân có khác biệt và nhịp Ä‘á»™ phát triển kinh tế có không đồng Ä‘á»u, nhÆ°ng nói chung thì dân chủ pháp trị, tÆ° do cá nhân và kinh tế thị trÆ°á»ng là hÆ°á»›ng Ä‘i chung mà nhân loại đã chá»n từ hậu bán thế ká»· vừa qua và tiếp tục theo Ä‘uổi trong thiên niên ká»· má»›i. Vậy mà Äảng cá»™ng sản Việt Nam đả chá»n con Ä‘Æ°á»ng ngược vá»›i hÆ°á»›ng Ä‘i chung của thế giá»›i, phản lại trào lÆ°u tiến hoá của nhân loại. Cách đây ná»­a thế kỳ, thế hệ thanh niên chúng tôi, những ngÆ°á»i sinh vào những năm ba mÆ°Æ¡i và bốn mÆ°Æ¡i, và nay đã vào lứa tuổi sáu mÆ°Æ¡i và bẩy mÆ°Æ¡i, chúng tôi không có ngÆ°á»i hÆ°á»›ng dẫn, và nhiá»u ngÆ°á»i đã bị cá»™ng sản Việt Nam dùng chiêu bài "Kháng chiến chống Pháp dành Äá»™c Lập" để làm lạc hÆ°á»›ng Ä‘i. GiỠđây, bÆ°á»›c vào má»™t thiên niên ká»· má»›i, nhìn được những gÆ°Æ¡ng thành công của các nÆ°á»›c cÅ©ng bị đô há»™ nhÆ° chúng ta, mà nay hỠđã dành Ä‘uợc Ä‘á»™c lập, phục hÆ°ng được ná»n kinh tế quốc gia, chúng ta phải tránh những lầm lá»—i trÆ°á»›c đây và quyết tâm khuyến khích các con em theo con Ä‘Æ°á»ng chính nghÄ©a Ä‘Æ°a lại dân chủ và thịnh vượng cho quê hÆ°Æ¡ng xÆ°a. Riêng cá nhân tôi, vì là ngÆ°á»i dân gốc Việt, và luôn luôn mong cho quê hÆ°Æ¡ng xÆ°a thoát khá»i cảnh tối tăm ngục tù dÆ°á»›i sá»± lãnh đạo của Äảng cá»™ng sản, nên dù đã tá»›i tuổi có thể tìm lấy thú thanh nhàn cho mình, tôi cÅ©ng không thể nào rÅ© sạch nợ tang bồng, và từ ná»­a năm qua, tôi đã cùng vá»›i má»™t nhóm thân hữu cùng chung má»™t Æ°á»›c nguyện, nghiên cứu những hiến pháp và thể chế của những nÆ°á»›c có ná»n văn minh hiện đại, dân chúng được vui sống trong no ấm, và thấy rằng chỉ theo con Ä‘Æ°á»ng dân chủ má»›i có thể Ä‘em lại thịnh vượng trong tÆ°Æ¡ng lai cho quốc gia Việt Nam, và hạnh phúc cho ngÆ°á»i dân Việt. Bốn ngÆ°á»i trong nhóm chúng tôi gồm có : 1. Cụ Phạm Ngá»c LÅ©y, năm nay 83 tuổi , là thuyá»n trưởng thÆ°Æ¡ng thuyá»n TrÆ°á»ng Xuân, và khi xẩy ra thảm nạn ngày 30, tháng TÆ° năm 1975, đã Ä‘Æ°a 3,628 ngÆ°á»i Việt đến bến bá» tá»± do. Hiện nay cụ LÅ©y là cố vấn cho Mạng LÆ°á»›i Nhân Quyá»n. 2. Ông Phan Quang Tuệ, năm nay 60 tuổi. Ông chính là con trai của bác sÄ© Phan Quang Äán, má»™t ngÆ°á»i suốt Ä‘á»i tranh đấu cho tá»± do, dân chủ cho Việt Nam. TrÆ°á»›c năm 1975, ông Tuệ là sÄ© quan Quân Pháp. Sang Hoa Kỳ ông từng là Phó Biện Lý ở tiểu bang Iowa, trÆ°á»›c khi được bổ nhiệm làm Thẩm Phán Hành Chánh ở California và nay là Thẩm Phán Toà Di trú ở San Francisco. 3. Ông Ngô Äức Diá»…m, năm nay 60 tuổi, trÆ°á»›c năm 1975 là giáo sÆ° triết há»c. Là má»™t nhà làm văn hóa đã có 4 tập thÆ¡ xuất bản, trong công việc phục vụ ngÆ°á»i đồng hÆ°Æ¡ng, ông là Giám Äốc cÆ¡ quan VIVO, giúp ngÆ°á»i tỵ nạn huấn nghệ và ổn định cuá»™c sống ở Bắc California. 4. NgÆ°á»i thứ tÆ° là tôi, Nguyá»…n Xuân Vinh, năm nay 72 tuổi, có 14 năm trong quân ngÅ© và hÆ¡n 30 năm trong ngành giáo dục. Sau nhiá»u tháng làm việc, tham khảo rá»™ng rãi vá»›i nhiá»u nhân sÄ© ở khắp má»i nÆ¡i, trong và ngoài nÆ°á»›c, chúng tôi đã soạn được má»™t bản văn Ä‘á» là Tuyên Ngôn Dân Chủ Việt Nam 2002 Äây là má»™t Ä‘á» nghị tÆ°Æ¡ng lai dân chủ cho đất nÆ°á»›c, chá»n những nguyên tắc sau đây làm căn bản cho việc tổ chức và Ä‘iá»u hành chính sá»± trong nÆ°á»›c: - Má»™t chế Ä‘á»™ pháp trị trong đó các quyá»n tá»± do cá nhân của ngÆ°á»i dân Ä‘á»u được luật pháp công nhận và bảo vệ. - Má»™t thể chế chính trị dân chủ Ä‘a nguyên trong đó ngÆ°á»i dân thá»±c sá»± làm chủ vận mệnh của đất nÆ°á»›c. - Má»™t ná»n kinh tế thị trÆ°á»ng đặt căn bản trên quyá»n tÆ° hữu vá»›i tá»± do cạnh tranh và mậu dịch. Chúng tôi đã tổ chức má»™t "Ngày Dân Chủ Cho Việt Nam" vào ngày 20 tháng 10, năm 2002 ở San Jose vá»›i sá»± tham dá»± của nhiá»u ngÆ°á»i cùng chung chí hÆ°á»›ng ở khắp má»i nÆ¡i và đã đóng góp ý kiến vào Bản Tuyên Ngôn Dân Chủ để thảøo luận và hoàn chỉnh bản văn trÆ°á»›c khi công bố trong má»™t buổi lá»… long trá»ng kết thúc Ngày Dân Chủ. Bản tuyên ngôn này rồi đây sẽ được gá»­i Ä‘i khắp nÆ¡i bằng má»i phÆ°Æ¡ng tiện truyá»n tin. Chúng tôi hy vá»ng rằng, trong tÆ°Æ¡ng lai, lý tưởng dân chủ sẽ là mục tiêu tranh đâùu chung, sẽ là bó Ä‘uốc soi Ä‘Æ°á»ng của những ngÆ°á»i Việt cùng mong muốn cho đất nÆ°á»›c Việt Nam được hÆ°ng thịnh, dân chúng được tá»± do, no ấm, sống trong khung cảnh thanh bình. Chúng ta đã được chứng kiến sá»± sập đổ của bức tÆ°á»ng Bá Linh. Chúng ta đã nhìn thấy Liên Sô dần dần tan rã và sá»± tách rá»i để trở thành Ä‘á»™c lập của các nÆ°á»›c thuá»™c khối Äông Âu. Vì vậy chúng ta cÅ©ng có thể Ä‘oan chắc vá» sá»± tan hàng của cá»™ng sản Việt Nam trong những năm tá»›i. Chúng ta không muốn bị bối rối khi sá»± việc bất thần xẩy ra để phải tá»± há»i rằng: "Sau cá»™ng sản thì Việt Nam ra sao?". Câu trả lá»i tất nhiên, và đã sẵn sàng là: "Việt Nam sẽ thành má»™t nÆ°á»›c Dân Chủ, Ä‘Æ°a lại hạnh phúc và ấm no cho toàn dân".

-- Nguyen-Viet-Nam (tosu_cs@yahoo.com), December 05, 2003.

-- Con Ho Dam Tac - Nong Duc Manh (Con_Ho_Dam_Tac@hn.vnn.vn), December 07, 2003.



xin chao tat ca moi nguoi toi thay hinh nhu tat ca chung ta o day deu rat du hoi ,du suc de lam ba cai chuyen nham nhi cac ban ai cung vo nguc xung ten la yeu dat nuoc,yeu dan toc viet nam nhung thu hoi cac ban da lam gi duoc cho dat muoc nay nhi,dem khoa hoc ki thuat the gioi ve xay dung dat nuoc chua?,dung tai nang,suc luc ,tuoi tre cua ban cong hien cho dat nuoc chua?.Hay nhin nhung van dong vien Viet Nam trong Seagame 22 vua roi day xin loi cac ban,thu han khong giup cho chung ta phat trien va di len dau,hay bo di nhung suy nghi day quan phiet do di quan trong chung ta bay gio khong phai la noi ma la lam,phay xay dung nhieu hon la dap do,vi xay dung va yeu thuong de dang hon la dap do va han thu chung ta deu la nguoi viet nam,hay bao boc nhau ,vi chung ta deu la nhung nguoi yeu nuoc,viet nam hom nay con ngheo va te lam,hay no luc hon de giup do nhau tien len ,giup do nhau la giup cho viet nam phat trien.ban da la mot nguoi yeu nuoc roi do cam on rat nhieu da lang nghe minh noi

-- nguoi binh thuong (khatvong007@yahoo.com), December 31, 2003.

Moderation questions? read the FAQ